Bardzo długi most

     Długi most przez Brynicę i okoliczne bagna wspomina w swoich badaniach z 1891 r. niemiecki archeolog Hugo Conventz. Przeprawa miała ponad 200 m długości. - Mierzyliśmy kilka dni temu prawdopodobny odcinek. Liczy sobie dwieście sześćdziesiąt metrów - mówi dr Kazimierz Grążawski. - Odkryliśmy pale, na dnie konstrukcje drewniane, które w tej chwili są w strefie podsiąkania. Dziś będziemy mieli na stanowisku dendrochronologa, pobierzemy próbki, żeby dokładnie wydatować ten obiekt. Dopiero wówczas może potwierdzić się hipoteza o długim moście, leżącym na szlaku bursztynowym, z okresu Cesarstwa Rzymskiego. Mógł on funkcjonować z Mazowsza w kierunku Prus, Pomezanii, Sambii. Niektórzy badacze przypuszczają, że był dość długi okres przydatności owej przeprawy, jako szlaku bursztynowego, następnie gospodarczo-handlowego.
     W bliskim sąsiedztwie, ok. jednego kilometra, w minionych latach prowadzono eksplorację w poszukiwaniu grodu. Tamże założono cztery wykopy szerokopłaszczyznowe. Powoli wyłaniają się kształty grodu i osady - natrafiono na paleniska, jamy z kamieniami, z całymi naczyniami. Wiele fragmentów będzie można zrekonstruować. Zdaniem badaczy obu obiektów ich położenie jest nieprzypadkowe. Gród wraz z osadą i długi most musiały funkcjonować w średniowieczu, to zamierzają udowodnić kierujący eksploracją. - Przeprawa była w jakiś sposób kontrolowana przez gród, a nie był to gród prywatny, jeden z wielu na tych ziemiach. Był grodem, jak się wydaje, kasztelańskim, który funkcjonował głównie w dwunastym wieku w momencie najbardziej nasilonej ekspansji polskiej na Prusy. Już sama jego forma, założenie, wielkość sugerują, że był kluczowym dla kontrolowania przeprawy - opowiada brodnicki archeolog. Dzisiejsza nazwa miejscowości - Długi Most - w sposób nie budzący wątpliwości nawiązuje do dawnej przeprawy. Potwierdza to Hugo Conventz w 1891 r., badacz, pracujący w Muzeum Prowincjonalnym w Gdańsku. Stwierdził, że pod warstwą 30 cm ziemi są konstrukcje mostu, że jest on długi, z pali dębowych, desek sosnowych, świerkowych. Prace w Długim Moście toczą się pod egidą i z inspiracji Muzeum w Brodnicy przy udziale UMK w Toruniu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i WSHE we Włocławku. W składzie ekipy są dr Kazimierz Grążawski, dr Przmysław Kołosowski oraz studenci: Ewelina Kozłowska, Agnieszka Markowska, Anna Grodzicka, Szymon Marcjanek, Radosław Wasilewski, Tomasz Misiak, Marcin Jamróz. Archeolodzy dziękują władzom gminy Grążawy z wójtem Wiesławem Biegańskim za pomoc podczas wykopalisk.