Bezpłatne szczepienia przeciw HPV dla dzieci w regionie 2024. To ochrona przed rakiem

Program powszechnych, bezpłatnych szczepień nastolatków przeciwko HPV (Human Papilloma Virus), Ministerstwo Zdrowia rozpoczęło w Polsce 1 czerwca 2023 roku. W ramach Narodowej Strategii Onkologicznej, na lata 2020-2030. W minionym roku ze szczepień mogły skorzystać dzieci urodzone w 2010 i 2011 roku, natomiast w 2024 roku program obejmuje roczniki 2011 oraz 2012.

Szczepienie jest najskuteczniejsze wówczas, gdy nastąpi przed potencjalnym narażeniem na zakażenie HPV, a do niego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych.

- Wirus ten nie wnika do krwiobiegu tylko bezpośrednio do komórek nabłonka podstawnego, dlatego organizm nasz nie wie o tym, że został nim zaatakowany - wyjaśnia dr n. med. Józef Dziedzic, ginekolog, onkolog, seksuolog w Centrum Onkologii w Bydgoszczy. - A jeśli organizm nie rozpoznaje wirusa brodawczaka ludzkiego, to po jego inwazji nie buduje odporności immunologicznej. Stąd szczepienie przeciwko HPV jest jedyną formą, aby nasz organizm nauczył się tego wirusa a tym samym ochronił nas przed skutkami chorobowymi, jakie on niesie - podkreśla lekarz onkolog.

Konsekwencji zdrowotnych zakażenia wirusem HPV - a jest jego ponad 200 typów - może być wiele. Przede wszystkim odpowiada on za raka szyjki macicy i za duży odsetek przypadków raka pochwy lub sromu u kobiet, ale również za raka odbytu oraz nowotwory głowy i szyi - zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Dlatego w powszechnych programach przeciw HPV szczepienia są zarówno dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami wynosi, od 6 do 12 miesięcy. W Polsce w ramach programu Ministerstwa Zdrowia dostępne są dwie szczepionki: 2-walentna i 9-walentna. Są dobrze tolerowane i bezpieczne.

Skoro ta bezpłatna szczepionka może uchronić nas przed zakażeniem HPV, tym samym przed ciężkimi chorobami - tu głównie kobiety przed rakiem szyjki macicy - to dlaczego w Kujawsko-Pomorskiem zainteresowanie nią spada?

- W tym roku jest praktycznie zerowe, nic się nie dzieje w tym zakresie - stwierdza Monika Jurkowska, dyrektor Przychodni Bajka i Leśna w Bydgoszczy. I przedstawia dane: od 1 czerwca do końca grudnia 2023 roku w Przychodni Bajka w ramach tego powszechnego programu zaszczepiło się 55 osób. W tym samym czasie w Przychodni Leśna - 12 osób. Z kolei od 1 stycznia do 1 kwietnia 2024 roku, w obydwu przychodniach przeciwko HPV zaszczepiły się łącznie... 2 osoby. Nie ma zainteresowania. Mimo, że - jak informuje dyrektor Jurkowska - pielęgniarki z obydwu przychodni kontaktują się bezpośrednio z osobami z uprawnionego do tego szczepienia rocznika i do niego zachęcają.

Mniej chętnych jest też w Miejskim Zespole Opieki Zdrowotnej we Włocławku, który obejmuje 9 przychodni. Tu od 1 stycznia do 1 kwietnia tego roku zaszczepiono łącznie 64 osoby, a 13 czeka w kolejce. Dla porównania, od 1 czerwca do 31 grudnia 2023 przeciwko HPV we włocławskim Miejskim ZOZ zaszczepiono łącznie 290 osób.

Spadek zainteresowania dr n. med. Józef Dziedzic tłumaczy tym, że za mało się o tej możliwości mówi. Przede wszystkim w mediach, ale i w przychodniach oraz w szkołach podstawowych.

- Brakuje takiego zorganizowanego systemu, który dałby większą świadomość, jak ogromne znaczenie dla naszego zdrowia i życia ma szczepienie przeciwko HPV. Trzeba cały czas to nagłaśniać, bo w takich krajach jak Kanada, Australia czy Wielka Brytania nie ma już problemu z wirusem brodawczaka ludzkiego, a więc głównie z rakiem szyjki macicy. W Polsce, choć wśród wszystkich nowotworów spadł on obecnie na 7 miejsce, to ciągle zabija - podkreśla Józef Dziedzic.

I dodaje: - Często dopiero w gabinecie lekarskim, gdy choroba dotknie nas samych, to włącza się takie logiczne myślenie, że warto ochronić przed nią swoje dziecko.

Również do punktów szczepień realizujących powszechny program szczepień przeciw HPV trafia mniej dawek, bo przecież w nich zapotrzebowanie sporządza się na podstawie liczby zarejestrowanych osób... Preparaty przekazują do tych punktów właściwe Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne. Natomiast liczbę zamawianych i wydawanych szczepionek monitoruje Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna i Ministerstwo Zdrowia.

- W woj. kujawsko-pomorskim, od 1 czerwca do 31 grudnia 2023 roku z magazynu Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy do państwowych powiatowych inspekcji sanitarnych przekazano ponad 13 000 dawek preparatów szczepionkowych przeciwko HPV. Od 1 stycznia do 1 kwietnia 2024 roku, 9 000 – informuje Marta Myśliwiec z Oddziału Komunikacji Społecznej, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy. - Z kolei, z Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych Kujawsko-Pomorskiego, do punktów realizujących powszechny program szczepień przeciw HPV, przekazano od 1 czerwca do 31 grudnia 2023 roku, blisko 9 500 dawek. Od 1 stycznia do 1 kwietnia 2024 roku, ponad 8 500. W tym część tych preparatów, na dwie dawki.

Wśród mieszkańców Kujawsko-Pomorskiego większym zainteresowaniem cieszy się 9-walentny preparat szczepionkowy - stanowi ponad 83 proc. preparatów przeciwko HPV wydanych z magazynu Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy. - Najwięcej szczepionek zostało przekazanych do powiatów: bydgoskiego, toruńskiego, grudziądzkiego i inowrocławskiego – wymienia Marta Myśliwiec.

Aby zapisać dziecko na szczepienie przeciw HPV, wystarczy umówić wizytę:

• w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej uprawnionej do realizacji szczepień przeciwko HPV - lista POZ w regionie znajduje się na stronie https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienie-ktore-chroni-przed-rakiem
• przez infolinię pod numerem telefonu +48 800 100 101 (w godzinach od 8.00-18.00);
• przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) - zaczynamy od zakładki "Uprawnienia" a następnie wybieramy "Konta Twoich dzieci".

Podczas rejestracji to rodzic bądź opiekun prawny uprawnionego do szczepienia przeciwko HPV dziecka wybiera preparat do realizacji tego szczepienia. Dzieci w innym wieku, aniżeli te objęte powszechnym programem Ministerstwa Zdrowia, czyli od 9 do 11 lat i od 14 do 17, mogą zostać bezpłatnie zaszczepione przeciw HPV, jeśli lekarz wystawi e-receptę na preparat 2-walentny. Wówczas po zrealizowaniu jej w aptece, rodzic bądź opiekun prawny umawia dziecko na szczepienie bezpośrednio w przychodni POZ i przynosi szczepionkę.