To szczepienie chroni kobietę zarówno w ciąży, jak i po porodzie oraz noworodka przed zachorowaniem i hospitalizacją, w pierwszych miesiącach życia – argumentuje decyzję Ministerstwo Zdrowia.
Chroni matkę, płód i dziecko
Szczepienie przeciw krztuścowi od wielu lat jest płatnym, zalecanym zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. Natomiast, to od 15 października dedykowane kobietom w ciąży – jak zdecydowała Izabela Leszczyna, minister zdrowia – będzie bezpłatne.
- Szczepienie obejmuje kobiety między 27 a 36 tygodniem ciąży. Będą one mogły się zaszczepić w schemacie jednodawkowym – bez dodatkowych skierowań i zaświadczeń. O kwalifikacji do szczepienia zdecyduje lekarz POZ – poinformowano w Ministerstwie Zdrowia. I dodano: - Jeśli ciąża będzie zagrożona przedwczesnym porodem, kobieta będzie mogła się zaszczepić już po 20 tygodniu ciąży, ale o tym zdecyduje lekarz, który tę ciążę prowadzi.
- Kobietom w ciąży, zalecane jest podanie szczepionki typu Tdap czyli przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, między 27 a 36 tygodniem ciąży, bo w tym czasie przeciwciała ochronne przechodząc przez łożysko, chronią dziecko w pierwszych miesiącach jego życia. Zanim nie będzie ono mogło być zaszczepione – wskazuje dr n. med. Paweł Rajewski, prof. WSNoZ, MBA, specjalista chorób wewnętrznych, specjalista chorób zakaźnych, hepatolog, specjalista transplantologii klinicznej i kierownik Oddziału Internistyczno - Zakaźnego Szpitala Zakaźnego w Bydgoszczy i konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych dla woj. kujawsko-pomorskiego.
Profesor podkreśla: - Celem tego szczepienia jest też ochrona matki, która wówczas nie przenosi zakażenia na dziecko. A przypomnę, że krztusiec czyli wysoko zakaźna choroba bakteryjna u zakażonych osób, objawia się nie tylko napadowym kaszlem, ale może doprowadzać do poważnych powikłań zwłaszcza u niemowląt jak zapalenia płuc, uszkodzenia mózgu, a nawet zgonu.
Gdzie należy się zgłosić?
Jeśli kobieta jest w ciąży i chce się zaszczepić przeciwko krztuścowi, to od 15 października powinna:
. zgłosić się do swojego lekarza POZ i umówić termin wizyty
. przyjść do POZ na szczepienie w wyznaczonym terminie.
- Przychodnia POZ może tę szczepionkę zamówić samodzielnie, w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE) – informuje resort zdrowia.
Odporność poszczepienna rozwija się najwcześniej po trzeciej dawce szczepionki, a więc mniej więcej, kiedy dziecko ma 6 miesięcy. Z kolei ostatnie szczepienie przeciwko krztuścowi - według kalendarza szczepień - dziecko otrzymuje w 14 roku życia.
- W przypadku niemowląt, które nie mają jeszcze odporności przed krztuścem - szczepienia rozpoczynają się od 2 miesiąca życia - choroba może potencjalnie zagrażać ich życiu. A zakażają się one najczęściej od rodziców czy innych bliskich starszych osób, którzy tę chorobę przenoszą - mówi prof. Rajewski. - W związku z tym, że odporność po szczepieniu przeciw krztuścowi zmniejsza się z upływem czasu, osobom dorosłym także zalecane są dawki przypominające szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Co 10 lat, od podania ostatniego szczepienia - dodaje.
Z danych epidemiologicznych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że w pierwszym półroczu tego roku odnotowano 5 423 przypadki zachorowań na krztusiec (koklusz). W tym samym czasie, w 2023 roku - 429.
Z kolei Ministerstwo Zdrowia podaje, że w całej Polsce - od stycznia tego roku, zarejestrowano blisko 13 tys. zachorowań na krztusiec czyli o 20 razy więcej, niż w analogicznym czasie 2023. Tylko w samym wrześniu, na przykład w Kujawsko - Pomorskiem potwierdzono 91 przypadków tej choroby. Najwięcej, bo 21 w Toruniu i powiecie toruńskim.
Są zalecane 4 szczepienia
Amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (Centers for Disease Control and Prevention; CDC), rekomenduje kobietom w ciąży 4 szczepienia: przeciw krztuścowi, przeciw syncytialnemu wirusowi oddechowegmu (RSV), przeciw COVID-19 i przeciw grypie.
- Podobnie jak szczepionka przeciw krztuścowi, także ta przeciw RSV ochroni matkę, pomagając w ten sposób chronić dziecko przed poważniejszą infekcją RSV. Kobietom w ciąży, zalecane jest podanie tej szczepionki w 24 – 36 tygodniu ciąży – informuje konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych dla woj. kujawsko-pomorskiego. - Natomiast dawkę przypominającą, zaktualizowanej szczepionki przeciw COVID-19, CDC zaleca kobietom w ciąży, także planującym ciążę oraz matkom karmiącym piersią. Podobnie jak w przypadku krztuśca i RSV, ochrona matki przed COVID-19 chroni też noworodka przed tą chorobą, która u niego może mieć znacznie poważniejszy przebieg.
Jest jeszcze szczepienie przeciw grypie – ono także ochroni matkę przed zachorowaniem na grypę, wywołaną 4 wirusami i przeniesieniem tej choroby na noworodka oraz zmniejszy ryzyko powikłań, związanych z przebiegiem ciąży - jeśli kobieta na grypę zachoruje.
- Po szczepieniu, można spodziewać się działań niepożądanych podobnie jak u kobiet nie będących w ciąży, ale są one zazwyczaj łagodne jak ból czy zaczerwienienie w miejscu podania, przejściowa podwyższona temperatura ciała. Jednak korzyści ze szczepienia znacznie przewyższają ryzyko z nim związane, tak u matki jak i dziecka – podkreśla profesor Rajewski.
