Ceny mleka rosną, bo rośnie globalny popyt. Mleko droższe niż sok. Producenci martwią się, że ograniczenia dostaw energii zachwieją rynkiem

Na to, jak mocno mleko idzie w górę, zwrócił uwagę ekonomista Rafał Mundry. Okazuje się, że w dyskoncie karton mleka UHT o zawartości tłuszczu 3,2 proc. jest droższy niż litr soku pomarańczowego. Nagłe skoki cenowe odbiją się na innych produktach, zdrożeją te, które są wytwarzane z mleka - jogurty, sery czy twarogi. Podobnie więcej zapłacimy za masło, które i tak jest już drogie.

Od początku 2022 roku ceny skupu mleka w Polsce biły rekordy. W lipcu średnia cena mleka wyniosła 233,67 zł/hl i była o 3 proc. wyższa niż miesiąc wcześniej. Dobry poziom produkcji przekłada się na eksport - w ostatnich latach ok. 30 proc. wolumenu wytwarzanego u nas surowca trafiło do innych państw.

- Ceny skupu mleka surowego i produktów mlecznych w Polsce są w dużym stopniu skorelowane z cenami na rynku światowym - zaznacza zastępca dyrektora generalnego KOWR Marcin Wroński.

Tuż po Niemczech i Francji krajowa produkcja plasuje się na trzecim miejscu w Unii Europejskiej. Podobnie jest pod względem liczebności stada krów mlecznych. Z danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że pogłowie w Polsce (stan na 30 sierpnia 2022 r.) wyniosło 1 963 000 sztuk i było o 1,3 proc. większe niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Mleko drożeje zarówno w Polsce, jak i na rynkach globalnych. U nas największe podwyżki w skupach w ostatnich miesiącach odnotowano w woj. dolnośląskim i małopolskim (po 4,5 proc.) oraz w woj. lubuskim (o 4,3 proc.). Mniejszy procent wzrostu odnotowano w woj. podlaskim, pomorskim oraz śląskim.

- Na poziom cen mleka w Polsce mają wpływ nie tylko czynniki koniunkturalne, ale również konflikt zbrojny w Ukrainie, inflacja i rosnące ceny nośników energii i pasz - tłumaczył Wroński w rozmowie z PAP. Dodał, że ceny mleka w naszym kraju zależą także od sytuacji na rynku międzynarodowym, np. od popytu na produkty mleczne ze strony Chin, które są największym na świecie ich importerem.

Popyt na produkty mleczne rośnie, o ile dostawcy są zadowoleni, o tyle klienci muszą się zmierzyć z większymi cenami za mleko. W obliczu ostatnich podwyżek na większość artykułów spożywczych, nikogo nie dziwi, że szklanka białego płynu kosztuje więcej. Dalej jednak chętnie sięgamy po nabiał. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na początku września br. cena sprzedaży netto (bez uwzględnienia VAT) mleka spożywczego UHT (3,2 proc. tłuszczu) wyniosła średnio w kraju 3,17 zł/kg. To o 2 proc. więcej niż w poprzednim miesiącu i o 42,5 proc. więcej niż w podobnym okresie 2021 roku.

Choć sytuacja branży wydaje się być stabilna, wielu producentów martwi się o dostawy gazu i prądu. Związek Polskich Przetwórców Mleka, jako organizacja zrzeszająca zakłady przetwórstwa mleka i reprezentant branży mleczarskiej, wyraził niepokój co do wprowadzenia w okresie jesienno-zimowym ograniczeń dostaw gazu i energii elektrycznej do zakładów.

- Ograniczenie dostaw energii i gazu spowoduje przerwanie procesów produkcyjnych, co skutkować będzie niedoborem wyrobów na rynku i poważnymi stratami finansowymi dla zakładów. Nie należy zapominać, że jednocześnie straty poniosą rolnicy – producenci mleka, od których surowiec po prostu nie będzie odbierany. Wtedy pojawi się problem co zrobić z taką ilością niewykorzystanego mleka, jak go zutylizować? Obawiamy się, że konsekwencje takiej sytuacji dla środowiska naturalnego mogą być opłakane - zwraca uwagę Marcin Hydzik, prezes zarządu ZPPM.

Przetwórcy przekonują, że do opisanego wyżej czarnego scenariusza może dojść, gdy ograniczenia dostaw energii będą trwały dłużej niż 2-3 dni. Rozwiązaniem miałyby być zmiany w zasadach określających ustalanie ilości dostarczanej energii dla zakładów w przypadku konieczności zmniejszenia dostaw. Zdaniem branży, takie wytyczne pozwolą utrzymać produkcję na poziomie gwarantującym bezpieczeństwo żywnościowe i zapewnienie dobrostanu zwierząt.

Źródło: PAP, FPPM, ARiMR, MRiRW