Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Chronologia zbrodni. 25 lat temu SB uprowadziła i zamordowała księdza Jerzego Popiełuszkę

(Has)
fot. arch., IPN
Dwadzieścia pięć lat temu zamordowano ks. Jerzego Popiełuszkę. Przypominamy najważniejsze fakty.

* 19 października 1984 - ksiądz Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy i kapelan podziemnej "Solidarności" wraca z Bydgoszczy do Warszawy; w Górsku, niedaleko Torunia samochód, w którym jechał, zatrzymują trzej esbecy - oficerowie IV Departamentu MSW; ks. Popiełuszko zostaje pobity, związany i wrzucony do bagażnika. Esbecy obezwładniają też Waldemara Chrostowskiego, kierowcę i ochroniarza księdza. W okolicach Przysieka Chrostowski wyskakuje z samochodu. Dociera do Torunia i o tym, co się stało informuje proboszcza parafii Najświętszej Marii Panny. Ten zawiadamia milicję o porwaniu duszpasterza. Tymczasem samochód z ks. Popiełuszką i trzema esbekami zatrzymuje się na parkingu przed hotelem "Kosmos" w Toruniu. Księdzu udaje się uwolnić i uciec z bagażnika. Nie uchodzi daleko. Wedle oficjalnej wersji wkrótce zmaltretowane ciało duchownego sprawcy wrzucają do Zalewu Włocławskiego; sekcja nie wykazała, czy w tym momencie ksiądz jeszcze żył. Do nóg miał przywiązany worek z kamieniami.

* 20 października 1984 - dziennik telewizyjny informuje o uprowadzeniu księdza Popiełuszki; odtąd codziennie w Kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu gromadzą się tłumy na wieczornych mszach, nabożeństwie różańcowym i Apelu Jasnogórskim w intencji odnalezienia księdza.

* 24 października 1984 - papież Jan Paweł II apeluje o uwolnienie księdza; władze ujawniają, że zatrzymani w sprawie zostali oficerowie Służby Bezpieczeństwa.

* 27 października 1984 - ujawniono nazwiska porywaczy; wiadomo, że są to pracownicy IV Departamentu MSW, zajmującego się zwalczaniem Kościoła katolickiego: naczelnik jednego z wydziałów: Grzegorz Piotrowski i dwaj funkcjonariusze departamentu: Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski.

* 29 października 1984 - nadano komunikat, z którego wynika, że rozpoczęto poszukiwania ciała księdza Jerzego Popiełuszki na Wiśle pod Toruniem i pod Włocławkiem.

* 30 października 1984 roku - dziennik telewizyjny informuje, że z Zalewu Włocławskiego wyłowiono ciało księdza Jerzego Popiełuszki; informację tę jeden z księży przekazuje wiernym zebranym w kościele św. Stanisława Kostki.

* 3 listopada 1984 roku - w pogrzebie księdza Jerzego Popiełuszki uczestniczy ponad 600 tys. osób, w tym ponad tysiąc księży. Mszy żałobnej przewodniczy prymas Józef Glemp. Ksiądz Popiełuszko zostaje pochowany przy kościele św. Stanisława Kostki, a nie na Powązkach, ani w rodzinnej Suchowoli na Białostocczyźnie, jak chciały ówczesne władze.

* 27 grudnia 1984 roku - przed Sądem Wojewódzkim w Toruniu rozpoczyna się proces przeciw Grzegorzowi Piotrowskiemu, Leszkowi Pękali i Waldemarowi Chmielewskiemu oraz ich przełożonemu, zastępcy dyrektora IV departamentu płk. Adamowi Pietruszce; w trakcie procesu wszelkie wypowiedzi oskarżonych na temat ich przełożonych są ucinane. Oskarżycielami posiłkowymi w procesie są: Jan Olszewski, Krzysztof Piesiewicz, Edward Wende i Andrzej Grabiński.

* 7 lutego 1985 roku - zakończenie procesu toruńskiego; Grzegorz Piotrowski i Adam Pietruszka zostają skazani na 25 lat więzienia i 10 lat pozbawienia praw publicznych, Leszek Pękala na 15 lat, a Waldemar Chmielewski - na 14 (w 1986 i 1987 r. zostają objęci amnestią; wyrok Pękali to 6 lat, Chmielewski ma do odsiedzenia 4 lata i sześć miesięcy, Piotrowski - 15 lat).

* 1990 - wszczęcie śledztwa w sprawie tzw. sprawstwa kierowniczego zabójstwa księdza Popiełuszki wobec byłego wiceszefa MSW i szefa SB gen. Władysława Ciastonia oraz szefa IV Departamentu MSW gen. Zenona Płatka.

* 1991 - od sprawy zostaje odsunięty prokurator Andrzej Witkowski; prasa donosi, że zamierzał postawić zarzuty m.in. byłemu szefowi KC PZPR gen. Wojciechowi Jaruzelskiemu i byłemu szefowi MSW Czesławowi Kiszczakowi.

* 1994 - sąd uniewinnia obydwu generałów: Ciastonia i Płatka z zarzutu kierowania zabójstwem księdza Popiełuszki.

* 1996 - Sąd Apelacyjny w Warszawie uchyla wyrok uniewinniający w sprawie generałów Ciastonia i Płatka; oznacza to wznowienie postępowania.

* 2000 - postępowanie wobec chorego gen. Płatka zostaje zawieszone.

* 2002 - gen. Władysław Ciastoń zostaje uniewinniony.

* 5 lutego 2002 r. - własne śledztwo rozpoczyna prok. Witkowski (pracuje wówczas w oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Lublinie); ma ono na celu ujawnienie w peerelowskim MSW "związku przestępczego", działającego w latach 1956-1989.

* październik 2003 r. - w komunikacie ze śledztwa czytamy: "Jedną z postawionych wersji jest hipoteza, że o ile zgon księdza nastąpił z 19 na 20 października 1984 r., to jego zwłoki mogły zostać wrzucone do rzeki dopiero w późnych godzinach wieczornych 25 października 1984 r. Według drugiej założonej wersji, ks. Popiełuszko został pozbawiony życia 25 października 1984 r. i w tym samym dniu, w późnych godzinach wieczornych, jego zwłoki zostały wrzucone do Wisły. (...)Równolegle prowadzone są czynności procesowe zmierzające do przedstawienia zarzutów kierowania wykonaniem zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki przez osoby, które zajmowały wyższe stanowiska w hierarchii partyjno-rządowej od gen. MSW Władysława Ciastonia i Zenona Płatka".

* lipiec 2004 r. - minister spraw wewnętrznych przekazuje IPN materiały ze śledztwa Witkowskiego, prowadzonego na początku lat 90. W październiku tego roku, po ujawnionych rewelacjach na temat byłego ministra spraw wewnętrznych Mirosława Milewskiego, rozpoczęto działania zmierzające do ustalenia jego odpowiedzialności politycznej za śmierć ks. Jerzego Popiełuszki; wtedy jednak prokurator Witkowski zostaje odsunięty od prowadzenia śledztwa (Milewski zmarł w lutym 2008 r.).

- śledztwo przejmuje oddziałowa komisja IPN w Katowicach;

* marzec 2006 r. - przekazano lubelskie materiały śledcze (z lat 2002-2004) do prokuratury toruńskiej, uznając zarazem, że są one niewystarczające do wznowienia postępowania; pogląd ten podzieliła Prokuratura Krajowa.

Śledztwo prowadzone jest obecnie przez oddziałową komisję w Warszawie.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska