Rozmowa z dr Marcinem Jaraczem, psychologiem z Katedra Neuropsychologii Klinicznej Collegium Medicum UMK.
- Co sprawia, że niektórzy ludzie próbują wtargnąć się na swoje życie?
- Wbrew pozorom duża część osób, które decydują się na samobójstwo, nie chcą tak naprawdę umrzeć, a jedynie ukrócić swoje cierpienie. Zdarzają się też ludzie, którzy chcą w ten sposób zwrócić uwagę na swoje problemy i siebie oraz próby samobójcze, które mają cechy manipulacyjne, czyli wymuszają na kimś pewne zachowanie lub działania.
Przeczytaj także: Udawała, że popełnia samobójstwo. Naprawdę zakochała się w ratowniku i chciała go zobaczyć
- Po czym można poznać taką osobę?
- Jest kilka typów zachowań. Często potencjalni samobójcy mają trudności w porozumiewaniu się z otoczeniem. Pierwszym alarmem jest też się stan przygnębienia oraz myśli samobójcze, czyli gdy np. ktoś mówi, że lepiej byłoby, gdyby nie żył, świat byłby lepszy bez niego, albo że
- Tuż przed podjęciem próby samobójczej tym osobom często wyraźnie poprawia się nastrój. Dzieje się tak dlatego, że znajdują one wyjście z sytuacji i sposób na rozwiązanie swoich problemów. Zwykle porządkują wtedy swoje sprawy: rozwiązują swoje konflikty, oddają rzeczy, które kiedyś pożyczyli.
- Co robić, jeśli podejrzewamy, że ktoś z naszych bliskich albo przyjaciół chce popełnić samobójstwo?
- Wyróżnia się trzy poziomy zagrożenia podjęciem próby samobójczej.
Pierwszy, najniższy - gdy ktoś myśli o tym, że mógłby to zrobić. Co ciekawe, stan ten w pewnym momencie swojego życia osiąga większość ludzi. Przede wszystkim należy wówczas porozmawiać z taką osobą i wytłumaczyć jej, że nie powinna tego robić.
Zobacz także: Pierwszy dowódca GROM-u nie żyje. Prawdopodobnie samobójstwo
Mitem jest przeświadczenie, że zapytania kogoś wprost, czy chce to zrobić jest groźne, bo może to podsunąć mu samobójstwo na myśl. Badania udowodniły, że tak nie jest i decydując się na szczerą rozmowę możemy pomóc tej osobie.
Drugi, średni poziom występuje wówczas, gdy ktoś ma już wybrany sposób, w jaki to zrobi. Wtedy zdecydowanie już trzeba namawiać taką osobę do jak najszybszej wizyty u psychiatry lub psychologa.
Trzeci, najwyższy stopień zagrożenia - gdy ktoś ma wybrany już nie tylko sposób popełnienia samobójstwa, ale także zaplanował sobie kiedy i gdzie to zrobi. Jest to już stan bezpośredniego zagrożenia życia. Trzeba wówczas podejmować jak najszybsze i zdecydowanie kroki, łącznie z hospitalizowaniem takiej osoby.
- Kto może być szczególnie narażony na myśli samobójcze? Istnieje jakaś grupa wysokiego ryzyka?
- Jest ich nawet kilka. Przede wszystkim, zgodnie ze stereotypami, w wyniku samobójstw najczęściej giną mężczyźni. Jednak samych prób samobójczych częściej dopuszczają się kobiety.
Prób samobójcze najczęściej podejmują osoby cierpiące na choroby psychiczne, często na depresję. Ponadto osoby stosujące substancje psychoaktywne. Cierpiące na przewlekłe choroby, związane z silnym bólem oraz trwała niepełnosprawnością.
Czytaj e-wydanie »
