Średnio co 35 minut dochodziło do próby wyłudzenia kredytu. Po raz pierwszy zmalała liczba zastrzeganych dokumentów

Co 35 minut dochodzi do próby wyłudzenia kredytu na cudze dane - to aż 41 razy dziennie! Zaskakuje też niebezpieczny trend, że mniej osób po utracie dokumentu zastrzega go. Duże ryzyko!

W pierwszym kwartale 2025 roku w Polsce odnotowano aż 3 746 prób wyłudzeń kredytów na łączną kwotę 97,2 mln zł - wynika z najnowszej, 61. edycji raportu infoDOK, zaprezentowanego na konferencji Związku Banków Polskich. W porównaniu do pierwszych trzech miesięcy 2024 r. (82,9 mln zł), oznacza to wzrost o 17, 25 procent.

To nie tylko suche dane, bo pokazują, że skala zagrożenia jest coraz większa, a przestępcy coraz śmielej wykorzystują cudze dane osobowe do prób uzyskania pieniędzy.

• Statystycznie oznacza to, że średnio co 35 minut dochodzi do próby wyłudzenia kredytu - 41 razy dziennie.

• Choć tylko 9 spraw dotyczy kwot ponad 1 mln zł, skumulowana liczba przypadków pokazuje realne zagrożenie dla bezpieczeństwa tożsamości każdego z nas.

Bankowcy mówią, że ich raport pokazuje również zaskakujący trend – spadek liczby zastrzeganych dokumentów tożsamości. Od stycznia do marca tego roku do Centralnej Bazy Danych Systemu Dokumenty Zastrzeżone dopisano 28 978 dokumentów, co daje średnio 320 dokumentów dziennie i oznacza spadek aż o 25,5 proc. względem pierwszego kwartału 2024 r. Na koniec marca 2025 br. w bazie było 2 655 801 zastrzeżonych dokumentów. Sporo, ale bankowcy alarmują, że liczba nowych zgłoszeń maleje, co wskazuje na spadek czujności społecznej lub słabą wiedzę na temat sposobów zabezpieczenia tożsamości.

– Każda chwila zwłoki może zadziałać na korzyść przestępców. Utracony dokument, jeśli nie zostanie zastrzeżony, może być wykorzystany do otwarcia rachunku, zaciągnięcia kredytu i podpisania umowy. Edukacja i szybka reakcja to podstawa skutecznej ochrony - radzi Włodzimierz Kiciński, wiceprezes ZBP.

Lepiej zastrzec utracony dokument. Jak?

Najszybciej zrobić to w banku - także, gdy dokumenty utraci osoba, która nie korzysta i nigdy nie korzystała z usług bankowych.

• Uda się to w swoim lub w dowolnym banku - osobiście w oddziale, część banków przyjmuje zastrzeżenia również telefonicznie, pod numerem +48 828 828 828 (tylko od własnych klientów, po zdalnej weryfikacji tożsamości).

• Można także skorzystać z konta na stronie www.bik.pl (tylko w sytuacji, gdy ktoś miał tam założone wcześniej konto na utracony dokument).

• Należy też powiadomić policję, gdy dokumenty utracono w wyniku kradzieży oraz zawiadomić najbliższy organ gminy lub placówki konsularnej i wyrobić nowe.

Przed kłopotami ochroni nas również zastrzeżony PESEL.

- Przy ogromnych zagrożeniach utraty danych i skali wyłudzeń kredytów, pożyczek, a nawet sprzedaży majątku na podrobiony dowód osobisty, zastrzeżenie numeru PESEL jest najprostszym, najbardziej dostępnym i do tego bezpłatnym działaniem prewencyjnym - podkreśla Cezary Ciopiński, ekspert ERIF Biura Informacji Gospodarczej.

Nikt nie weźmie na nas kredytu (pożyczki, leasingu), bo banki i inne firmy finansowe mają obowiązek weryfikacji czy został zastrzeżony numer PESEL przed zawarciem umów o kredyt, ROR, rachunek oszczędnościowy i innych dotyczących usług płatniczych. Nie zostaniemy obciążani za zobowiązanie, które powstało, jak numer PESEL jest zastrzeżony.

Zastrzec PESEL można m.in. w serwisie mObywatel, aplikacji mobilnej mObywatel 2.0.

Zrobimy to w czterech krokach:

• zaloguj się do aplikacji na swoim telefonie,

• na liście usług wyszukaj zastrzeż PESEL, naciśnij na przełącznik służący do zastrzegania

• i potwierdź, że chcesz zastrzec PESEL.

Zrobimy to jeszcze na www.gov.pl przez profil zaufany i podczas wizyty w urzędzie gminy/miasta, gdzie należy złożyć właściwy wniosek - w dowolnym urzędzie, czyli nie tylko tam, gdzie mieszkamy. Zastrzeżenie można cofnąć w aplikacji mObywatel 2.0, w serwisie mObywatel czy urzędzie gminy - bezterminowo lub czasowo.

Ponownie zastrzec PESEL możemy po 30 minutach od cofnięcia zastrzeżenia.