Dzień otwarty notariatu. Zapytaj o prawo spadkowe

- Czy nasza świadomość w sprawach spadkowych wzrasta?

- Następuje odejście od traktowania testamentu, jako „ostatniej woli”, czynności dokonywanej tuż przed śmiercią, przez osoby w podeszłym wieku lub schorowane. Ludzie młodzi bądź w średnim wieku coraz częściej sporządzają testamenty. Mam nadzieję, że jesteśmy świadkami odstępowania od myślenia według zasady „a po nas choćby potop”. Powinniśmy mieć na uwadze, że prawo spadkowe jest dziedziną trudną, również dla prawników, a więc znacznym postępem w pogłębianiu świadomości społeczeństwa będzie ogólne pojmowanie znaczenia haseł: testament, zachowek, wydziedziczenie, odpowiedzialność za długi zmarłego, postępowanie spadkowe.

- Czy więcej osób decyduje się na poświadczenie dziedziczenia u notariusza?

W bieżącym roku odnotowuję w mojej kancelarii znaczny wzrost ilości sporządzanych w miesiącu aktów poświadczenia dziedziczenia w stosunku do poprzedniego roku. Miejmy na uwadze, że sporządzanie przez notariuszy aktów poświadczenia dziedziczenia jest instytucją nową. Od 1 marca 2009 roku mamy możliwość dokonania wyboru miejsca uzyskania urzędowego poświadczenia prawa do spadku w sądzie albo u notariusza, przy czym wyłącznie w sytuacji, w której wybieramy notariusza mamy możliwość wyboru terminu i miejsca dokonania czynności. Dotychczas w Rejestrze Aktów Poświadczenia Dziedziczenia prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną zostało zarejestrowanych 67 499 aktów.

- Jaka forma rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci jest bezpieczniejsza? Testament własnoręczny czy sporządzony u notariusza?

Jeżeli przepisy składałyby się wyłącznie z zasad, a ilość wyjątków byłaby niewielka, oraz poziom świadomości społecznej byłby odpowiednio wysoki, to mógłbym stwierdzić, że testament własnoręczny w niczym nie ustępuje testamentowi notarialnemu. Niestety, bardzo często muszę klientom wyjaśniać, że w Polsce nie możemy sporządzać testamentów działowych, czyli przeznaczać wprost w testamencie określonych przedmiotów określonym osobom. Przedstawiam zainteresowanym, jakie są dostępne alternatywne rozwiązania: zapisy czy darowizny. Możliwość uzyskania od notariusza rzetelnej informacji o skutkach rozrządzeń zawartych w testamencie, daje spadkodawcy pewność co do skuteczności realizacji jego zamiarów. Nadto należy zauważyć, że akty notarialne są chronione przed zniszczeniem oraz podlegają rygorom związanym z ich archiwizowaniem.

Krystian Buszman, notariusz z Torunia.

Adresy kancelarii biorących udział w akcji:

• Białystok – NOT, ul. M. Skłodowskiej-Curie 2

• Gdańsk - Teatr Wybrzeże, ul. Św. Ducha 2

• Katowice - Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, Rynek 10

• Kraków - Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25

• Lublin - Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego, ul. G. Narutowicza 4

• Łódź - siedziba Rady Izby Notarialnej, ul. G. Narutowicza 119a

• Poznań - Galeria Malta, ul. Abpa A. Baraniaka 8

• Rzeszów - Wojewódzki Dom Kultury, ul. S. Okrzei 7

• Szczecin - Budynek Buchalter, Al. Wojska Polskiego 83

• Toruń - Dom Harcerza, Rynek Staromiejski 7

• Warszawa - Pałac Prymasowski, ul. Senatorska 13/15

• Wrocław - Hotel Orbis Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 7