Spadek, który nie ma być kłopotem dla spadkobierców. Zmiany wejdą 15 listopada 2023

Uczeń z Bydgoszczy miał tatę za granicą. Mama ucznia zawsze bała się męża (byli małżeństwem jedynie na papierze). Nigdy nie chciała oddać sprawy do sądu, żeby wywalczyć alimenty na wspólnego syna. Gdy syn ukończył 14 lat, namówił mamę, aby jednak o te pieniądze zawalczyła. Po 3 latach sąd uznał, że chłopakowi należą się prawie 22 tys. zł. Syn nie widział ojca od kilkunastu lat. Już go nie zobaczy, bo ojciec zmarł w zeszłym roku. Niedawno okazało się, że oficjalnie nie dorobił się niczego (majątek przepisał na partnerkę-wspólniczkę, żeby komornik nie miał z czego ściągnąć zaległości). Po tacie pozostały długi. Syn, który miałby je odziedziczyć, odrzuci spadek.

15 listopada 2023 roku zaczną obowiązywać zmiany w prawie spadkowym. Są to przepisy zwiększające ochronę spadkobierców. Jedną z głównych zmian jest uproszczenie procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci. To wtedy, gdy w spadku miałyby przyjąć długi. Dotychczas rodzice musieli dostać zgodę sądu opiekuńczego przed złożeniem oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. Bywały problemy. Rodzice po uzyskaniu zgody sądu myśleli, że rozdział jest zamknięty, a jednak dzieci dziedziczyły majątek z dobrodziejstwem inwentarza, gdyż minął 6-miesięczny termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Po nowemu wystarczy, że mama czy tata złoży to oświadczenie przed notariuszem lub w sądzie, bez potrzeby wcześniejszego uzyskania zgody sądu. Tak będzie, o ile dziecko zostało powołane do spadku na skutek wcześniejszego odrzucenia spadku przez rodzica, a drugi rodzic wyrazi zgodę na takie załatwienie sprawy.

Sądy nie będą musiały szukać dalekich krewnych osoby zmarłej (zdarzało się, że latami). Te poszukiwania stanowiły utrudnienie, zwłaszcza gdy dalsi spadkobiercy nie utrzymywali bliskich kontaktów ze spadkodawcą.

W przypadku śmierci np. bezdzietnego brata, który nie sporządził testamentu, dziedziczenie będzie przebiegać zgodnie z grupami dziedziczenia ustawowego. Jeśli tenże brat był żonaty, to żona i jej teściowie będą pierwszymi spadkobiercami. Gdy natomiast brat był stanu wolnego i bezdzietny, prawa do spadku nabędą jego rodzice. Jeśli jeden z rodziców zmarłego brata nie dożył otwarcia spadku, to jego część przypadnie jego zstępnym, to znaczy siostrom i braciom zmarłego.

Zmiana w prawie spadkowym dodaje nowe przesłanki do wykluczenia osób z grona spadkobierców. Są to tzw. osoby niegodne dziedziczenia majątku. To przykładowo te, które przez długi czas nie płaciły alimentów (a miały je zasądzone) i nie wywiązywały się z obowiązku opieki nad dzieckiem.