Dostaję rentę z KRUS-u, bo z powodu choroby jestem niezdolny do pracy. Czy mogę ubiegać się o dodatek dopełniający z ZUS?
ZUS: Dodatek dopełniający przysługuje osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.
Jeśli otrzymuje Pan rentę z tytułu niezdolności do pracy, nie przysługuje Panu ten dodatek.
Czy dodatek dopełniający przysługuje także osobie ubezpieczonej w KRUS (domownik), która jest ciężko chora i od niedawna dostaje świadczenie wspierające?
ZUS: Osoba pobierająca świadczenie wspierające ma prawo do otrzymania dodatku dopełniającego, pod warunkiem że jest również uprawniona do renty socjalnej oraz posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Jeśli na dzień 1 stycznia 2025 r. ma prawo do renty socjalnej i posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, otrzyma dodatek dopełniający z urzędu, bez konieczności składania wniosku.
Natomiast osobom uprawnionym do renty socjalnej, które na 1 stycznia 2025 r. nie mają orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji, dodatek dopełniający będzie przyznawany na ich wniosek, o ile lekarz orzecznik uzna je za niezdolne do samodzielnej egzystencji.
Kwota dodatku dopełniającego wynosi 2520 zł brutto miesięcznie. Dodatek ten będzie corocznie waloryzowany, począwszy od 1 marca 2025 r. Wypłata dodatku dopełniającego nastąpi razem z rentą socjalną, w tym samym terminie, który został ustalony dla renty. Pierwsze wypłaty zaplanowano na maj 2025 r. Renciści, którym ZUS przyzna dodatek dopełniający z urzędu, otrzymają wyrównanie tego dodatku od 1 stycznia 2025 r. Natomiast osoby, które złożą wniosek o dodatek dopełniający, będą mogły liczyć na jego przyznanie nie wcześniej niż w maju 2025r. z wyrównaniem od miesiąca złożenia wniosku, jednak nie wcześniej niż od 1 stycznia 2025 r.
Czy przysługuje mi dodatek dopełniający, jeśli pobieram rentę rodzinną z KRUS-u?
ZUS: Renta rodzinna nie uprawnia do otrzymania dodatku dopełniającego. W przypadku zbiegu uprawnień do renty rodzinnej oraz renty socjalnej, jeśli wysokość renty rodzinnej nie przekracza 300% najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, przysługuje dodatek dopełniający, pod warunkiem posiadania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz o niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Jeśli przez trzy lata byłam ubezpieczona w ZUS, a po wyjściu za mąż zostałam ubezpieczona w KRUS (jestem żoną rolnika), to czy po pięciu latach ubezpieczona w KRUS-ie mam prawo do renty rolniczej z powodu choroby?
KRUS: Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:
1) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres (5 lat - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat. Jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku poniżej 30 lat, wymagany okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu jest odpowiednio krótszy);
2) jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym;
3) całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.
Ustalenie uprawnień do renty rolniczej następuje na wniosek ubezpieczonego. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza prowadzącego (druk KRUS -14 jest dostępny na stronie KRUS www.gov.pl/krus) oraz dokumenty potwierdzające ubezpieczenie w ZUS. Na dalszym etapie zostanie wdrożone postępowanie orzecznicze, celem ustalenia niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, a po uprawomocnieniu orzeczenia lekarskiego zostanie wydana stosowna decyzja.
Prowadziłem działalność pozarolniczą, ale już z tego zrezygnowałem. Nadal mam gospodarstwo, ale niebawem przejdę na emeryturę. Chciałbym się dowiedzieć, czy w związku z tym, że płaciłem podwójną składkę, otrzymam wyższą emeryturę?
KRUS: Do emerytury rolniczej przysługuje dodatek z tytułu opłacania podwójnej lub dodatkowej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w wysokości 0,5% emerytury podstawowej za każdy rok opłacania takiej składki. Dodatek wypłaca się wraz z emeryturą rolniczą. Osobie występującej z wnioskiem o emeryturę rolniczą, która kiedykolwiek opłacała składkę podwójną lub dodatkową, uprawnienia do dodatku KRUS rozpatrzy na podstawie złożonego wniosku o emeryturę rolniczą, bez konieczności występowania z odrębnym wnioskiem o dodatek. Dodatek podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i są z niego potrącane składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość dodatku ulega zmianie w terminach waloryzacji emerytury podstawowej.
Słyszałem, że ci rolnicy, którzy pracowali także poza gospodarstwem i byli ubezpieczeni także w ZUS-ie, mogą sobie wybrać, kto ma im to świadczenie wypłacać. Na co powinienem zwrócić uwagę, by wybrać jak najlepiej? Czy będę potrzebował jakichś dodatkowych dokumentów i czy ZUS widzi to, co jest w systemie KRUS i na odwrót? Czy sam muszę wszystko zebrać i policzyć?
KRUS: Ustalenie prawa do świadczenia (emerytury/renty) następuje na podstawie wniosku ubezpieczonego złożonego w organie rentowym (np. ZUS, KRUS). Każdy z organów rentowych rozpatruje wniosek i wydaje decyzję. W decyzji przyznającej podana zostaje wysokość świadczenia. Decyzję o prawie do zbiegu świadczeń podejmuje KRUS (podstawa prawna: art. 33 ust.2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2004 r., poz.90). Jeżeli nie przysługuje prawo do wypłaty świadczenia z KRUS i świadczenia z ZUS, to organ rentowy podejmuje wypłatę świadczenia wyższego. Jednakże ubezpieczony ma prawo zmienić decyzję organu i samodzielnie dokonać wyboru świadczenia, które chce pobierać. Jeżeli uzna, że chce otrzymywać świadczenie niższe, to powinien złożyć stosowny wniosek w organie rentowym, który aktualnie wypłaca mu świadczenie. Na podstawie złożonego wniosku organ rentowy wstrzyma wypłatę świadczenia i przekaże informację do drugiego organu rentowego, który podejmie wypłatę świadczenia zgodnie z życzeniem świadczeniobiorcy.
Powyższy przepis nie dotyczy osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., które mają okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego wynoszący co najmniej 25 lat (tylko w rolnictwie) i posiadają również inne okresy ubezpieczenia. Osoby te, po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna) mają prawo do dwóch emerytur. Jedną emeryturę płaci KRUS, a drugą ZUS.
Ani ZUS, ani KRUS nie mają dostępu (podglądu) do bazy danych ubezpieczonych w drugim organie rentowym. KRUS nie widzi co jest w systemie ZUS i na odwrót.
Syn, który był ubezpieczony jako domownik w KRUS, wyjechał do pracy w Europie Zachodniej. Tam kierował go pośrednik pracy z Polski, ale okazało się, że nie była to uczciwa firma. Na koniec nie dość, że nie zapłaciła synowi za pracę, to jeszcze wyszło na jaw, że ubezpieczony w tym czasie nie był. Jeśli syn wróci do naszego gospodarstwa, to czy możemy za niego zapłacić składki także za ten okres, w którym go nie było w Polsce?
KRUS: W myśl art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2024 poz. 90 ze zm.), za domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Zatem syn nie spełnia warunków do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie przebywania poza granicami Polski. Cytowany artykuł wskazuje, jakie warunki trzeba spełnić łącznie aby zaistniał obowiązek zgłoszenia syna do ubezpieczenia społecznego rolników jako domownika.
Żeby dostać emeryturę w pełnej wysokości, czy muszę np. wydzierżawić gospodarstwo kuzynowi, żeby dostać całą emeryturę? Dodam, że kuzyn nie jest zbyt chętny do przejęcia gospodarstwa, bo jeszcze przez kilka lat będzie zajmował się głównie pracą poza rolnictwem, a ja innych następców nie mam.
KRUS: Obowiązujące obecnie przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przewidują wypłatę emerytury rolniczej w pełnej wysokości bez zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej przez ubezpieczonego (nie ma wymogu przekazywania gospodarstwa rolnego). Zmiana w przepisach została wprowadzona w miesiącu czerwcu 2022 roku. Jeżeli nabędzie Pan prawo do emerytury rolniczej, to może Pan prowadzić nadal swoje gospodarstwo, a emerytura rolnicza będzie wypłacana w pełnej wysokości.
Jeśli mama (ubezpieczona w KRUS-ie) dostaje dodatek pielęgnacyjny, to czy może otrzymać także dodatek dopełniający?
KRUS: Świadczeniobiorca KRUS (emeryt/ rencista), który wraz ze świadczeniem ma wypłacany dodatek pielęgnacyjny z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji nie ma prawa do dodatku dopełniającego, ponieważ dodatek dopełniający przysługuje osobie, która jest całkowicie niezdolna do pracy oraz do samodzielnej egzystencji uprawnionym do renty socjalnej. Sam fakt posiadania orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, nie uprawnia do pobierania dodatku dopełniającego.
