Gazowa tarcza broni naszej planety

Ostatnie takie zagrożenie dla zdrowia mieszkańców Kujaw i Pomorza pojawiło się na początku sierpnia. Stężenie ozonu osiągnęło 184,9 µg/m3 (mikrogramów na metr sześcienny), przy alarmowym 240 µg/m3.

Przyczyną tak wysokiego stężenia były niekorzystne warunki meteorologiczne: napływające z południa zwrotnikowe powietrze, przynoszące słoneczną pogodę z umiarkowaną prędkością wiatru i wysokimi temperaturami powietrza.

Czytaj też: Roje Aurigidów 2013. Sprawdź gdzie i kiedy oglądać meteory

- Sytuację poprawiły wkrótce opady deszczu i obniżenie temperatury powietrza. To czynniki obniżające stężenie ozonu i innych szkodliwych czynników lub wpływające na przekształcenie ich w mniej szkodliwe substancje - wyjaśnia Jacek Goszczyński, naczelnik Wydziału Monitoringu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy.

Stacje monitorujące w województwie kujawsko-pomorskim badają stan powietrza na wysokości 3,5 m nad ziemią. To urządzenia najnowszej generacji, stąd niezwykle czułe i dokładne.
- Jako że klimat naszej planety generalnie ociepla się, można spodziewać się zwiększenia tak zwanych zjawisk ozonowych - kontynuuje Jacek Goszczyński.
Okazuje się, że duże stężenie ozonu w troposferze wpływa wyjątkowo źle na rośliny. To szczególnie ważne dla rolników.

Ludzie też powinni się mieć na baczności. Pierwszymi objawami podrażnienia ozonem są chwilowe zaburzenia oddechu (kaszel, płytki oddech), drapanie w gardle, senność i bóle głowy. Na takie dolegliwości najbardziej narażone są zwłaszcza latem, gdy stężenie ozonu jest największe, osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną, uprawiające sport. Długotrwałe oddziaływanie na to zanieczyszczenie może powodować podrażnienia górnego odcinka dróg oddechowych i napady duszności, bóle w klatce piersiowej, podrażnienia i swędzenie oczu, podrażnienia śluzówki oraz może przyczynić się do rozwoju chorób dróg oddechowych (nosa, gardła i płuc). Przy ekstremalnych stężeniach ozon może prowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego, przyspieszenia tętna i obrzęku płuc.

Ozon jest generalnie nietrwały i posiada silne własności utleniające. Ten chroniący naszą planetę przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym i kosmicznym niszczony jest przez emitowane z Ziemi tlenki azotu, chlor, tlenki srebra, miedzi, żelaza, chromu, niklu.

Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło 16 września Międzynarodowym Dniem Ochrony Warstwy Ozonowej. Właśnie 16 września 1987 roku podpisano Protokół Montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. Na całym świecie propaguje się wiedzę o tym, jak bardzo ludzkość niszczy swoją "tarczę kosmiczną".

- Dla ochrony warstwy ozonowej zrobiono już sporo, ale efekty nie przyjdą od razu, bo szkodliwe substancje są magazynowane w ziemskiej atmosferze - wyjaśnia Jacek Goszczyński. - Dlatego często nazywa się je gazami spiżarniowymi.

Produkowany sztucznie ozon jest wykorzystywany w gospodarce. Służy do uzdatniania wody pitnej i wód chłodniczych, do oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych, bielenia tkanin, konserwacji żywności.