Harmonijkowy Most ponad Brdą i Wisłą

Co? Gdzie? Kiedy?

Sprawdź (w kalendarium Co? Gdzie? Kiedy?) co jeszcze ciekawego dzieje się w Twoim mieście

Międzynarodowy Festiwal Harmonijki Ustnej BYDGOSZCZ-TORUŃ HARMONICA BRIDGE, organizowany przez Miejski Ośrodek Kultury w Bydgoszczy i Dom Muz w Toruniu, na stałe wpisał się w ogólnopolski harmonogram wydarzeń muzycznych, związanych z szeroko wykorzystywaną harmonijką. Jeszcze w 2001 roku, kiedy w Bydgoszczy odbył się I Mityng Harmonijkowy, nikt nie spodziewał się, że po kilku latach harmonijka ustna, instrument mały rozmiarami, lecz wielki, jeśli chodzi o możliwości muzyczne, połączy dwa największe miasta regionu kujawsko-pomorskiego: Bydgoszcz i Toruń i tak dobrze wpisze się w widoczny renesans harmonijki ustnej.

Najstarszym przodkiem harmonijki jest instrument Szeng, skonstruowany przez starożytnych Chińczyków około 3000 roku p.n.e. W Europie instrumenty stroikowe mają dużo skromniejszą historię. Pod koniec XVIII w. konstruktor organów, Frantz Kirschnigk zbudował organy, w których najwyższy rejestr wyposażył w stroiki przelotowe, zamiast tradycyjnych piszczałek. W XIX w. pojawiły się kolejne prototypy, m.in.: panharmonikon, eolina czy aura. Dalszych ulepszeń dokonał Christian Messner, który w 1821 r. skonstruował instrument o nazwie Mundaeoline, który właściwie był już harmonijką ustną. W 1857 r. produkcję Messnera przejął Matthias Hohner dając początek firmie działającej po dzień dzisiejszy. Pierwsze harmonijki trafiły do USA w 1865 r. i, z racji niskiej ceny, szybko zyskały na popularności. Były używane na początku głównie w muzyce ludowej, później bardzo często w muzyce bluesowej, folkowej, także muzyce country czy jazzie.

Obecnie jest wiele argumentów decydujących o popularności harmonijek ustnych, a co za tym idzie sukcesywnym rozwoju Międzynarodowego Festiwalu Harmonijki Ustnej - oryginalnej imprezy muzycznej, przyciągającej rzesze mieszkańców kujawsko-pomorskiego, miłośników harmonijki z odległy zakątków kraju, a nawet Europy czy Ameryki Północnej. A wszystko zaczęło się tak niepozornie… Idea "zrodziła się w głowie" dyrektora Miejskiego Ośrodka Kultury Marka Stankiewicza w maju 2000 roku, podczas wieczoru autorskiego - recitalu Sławka Wierzcholskiego, zorganizowanego w Kawiarni Artystycznej "Węgliszek" w ramach Dni Książki. Tam też Marek publicznie zapytał Sławka: - "A co Ty na to, żeby nad Brdą zrobić festiwal harmonijkowy?". Sławek odpowiedział: - "Czemu nie"? I tym sposobem prawie natychmiast ruszyła "machina" festiwalowa. "W zamierzeniach naszych było stworzenie takiej imprezy, która prezentowałaby harmonijkę ustną jako instrument wszechstronny, wykorzystywany w odmiennych gatunkach muzyki, co - jak się okazało - było zgodne z prawdą, bo przecież większość kojarzy harmonijkę z bluesem, a harmonijkarze grają także jazz, rock, swing, czy też muzykę poważną. Do prezentacji koncertowych postanowiliśmy dołączyć warsztaty muzyczne, konkurs dla harmonijkarzy oraz wspólne muzykowanie w ramach jam session" - wspomina Marek Stankiewicz. "Wizję" tę poparł Sławek Wierzchowski lider zespołu "Nocna Zmiana Bluesa", wnosząc do koncepcji wiele cennych rad, a także objął kierownictwo artystyczne. Uwieńczeniem wspólnej pracy był we wrześniu 2001 Ogólnopolski Festiwal Harmonijki Ustnej - Bydgoszcz Harmonica Meeting. W czasie kolejnych siedmiu lat impreza wciąż ewoluowała. Na estradzie prezentowali się m.in.: Sławek Wierzcholski z Nocną Zmianą Bluesa, trio harmonijek ustnych Con Brio, Zygmunt Zgraja z Orkiestrą Symfoniczną im. Johanna Straussa, Green Grass, Beata Kossowaka, Bartek Łęczycki, Greg Szłapczyński (Francja), Steve Baker (Wielka Brytania), Chris Jones (USA) , Abi Wallenstein (Niemcy) z międzynarodowym zespołem The Old Time Band, Dżem, Piotr Biskupski, Jarosław Śmietana, Sugar Blue, Romek Puchowski, Irek Dudek, J.J. Band, Obstawa Prezydenta, Tipsy Divers, Dubska, Family Style (Włochy), Free Blues Band, Hans Theessink Band (Holandia, Austria, Zimbabwe), Eddie Martin (Wielka Brytania), Coast Blues Band, Tortilla, The Rhythm Junks (Belgia) i inni.

Dzisiaj, przygotowując VIII edycję Festiwalu organizatorzy, bogatsi w doświadczenia, wypracowali najlepszą formułę, opierającą się m.in. na różnorodności. Z jednej strony są to koncerty plenerowe na Rynku Starego Miasta czy w atrakcyjnie położonym amfiteatrze, gdzie oferowane są lżejsze formy muzyczne, bardziej rozrywkowe. Wysublimowane realizacje, nierzadko zahaczające o muzykę poważną mają miejsce w malowniczym Pałacu w Ostromecku, położonym na trasie do Torunia. Jeden jest tylko warunek - muzykom zawsze towarzyszyć musi harmonijka ustna.

Miejski Ośrodek Kultury odnotował przy okazji coraz większe zainteresowanie Festiwalem młodych ludzi, którzy pragnęli podjąć naukę gry na harmonijce.

Wychodząc na przeciw tym oczekiwaniom, MOK zorganizował jednodniowe warsztaty, które prowadzą najbardziej doświadczeni muzycy, dzieląc się swoją wielką wiedzą i doświadczeniem, m.in.: Greg Szłapczyński, Steve Baker, Sławek Wierzcholski, Bartek Łęczycki, Eddie Martin. Zainteresowanie tą formą nauki jest duże, bowiem w Polsce nie ma profesjonalnej szkoły dla harmonijkarzy. Wielu młodych muzyków, zdobyło doświadczenia, dzięki ciężkiej, żmudnej pracy, którą podjęli samotnie, a warsztaty stają się znakomitą formą konfrontacji, a także okazją do zadania pytań, wysłuchania rad. Co należy podkreślić, udział w warsztatach jest bezpłatny, a ponadto organizator pomaga uczestnikom w znalezieniu niedrogich noclegów (a w niektórych sytuacjach partycypuje w kosztach dojazdu).

Podsumowaniem warsztatów jest ogólnopolski konkurs, którego laureatom przypadają wysokie nagrody pieniężne. A ponadto najlepszy harmonijkarz wygrywa sześciogodzinną profesjonalną sesję nagraniowa w radiu PiK. Nagrody niejednokrotnie też otwierają drogę do kariery uzdolnionym, a nieznanym artystom. Młodzi grają bowiem z najlepszymi, wśród najlepszych i łatwiej im nawiązać dialog.
Trzecim, ważnym aspektem Harmonijkowego Mostu jest jam session. Tu warto podkreślić, że słuchanie i poznawanie gry mistrzów harmonijki jest niesłychanie ważne, Aby móc stworzyć cokolwiek samemu, warto jednak przyjrzeć się, jak grają najlepsi harmonijkarze. Nie trzeba grać latami, aby móc naśladować mistrzów. Pierwsze kroki w improwizacji polegają na modyfikowaniu i łączeniu poznanych do tej pory riffów, a żeby je jak najbardziej umiejętnie wykorzystać należy czynnie uczestniczyć w każdej nadarzającej się okazji wspólnego grania z najlepszymi, gdyż bez tego istnieje niebezpieczeństwo zapętlenia się w oklepanych chwytach, a co za tym idzie nudy i monotonii. Mając to na względzie, MOK wypracował właśnie formułę jam session, w której biorą udział zaproszone na Festiwal gwiazdy, a obok nich chętni harmonijkarze przy wtórze bydgoskiej grupy bluesowej "Green Grass". To doświadczenie jest tak niezwykłe, że nieraz noc przeradza się w zmęczony świt, a z Kawiarni Artystycznej "Węgliszek" wciąż dobiegają dźwięki podekscytowanych, zafascynowanych muzyków i oczywiście brawa rozpalonej publiczności. Harmonijka łączy pokolenia!

"Świetna organizacja wszystkich festiwalowych przedsięwzięć, staje się tu już normą" - podkreślają ogólnopolscy recenzenci, m.in. z kwartalnika "Twój Blues". A jego redaktor naczelny Andrzej Matysik stwierdził nawet: "Festiwal Harmonica Bridge ma swoją duszę i niepowtarzalny nastrój, jest odmienny od innych festiwali. Z zazdrością i podziwem go obserwuję". Z kolei Zdzisław Pająk wieloletni redaktor muzyczny radia PiK dodaje, że Festiwal udowadnia, iż "publiczność mamy wspaniałą, że zna się ona na muzyce, potrafi świetnie reagować. Gatunkowa różnorodność oraz imponujące umiejętności artystów biorących udział w imprezie są wystarczające, aby bydgosko-toruński most harmonijkowy cieszył się coraz większym zainteresowaniem odbiorców. Ci nie tylko interesują się maleńkim instrumentem o wielkich możliwościach, ale też pragną coś przeżyć, pobawić się, razem z innymi spędzić czas przyjemnie i pożytecznie". [BIK 10/2007] W roku bieżącym nowością będzie prezentacja teatru dla dzieci wykorzystującego w spektaklu dźwięki harmonijki - podkreśla M. Stankiewicz.

Po tych wszystkich rekomendacjach, nie pozostaje nam nic innego jak zaprosić Państwa do udziału w konkursie harmonijkowym (zgłoszenia do 25. sierpnia, inf. www.mok.bydgoszcz.pl), a następnie do Bydgoszczy na wspaniałe spotkania z muzyką, z harmonijką w roli głównej.

27 sierpnia (środa)
20.00, Stary Rynek - K.A. "Węgliszek" - "Harmonijka / retro / foto" - wernisaż
20.30, K.A. "Węgliszek" - Keith Dunn (USA) harp, voc, Adam Wendt - sax., P. Raminiak - keyb., Piotr Biskupski - drums
28 sierpnia (czwartek)
18.00, Muszla Koncertowa w Parku Witosa - B. Rypina & Easy Rider, The Beggars (Słowacja), M. Kielak & Dubska
21.30, K.A. "Węgliszek" - Julian Jackson (GB) & Los Angeles Trio
23.00, K.A. "Węgliszek" - Nocne jam session

29 sierpnia (piątek)
10.00, Szpital Kliniczny im. A. Jurasza - Teatr "Wielkie Koło", spektakl harmonijkowy dla dzieci
16.00, Skwer przed Centrum Handlowym "Drukarnia" - Spektakl muzyczny Teatru Harmonijkowego "Wielkie Koło"
18.00, Muszla Koncertowa - Memo Gonzales (USA) & The Bluescasters (Niemcy), Livin' Blues Xperience (Holandia) & Francois Spannenburg (Francja)
22.00, K.A. "Węgliszek" - Nocne jam session

30 sierpnia (sobota)
12.00-14.00, "Harmonijkowy Tramwaj" - Koncert podróżujący: Łukasz Rumpel, Łukasz Wiśniewski (harmonijki) z zespołem "Szulerzy"
13.00, K.A. "Węgliszek" - Ogólnopolski Konkurs gry na harmonijce ustnej z towarzyszeniem "Green Grass"
15.00-16.00, K.A."Węgliszek" - Warsztaty harmonijkowe
17.30, Pałac w Ostromecku - Uroczyste ogłoszenie wyników konkursu harmonijki ustnej oraz koncert Franza Chmela (Austria)
21.00, K.A. "Węgliszek" - "Hootin' the Blues" (Niemcy)
22.30, K.A. "Węgliszek" - Nocne harmonijkowe jam session

31 sierpnia (niedziela)
13.00-20.00, Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku - "Piknik harmonijkowy", Ł. Wiśniewski & Doktor Blues, Boogie Chilli, Blueszcz Blues Band, Sławek Wierzcholski i "Nocna Zmiana Bluesa" i Orkiestra Salonowa pod dyr. Marka Czekały [współorganizator Stowarzyszenie "Zakole Dolnej Wisły"].

29 sierpnia (piątek)
* Dwór Artura - Wystawa fotografii koncertowych Krzysztofa Szafrańca
13.00, Stare Miasto - Boogie Chilli, The Beggars (Słowacja)
19.00, Dziedziniec Ratusza - Hootin' the Blues (Niemcy), Julian Jackson (GB), Frank Morey USA

30 sierpnia (sobota)
15.00, ul. Szeroka - J. Spruch (Niemcy), R. Badeński, S. Nowodworski, Ł. Jemioła
19.00, Amfiteatr - Laureat konkursu, Memo Gonzalez (USA), Livin' Blues Xperience (Holandia) & Francois Spannenburg (Francja)

31 sierpnia (niedziela)
12.00, Dwór Artusa - Franz Chmiel (Austria)