II wojna światowa. 83. rocznica podpisania aktu kapitulacji Warszawy. Tego dnia Niemcy i Rosjanie podpisali układ "o granicy i przyjaźni"

Warszawa walczyła z okupantem od 1 września 1939 roku, kiedy to polscy piloci bronili stolicy przed niemieckimi bombowcami. Złożenie broni przez obrońców stolicy nastąpiło, gdy na wyczerpaniu były zapasy żywności, wody, lekarstw i amunicji, a na pomoc sojuszników nie można było liczyć.

28 września prezydent Warszawy Stefan Starzyński wygłosił ostatnie radiowe przemówienie. W mieście rozwieszono plakaty informujące o kapitulacji. Ze stroną niemiecką ustalono, że do niewoli pójdą tylko polscy oficerowie, żołnierze mieli zostać zwolnieni do domów. Ostatecznie do niewoli dostało się od 120 do 140 tysięcy polskich żołnierzy walczących w obronie stolicy.

Podczas całej kampanii wrześniowej w Warszawie poległo 2 tysiące żołnierzy, a rany odniosło 15 tysięcy. Straty ludności cywilnej wyniosły 10 tysięcy zabitych i 50 tysięcy rannych. Zniszczeniu uległo kilkanaście procent budynków, w tym Zamek Królewski. Dla stolicy zaczął się sześcioletni okres okupacji.

Obrona Warszawy była jednym z wielu przejawów bohaterstwa żołnierzy i cywilów podczas kampanii wrześniowej 1939 roku.

Tego samego dnia w Moskwie ministrowie spraw zagranicznych Niemiec Joachim von Ribbentrop i ZSRS Wiaczesław Mołotow podpisali niemiecko-sowiecki układ "o granicy i przyjaźni", ustalający linię graniczną na obszarze Polski wzdłuż linii: Pisa-Narew-Bug-San (tzw. II pakt Ribbentrop-Mołotow).

28 września 1939 roku w Zakroczymiu oddziały niemieckie dokonały masowego mordu na 500 polskich jeńcach wojennych i 100 cywilach. Niemcy otworzyli ogień pomimo wywieszenia przez Polaków białych flag oznaczających poddanie się. Do zbrodni doszło po upadku stolicy i kapitulacji twierdzy Modlin.

Jeńców, którzy zostali oszczędzeni, Niemcy traktowali bardzo brutalnie, bili, kopali i zmuszali do wielogodzinnego stania z rękami uniesionymi do góry. Jeśli któryś z oficerów nadal protestował, był uciszany przez hitlerowców pięściami i kopniakami. Cywilna ludność była przez Niemców rozstrzeliwana, a do mieszkań wrzucano granaty. Mieszkania w Zakroczymiu były rabowane, a następnie palone.

Broniąca się do 28 września stolica była symbolem polskiej waleczności i patriotyzmu. Tego dnia w stolicy i okolicznych miasteczkach i wsiach rozpoczęły się masowe egzekucje na Polakach i Żydach, wykonywane właśnie przez wojska Niemieckie.

Źródła: PAP/Polskie Radio 24/muzhp.pl/IPN

dś