A więc wojna... Kronika września'39. Zobacz archiwalne zdjęcia z Kujaw i Pomorza

1 września przypada 85. rocznica wybuchu II wojny światowej. Tyle lat czeka na godny pochówek kapral Piotr Konieczka, który poległ w trakcie obrony urzędu celnego w Jeziorkach (Wielkopolskie), trzy godziny przed atakiem Niemców na Westerplatte. Zdaniem historyków mógł być pierwszym polskim żołnierzem, który zginął w II wojnie światowej.

Jeziorki to miejscowość oddalona 40 km od Mrozowa w powiecie nakielskim.

Przypomnijmy, że 85 lata temu, 1 września 1939 r., wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie na całej niemal długości granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając tym samym pierwszą kampanię II wojny światowej. Tego dnia, jako pierwsze zaatakowane zostały Wieluń i Westerplatte.

II wojna światowa była największą i najkrwawszą wojna w historii ludzkości, w której Polska poniosła relatywnie największe straty i szkody demograficzne spośród wszystkich państw walczących i okupowanych.

- Nie wolno ustępować imperializmowi, II wojna światowa jest tego wielką lekcją - podkreślił w niedzielę w Wieluniu prezydent Andrzej Duda. Jak zaznaczył, nigdy więcej nie może być na to zgody świata. - Wybaczyliśmy, choć pamiętamy, choć ból jest, choć cały czas są jeszcze dziesiątki tysięcy tych, którzy zostali osobiście skrzywdzeni przez Niemców - dodawał.

- Dzisiaj nie powiemy: "nigdy więcej wojny". Dzisiaj musimy powiedzieć: "nigdy więcej samotności". W historii więcej już tak być nie może, że Polska będzie samotnie stawiała czoła agresji tego czy innego sąsiada - podkreślał premier Donald Tusk podczas uroczystości na Westerplatte.

• 1 września w Sępólnie Krajeńskim. Kilka bomb spadło na stadion, na którym odbywał się pobór koni dla wojska. Uciekająca w kierunku Bydgoszczy ludność cywilna była atakowana z samolotów.
• Chojnice: o 4.30 na stację kolejową wjechała drezyna pancerna, po niej pociąg pancerny. Niemcy zaatakowali dworzec. Polscy saperzy wysadzili zaminowany wiadukt kolejowy za Chojnicami.
• 2 września trwają naloty na Bydgoszcz i okolice Inowrocławia. Bomby spadają m.in. na dworzec PKP i koszary przy ul. Warszawskiej. Są zabici i ranni. Do szpitala w Inowrocławiu furmankami zwożeni są ranni z Janikowa, gdzie celem ataku Luftwaffe była tamtejsza cukrownia. Do miasta przybywają pierwsi uchodźcy z Poznania.
• 3-4 września. Bydgoszcz walczy z dywersją niemiecką. W meldunku z 3 września, z godz. 18.52, płk Aleksander Aleksandrowicz, szef Oddziału III sztabu Armii "Pomorze" pisał, że "spotkali się w dywersją na niespotykaną skalę i krwawo ją stłumili". Po zajęciu miasta goebbelsowska propaganda nazwała te wydarzenia "krwawą bydgoską niedzielą".
• 3 września niemieckie oddziały wkraczają do Nakła i Świecia. Okupanci mordują personel i pacjentów szpitala psychiatrycznego. 4 września zajmują Grudziądz.

II wojna światowa zakończyła się po sześciu latach i pochłonęła na całym świecie kilkadziesiąt milionów ofiar. To czas najmroczniejszych stron historii ludzkości, zagłady Żydów, zrzucenia przez Stany Zjednoczone bomby atomowej na Hiroszimę. Do dziś żywa jest pamięć o ludziach, którzy stali się ofiarami wojny, represji i dehumanizujących działań okupantów, a z drugiej strony o bohaterskich obrońcach i polskich żołnierzach walczących na wszystkich frontach.

W obliczu dzisiejszej wojny w Ukrainie, konfliktu zbrojnego w Strefie Gazy, rosnącego zagrożenia, tym bardziej należy pamiętać jak cenny jest pokój.

(Hanka Sowińska, Jakub Stykowski, PAP)