Poranna kawa to napój wręcz nieodzowny dla wielu z nas. Coraz częściej nie chodzi nam już tylko o dostarczenie organizmowi odpowiedniej porcji kofeiny, ale również o wydobycie z kawy jak najlepszego smaku i aromatu. Do przyrządzenia idealnego napoju potrzebne jest profesjonalne urządzenie.
Ekspresy do kawy goszczą dzisiaj w wielu polskich kuchniach, ale zdarza się, że jest to sprzęt mało funkcjonalny i wykorzystywany jedynie od wielkiego święta. Bardzo ważne jest bowiem wybranie takiego urządzenia, które spełni nasze własne preferencje i oczekiwania. Przed udaniem się do sklepu warto odpowiedzieć sobie na kilka zasadniczych pytań. Zastanówmy się przede wszystkim jaki rodzaj kawy lubimy pić najbardziej i w jakim czasie chcemy mieć ją gotową do spożycia. Warto też wiedzieć, że są ekspresy, które przyrządzą dla nas różne typy kaw.
Ekspresy do kawy – rodzaje
Dostępne aktualnie ekspresy do kawy dzieli się na trzy podstawowe grupy. Są to:
- ekspresy przelewowe;
- ekspresy przelewowo-ciśnieniowe;
- ekspresy ciśnieniowe (kawiarki, ekspresy ręczne, ekspresy automatyczne, w tym kapsułkowe).
Najprostszymi i jednocześnie najtańszymi urządzeniami do zaparzania kawy są znane od pokoleń kawiarki. Wykonuje się je z aluminium lub stali nierdzewnej. Składają się z pojemnika na wodę, sitka na kawę i dzbanka, do którego spływa sporządzony pod niskim ciśnieniem napój. Zaparzacz ustawia się na niewielkim płomieniu gazu lub na płycie indukcyjnej, oczekuje około 10–15 minut i uzyskuje tradycyjną czarną, mocną kawę bez pianki i innych udziwnień. Wbrew pozorom, na taki właśnie napar wciąż nie brakuje amatorów.
Za najlepsze i wymyślone na miarę dzisiejszych czasów uchodzą ekspresy wysokociśnieniowe, których praca została praktycznie całkowicie zautomatyzowana. Z bardziej zaawansowanych technologicznie modeli można uzyskać popularne dziś napoje kawowe typu cappuccino lub latte. Prawdziwi smakosze kawy mają jednak sporo do zarzucenia tym urządzeniom. Twierdzi się m.in., że dodawanie spienionego mleka do kawy to jej swoista profanacja oraz, że nie ma naparu lepszego od tego, w którego procesie parzenia będziemy sami czynnie uczestniczyli.
Wady i zalety przelewowych ekspresów do kawy
Ekspresy przelewowe bywają cenione przez wykwintnych znawców kawy ze względu na możliwość przyrządzenia w nich napoju tradycyjnego, zwanego też kawą „po turecku”, czyli naparu zbliżonego w smaku i zawartości kofeiny do kawy bezpośrednio zalewanej wrzątkiem. Dodatkową zaletą tych urządzeń jest ich stosunkowo niska cena (od kilkudziesięciu do kilkuset złotych). Mają one też możliwość przygotowania większej ilości naparu jednocześnie (nawet do 2 litrów) oraz utrzymywania jego temperatury przez określony czas (w zależności od modelu – do kilku godzin).
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że przelewowy ekspres do kawy nie przygotuje dla nas wymyślnych napojów z dodatkiem mleka oraz, że czas oczekiwania na otrzymanie z niego tzw. małej czarnej jest dość długi (kilka minut).
Zupełnie inną kwestię stanowią walory zdrowotne otrzymywanych z ekspresów przelewowych naparów. Napary te charakteryzują się nie tylko wysoką zawartością kofeiny, ale także nie są pozbawione szkodliwych dla naszego zdrowia kwasów i substancji gorzkich.
Ciśnieniowe ekspresy do kawy – ręczny czy automatyczny?
W ekspresach ciśnieniowych, na co z resztą wskazuje sama ich nazwa – kawa zaparzana jest poprzez przepływ wody pod ciśnieniem przez zmielone ziarna używki. Taka kawa charakteryzuje się nieco niższą zawartością kofeiny, ale jest też pozbawiona substancji drażniących nasze żołądki. Pośród tych urządzeń możemy wybrać ekspres ręczny, nazywany również kolbowym lub dźwigniowym, albo ekspres automatyczny, czyli taki, który zrobi wybrany rodzaj kawy bez udziału użytkownika. Pierwsze z wymienionych powyżej sprzętów mają dwa oddzielne sitka, umożliwiające przygotowanie jednej lub dwóch porcji napoju jednocześnie. Zdecydowana większość dostępnych aktualnie ekspresów ręcznych pozwala też przygotowywać napoje kawowe z dodatkiem spienionego mleka.
Decydując się na kupno ekspresu ręcznego warto jednocześnie przeanalizować nabycie młynka do kawy – najlepiej żarnowego, tj. z regulacją grubości mielenia ziaren używki. Wprawdzie w sklepach nie brakuje kaw, które są już zmielone na różne grubości, ale żadna marka nie jest w stanie zastąpić smakiem i aromatem kawy mielonej tuż przed naparzaniem. Ręczne ekspresy są przez wybitnych smakoszy cenione bardziej niż automatyczne. Ponadto, nie kosztują wiele, gdyż ich ceny zaczynają się już od nieco ponad 100 zł. Oczywiście dostępne są też droższe modele kosztujące nawet kilka tysięcy złotych, do których wykonania zastosowano wyższej jakości materiały i wdrożono technologię umożliwiającą stabilne utrzymywanie temperatury.
Ekspresy automatyczne polecane są szczególnie dla osób zabieganych i cierpiących na brak wolnego czasu. Stąd też nietrudno spotkać je w firmach. Z dużym powodzeniem sprawdzają się jednak również w użytku domowym. Stopień ich automatyzacji może być zróżnicowany i to właśnie głównie od tego czynnika zależna jest cena urządzenia. Generalnie, są to wyroby kosztujące sporo. Koszt zakupu zaczyna się od kilkuset złotych, a kończy na… kilkudziesięciu tysiącach. Wszystkie modele mają wbudowany młynek do kawy. Czasami jest to młynek z możliwością regulacji grubości mielenia. W lepszym ekspresie automatycznym przyrządzimy każdy rodzaj kawy, tj. począwszy od popularnej „małej czarnej”, a skończywszy na najbardziej wymyślnych napojach kawowo – mlecznych.
Najnowszy typ ekspresu automatycznego to ekspres kapsułkowy. Urządzenie jest przystosowane do zaparzania dostępnej już od jakiegoś czasu na rynku – kawy w kapsułkach. Koszt zakupu samego ekspresu kapsułkowego nie jest wprawdzie szczególnie wysoki, bo waha się w granicach kilkuset złotych, ale należy zdawać sobie sprawę, że zmielona kawa i zapakowana w ten szczególny sposób nie należy niestety do produktów tanich.
Ekspresy przelewowo – ciśnieniowe, czyli sposób na rozsądny kompromis
Jak nietrudno się domyśleć ekspresy przelewowo – ciśnieniowe łączą w sobie cechy obydwu typów urządzeń omówionych powyżej. Oznacza to, że zaparzymy w nich zarówno większą ilość kawy jednocześnie, jak i uzyskamy pod ciśnieniem zaledwie jedną filiżankę napoju. Trzeba przyznać, że jest to rozwiązanie kompromisowe. Dodatkowo, owo ustępstwo wydaje się być rozsądne, ponieważ nie ma zbytnio wygórowanej ceny. Ekspres przelewowo – ciśnieniowy można kupić za kilkaset złotych.
Na co jeszcze zwracać uwagę wybierając ekspres do kawy?
Decydując się na kupno ekspresu do kawy, trzeba uwzględniać miejsce do jego ustawienia w kuchni. Zarówno ekspresy automatyczne, jak i ręczne występują w tradycyjnej formie wolnostojącej (ustawia się je na blacie kuchennym), jak i w wersjach do zabudowy (podobnie co lodówki, piekarniki, etc.). Urządzenia przeznaczone pod zabudowę nie zajmują cennej przestrzeni roboczej i można je bez trudu wkomponować w każdy styl aranżacyjny, ale kosztują więcej niż standardowe i trudniej jest utrzymywać je w należytej czystości.
Parametrem, na który również warto zwrócić uwagę podczas wyboru ekspresu do kawy jest moc grzałki. Należy zdawać sobie sprawę, że im moc będzie większa, tym urządzenie po włączeniu będzie szybciej gotowe do użytku. Proces nagrzewania się wody, która potrzebna jest do sporządzenia napoju może trwać kilka minut lub zaledwie kilkanaście sekund.
Wybierając pośród ekspresów ciśnieniowych należy też dopytać sprzedawcy o ciśnienie tych urządzeń. Wartość tę podaje się w barach i może ona wynosić od 3 do 19 barów. Od wysokości ciśnienia pod jakim zaparzana jest kawa zależą jej walory smakowe oraz zawartość kofeiny i innych – mniej pożądanych substancji. Z ekspresu niskociśnieniowego (o ciśnieniu 3–4 barów) uzyskamy napój z bardzo dużą dawką kofeiny, ale też niepozbawiony goryczy i szkodliwych dla zdrowia kwasów. Zaś w ekspresie wysokociśnieniowym (o ciśnieniu ok. 15 barów) przyrządzimy kawę oczyszczoną z tego, co nie jest odpowiednie dla naszego żołądka, ale też z mniejszą zawartością upragnionej przez kawoszy kofeiny.
