Kiedy podatek od darowizn?

- pyta pani Maryla z Grudziądza

Najczęściej rodzice lub dziadkowie, którzy chcą wesprzeć dzieci lub wnuki, decydują się na zawarcie umowy. Jeśli dotyczy ona nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do mieszkania - musi być spisana przez notariusza.

Tej formy nie wymaga się, jeśli przedmiotem darowizny są np. pieniądze. Umowa jest ważna, jeśli została wykonana tj. jej przedmiot trafi do obdarowanego. Warto jednak zawrzeć taką umowę na piśmie.

Jeżeli obdarowany pozostaje w związku małżeńskim, darowizna zawsze wchodzi do jego majątku osobistego, tak samo jak przedmioty uzyskane przed ślubem lub odziedziczone.

Można oczywiście obdarować np. córkę i zięcia. Trzeba jednak pamiętać, że nie wiadomo, jak ułoży się ich wspólne życie.

Darczyńca może wbrew woli obdarowanego odwołać darowiznę tylko wówczas, gdy obdarowany dopuścił się wobec niego rażącej niewdzięczności albo gdy sam darczyńca znajdzie się w niedostatku.

Podstawą do ustalenia wynagrodzenia notariusza jest wartość majątku będącego przedmiotem darowizny czy sprzedaży.

Jeśli umowę zawierają osoby zaliczone do I grupy podatkowej, to bez względu na wartość tego majątku, wynagrodzenie nie może być wyższe niż 7,5 tys. zł.

Maksymalne stawki wynagrodzenia notariusza to ułamek procentu od tej wartości. Przykładowo:

n wartość powyżej 60 tys. zł do 1 mln zł - wynagrodzenie wynosi 1010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki ponad 60 tys. zł.

Do tego dochodzi opłata za odpisy z aktu notarialnego. Do wynagrodzenia obliczonego wedle wskazanych zasad notariusz doliczy 22 proc. VAT.

Notariusz pobiera też opłatę sądową od wniosku o wpis w księdze wieczystej, przekazuje ten wniosek do sądu prowadzącego księgę.

Z całkowitego zwolnienia z podatku od darowizny skorzystamy, jeżeli darczyńca należy do najbliższej rodziny. Nie dotyczy to zięcia, synowej, teścia i teściowej.

Warunkiem skorzystania z tego podatku jest zgłoszenie darowizny w urzędzie skarbowym, a dokładniej naczelnikowi urzędu.

Ograniczenie kręgu najbliższych korzystających z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn oznacza, że córka, która wspólnie z mężem otrzyma od swoich rodziców mieszkanie, nie zapłaci podatku, ale mąż (zięć) musi się rozliczyć z fiskusem.

Warunek zawiadomienia o darowiźnie nie dotyczy dwóch sytuacji:

n gdy umowa przenosząca własność ma formę aktu notarialnego,

n gdy wartość majątku uzyskanego od tej samej osoby w ciągu ostatnich pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiła ostatnia darowizna nie przekracza kwoty wolnej, tj. 9637 zł.

W praktyce zawiadomienie urzędu skarbowego będzie więc wchodziło w rachubę tylko w wypadku darowizn pieniężnych. Jednakże w odniesieniu do tych darowizn, oprócz tego zawiadomienia konieczne jest dopełnienie innych formalności.

ZAPAMIĘTAJ!
 

Grupa podatkowa najbliższej rodziny, dla której nie ma podatku od spadków i darowizn po spełnieniu określonych warunków: małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha.

Dodatkowe warunki, oprócz zawiadomienia urzędu skarbowego, jakie musimy spełnić w celu skorzystania z pełnego zwolnienia dla najbliższych, w wypadku darowizny pieniężnej to przekazanie jej:

na rachunek bankowy obdarowanego lub

na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo

przekazem pocztowym.

Darowizna pieniężna nie musi mieć dla swej ważności formy notarialnej. Nie jest też bezwzględnie konieczne zawarcie umowy na piśmie. Jednak dobrze zawrzeć ją na piśmie np. w razie ewentualnej kontroli urzędu skarbowego.

Obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego o darowiźnie ciąży na nabywcy tj. obdarowanym.

Na złożenie zawiadomienia na urzędowym formularzu od nowego roku będziemy mieli sześć miesięcy (dotychczas był miesiąc czasu na zawiadomienie), licząc od dnia powstania powinności zapłacenia podatku (obowiązku podatkowego).

W wypadku darowizn pieniężnych będzie to dzień wpłynięcia pieniędzy na konto lub odebrania przekazu pocztowego.

Opóźnienie w zgłoszeniu darowizny pieniężnej, a także przekazanie jej z "ręki do ręki" zamiast na rachunek bankowy lub przekazem pocztowym oznacza konieczność zapłacenia podatku od nadwyżki ponad kwotę 9637 zł.

W przypadku naszej Czytelniczki po spełnieniu wyżej opisanych warunków, nie będzie obowiązku zapłaty podatku.