Skontaktował się z nami Czytelnik z Bydgoszczy. - Mój sąsiad ma 85 lat. Mieszka sam na drugim piętrze, w bloku bez windy. Pomagam mu. Robię mu co drugi dzień zakupy. Czasem z mojego konta opłacam mu rachunki. Sąsiad potem mi pod koniec miesiąca robi przelew. Czytałem, że w trzeciej grupie podatkowej bez podatku można przekazać darowiznę w wysokości ponad 5 tysięcy. Tymczasem ja miesięcznie od sąsiada mam przelewy na ok. 1000-2000 zł. Jak usankcjonować takie pomaganie? Chcę wszystko robić oficjalnie, zgodnie z przepisami. Co sąsiad ma wpisywać w tytule przelewu? Czy może pomogłoby mi zaświadczenie z opieki społecznej, że pomoc sąsiadowi jest niezbędna? Czy zapłacę podatek? - pyta pan Marek z Bydgoszczy.
Czy pomoc sąsiedzka jest opodatkowana? Oto wyjaśnienia fiskusa
Bartosz Stróżyński, rzecznik Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, wyjaśnia, że jeżeli Czytelnik dokonuje płatności ze swojego rachunku bankowego za rachunki wystawione na sąsiada, a następnie sąsiad zwraca poczynione przez niego opłaty, to nie wystąpi darowizna na rzecz Czytelnika, gdyż nie skutkuje to przysporzeniem, tj. zwiększeniem majątku po jego stronie.
- Zatem nie można tego uznać za darowiznę uregulowaną przepisami kodeksu cywilnego. Także w sytuacji, gdy Czytelnik robi codzienne zakupy dla sąsiada dokonując płatności z własnych środków, a następnie po zakończonym miesiącu sąsiad zwraca Czytelnikowi wartość tych zakupów, nie można uznać tego za darowiznę - mówi Bartosz Stróżyński.
Radzi, by dla pewności i przejrzystości dokonywanej pomocy sąsiedzkiej w tytule przelewu sąsiad wpisał np. zwrot za opłacony rachunek za prąd, za gaz, za zakupy itp.
Takie są kwoty wolne od podatku przy darowiznach i spadkach
Jeśli jednak przekazujemy bliskim lub znajomym darowiznę czy spadek, warto wiedzieć, że są trzy tzw. grupy podatkowe. Obejmują one różne kategorie osób i w związku z tym różne są kwoty wolne od podatku. Kwoty zostały podniesione od 1 lipca 2023 roku. Obowiązują one również w 2024 roku.
Kwoty wolne od podatku wynoszą obecnie:
- 36 120 zł - dla I grupy podatkowej;
Do I grupy należy najbliższa rodzina: małżonek (obecny, nie były), małżonek w separacji, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć i synowa. - 27 090 zł - dla II grupy podatkowej;
Druga grupa podatkowa obejmuje dalszą rodzinę, np. wujków czy ciocie. - 5733 zł - dla III grupy podatkowej
Do trzeciej grupy podatkowej zaliczają się wszyscy pozostali darczyńcy, a więc np. przyjaciele czy koledzy.
Z dniem 1 lipca 2023 roku weszły w życie ograniczenia dla darowizn od wielu osób otrzymanych w ciągu 5 lat:
- dla I grupy - 108 360 zł;
- dla II grupy - 81 270 zł;
- dla III grupy - 54 180 zł.
- Oznacza to, że jeśli w ciągu pięciu lat podatnik otrzyma po 30 tys. zł od mamy, taty, babci i dziadka, to nie ma obowiązku zgłaszania każdej z darowizn osobno. Jednak łącznie przekroczą one limit dla pierwszej grupy (ich suma wyniesie 120 tys. zł), więc konieczne będzie zgłoszenie do zwolnienia w I grupie - podpowiada Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w firmie inFakt.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, opodatkowaniu podlega nabycie majątku, którego wartość przekracza kwotę wolną od podatku. Wówczas należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza, zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3) lub wspólne zeznanie podatkowe (SD-3 wraz z informacjami o pozostałych podatnikach SD-3/A).
Do zeznania dołączamy dokumenty, które potwierdzą m.in. to co dostajemy (np. pieniądze, samochód, mieszkanie) oraz to, że jesteśmy spadkobiercą i po kim dziedziczymy (np. postanowienie sądu) i jaki stopień pokrewieństwa lub powinowactwa łączył nas z osobą, po której dostajemy majątek (jeśli nie jest to potwierdzone w postanowieniu sądu).
