Spis treści
Fenologiczna zima. Wyznacza ją przyroda
W większości podziałów mamy 4 pory roku, jednak w klasyfikacji fenologicznej wyróżnia się ich aż 8. Ten najbardziej szczegółowy podział pór roku opiera się na fazach rozwojowych roślin i obserwacjach ich stadium rozwoju, wyjaśnia Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Wykorzystuje się tu również kryterium zachowania zwierząt (przede wszystkim pora godów czy zapadanie w sen zimowy).
Fenologiczne pory roku to:
- Początek wiosny
- Wczesna wiosna
- Pełnia wiosny
- Wczesne lato
- Lato
- Wczesna jesień
- Jesień
- Zima
Fenologiczna zima to okres spoczynku roślin, wyznacza ją przerwa w wegetacji. Nie ma zatem stałego terminu.
Kiedy zaczyna się kalendarzowa zima 2023? Co oznacza przesilenie zimowe?
Kalendarzowe pory roku mają stały początek, nie będzie niespodzianek. Kalendarzowa zima zaczyna się 22 grudnia i potrwa do wiosny, której początek wyznacza 21 marca.
Moment rozpoczęcia kalendarzowej zimy bywa, choć nie zawsze, identyczny z początkiem zimy astronomicznej. Przesilenie zimowe przypada 21 lub 22 grudnia. Wówczas przypada najdłuższa noc w roku, zależnie od miejsca w Polsce trwa ok. 16 godzin. Astronomiczne pory roku wyznaczane są przez moment górowania Słońca w zenicie nad równikiem.
Państwowe Muzeum Etnograficzne W Warszawie wspomina, że podawana współcześnie na wigilijnym stole kutia, danie z pszenicy i maku tak naprawdę jest potrawą związaną z przesileniem zimowym, do którego dochodzi 22 grudnia.
Szczególny charakter tego dnia, w którym światło zaczyna dominować nad ciemnością, został zauważony już w starożytności. Rzymianie właśnie wtedy obchodzili święto Niepokonanego Słońca. W mitologii słowiańskiej powiązano zaś zimowe przesilenie z jednym z czterech świąt zmarłych, jakie przypadały w roku. Stąd obowiązkowa obecność symbolu życia, ziaren pszenicy (...).
unsplash.com/Clever Visuals
Termiczne pory roku. Początek zimy zależy od temperatury
Kolejny podział pór roku bez konkretnej daty to ten termiczny. Termiczne pory roku są wydziale poprzez kryterium średniej dobowej temperatury powietrza. Termiczna zima jest wtedy, gdy średnia dobowa temperatura powietrza spada poniżej <0°C. Warto wspomnieć, że zakres średniej temperatury w ciągu doby 0-5°C określa przedwiośnie i przedzimie.
Czy zima 2023/2024 przyniesie mrozy i śnieg? Zajrzyj do eksperymentalnej długoterminowej prognozy IMGW do stycznia.
Początek meteorologicznej zimy bywa najwcześniejszy
Ostatni z podziałów to metrologiczne pory roku. Ustalili je meteorolodzy i klimatolodzy w celu porównywania okresów. Meteorologiczna zima trwa co roku od 1 grudnia do 28 lutego.
Sztywne wyznaczenie pór roku pozwana na analizy i zestawienia konkretnych okresów w ujęciu wieloletnim. Na podstawie norm wieloletnich (np. ostatniego 30-lecia) IMGW prognozuje czy suma opadów lub wartość temperatury będą w normie, powyżej czy poniżej w ujęciu długoterminowym (prognozy eksperymentalne).
Zima stulecia na archiwalnych zdjęciach. Kiedyś na wsi był ś...
