Lany Poniedziałek 2021. Skąd pochodzi śmigus dyngus? Co oznacza?

Lany poniedziałek jest jedną z najpopularniejszych tradycji ludowych - wyjątkowo hucznie obchodzono go na wsiach. Drugi dzień Wielkanocy był okazją do wyznania uczuć: kawalerowie polewali wodą panny, które im się podobały - taki prysznic miał zapewnić dziewczętom urodę (a dokładnie piękną cerę) oraz zdrowie. Na rewanż przychodził czas po świętach wielkanocnych, mowa o wtorkowym "babskim śmigerguście".

W lany poniedziałek oblewano wodą kobiety, ale także smagano je po nogach witkami (w Polsce są jeszcze regiony, w których nadal się to praktykuje). Takie bicie traktowane było jako suszenie.

Polecamy także: Wielkanoc. Dawne zwyczaje świąteczne na Kujawach. Zajączek, przywołówki, śmigus dyngus

Oblewanie wodą ma korzenie pogańskie. Słowianie - radując się z odejścia zimy i powrotu wiosny - podczas Jarych Godów polewali się wodą i bili witkami wierzbowymi. Chrześcijanie powiązali to natomiast z cierpieniem Jezusa i symbolem oczyszczającej wody. Początkowo zwyczaj nie spotkał się jednak z aprobatą Kościoła, traktowano go jako "swawolę" i obrażanie boskiego majestatu. Z czasem podejście się zmieniło.

Polecamy też: Potrawy na Wielkanoc 2021. Takie wypieki i potrawy na świątecznym stole przyciągają uwagę [zdjęcia]

Śmigus-dyngus, jaki znamy, praktykowano w Polsce od XVIII wieku.

Do XV wieku śmigus i dyngus były dwoma różnymi zwyczajami. Śmigus polegał na symbolicznym biciu witkami po nogach i oblewaniu wodą, co miało być rytualnym oczyszczeniem z duchowych win. Wierzbowe witki miały mieć życiodajną moc. W dyngusowaniu chodziło zaś o wykupienie się podarunkami (pisankami, poczęstunkiem) od podwójnego bicia witkami.

• śmigus pochodzi od słowa chmackostern - smaganie
• dyngus od dingen - wykupować się lub dünguuss - kałamarz, chlust wody

Poza naszymi granicami, wodą polewają się między innymi Słowacy, mieszkańcy zachodniej Ukrainy, Węgier.

Dzisiaj śmigus dyngus celebrują głównie najmłodsi, którzy używają plastikowe pisanki czy choćby pistolety na wodę. Jeśli komuś wpadnie do głowy, by przekroczyć granicę między kultywowaniem tradycji a chuligańskim wybrykiem, uczulamy - zgodnie z Kodeksem Wykroczeń - grozi za to kara grzywny od 20 do 500 złotych.

• Śmigus dyngus, dyngus śmigus,
  nie kryjże się, nie wymiguj!
  Bo dziś każdy: stary, młody,
  nie uniknie wiadra wody!
• Stoją już z wiadrami, za rogiem chłopaki
  zmoczyć trza dziś panny, bo to zwyczaj taki!
  Stoją malowane, śmieją się chichoczą
  i jeszcze nie wiedzą że oni je zmoczą!

Rekordowy Konkurs Palm w Lipnicy Murowanej:

x-news, Źródło: Tarnowskie Media sp. z o.o.