Lek na odrastanie utraconych zębów ma być dostępny jeszcze w tej dekadzie

Zespół naukowców stworzył preparat będący przeciwciałem, które hamuje białko wstrzymujące wzrost zębów.

W 2018 roku zespół podał lek fretkom, które mają zęby mleczne i stałe, podobne do ludzkich. Po podaniu leku zwierzętom wyrosły nowe zęby. W 2025 roku naukowcy planują rozszerzyć swoje badania o grupę dzieci w wieku od 2 do 6 lat z anodoncją, które rodzą się bez niektórych lub wszystkich zębów stałych. Dzieciom zostanie wstrzyknięta jedna dawka w celu wywołania wzrostu zębów.

- Mamy nadzieję utorować drogę do klinicznego zastosowania leku – zauważył doktor Katsu Takahashi, ordynator oddziału stomatologii i chirurgii jamy ustnej w szpitalu Instytutu Badań Medycznych w Kitano.

Zespół badawczy z powodzeniem stymulował już wzrost zębów „trzeciej generacji” – po pierwszych okrągłych zębach mlecznych, a następnie stałych zębach dorosłych – na modelach zwierzęcych, celując w gen zwany USAG-1, który, jak stwierdzono, ogranicza wzrost zębów u myszy.

Opracowując lek zawierający przeciwciała neutralizujące, które blokują działanie USAG-1, zespół Takahashiego wywołał odrost zębów u myszy i fretek. Obiecujące wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym Nature w 2021 r., przyciągając uwagę światowej społeczności naukowej.

Badania kliniczne mają rozpocząć się w lipcu przyszłego roku.

Badania prowadzone przez Instytut Badań Medycznych Kitano Hospital w Osace w Japonii mają na celu opracowanie „leku terapeutycznego dla pacjentów, którym brakuje pełnego zestawu zębów dorosłych z powodu czynników wrodzonych” – związanych z wpływami genetycznymi lub rozwojowymi, które miały miejsce przed urodzeniem.

„Osoby cierpiące na anodoncję [termin medyczny określający całkowity brak zębów] nie mają naturalnych zębów, ponieważ nigdy ich nie rozwinęły. Schorzenie to często pojawia się wraz z innymi schorzeniami genetycznymi, takimi jak dysplazja ektodermalna [wady włosów, paznokci, zębów, skóry i gruczołów]. Typowe metody leczenia obejmują protezy i implanty dentystyczne” – wynika z informacji dostępnych na stronie internetowej Cleveland Clinic.

Schorzenie to – zwane także agenezją zębów – od najmłodszych lat utrudnia podstawowe czynności, takie jak żucie, połykanie i mówienie, co może negatywnie wpływać na rozwój. Anomalie zębów w chwili urodzenia są powszechne u ludzi i dotykają jeden procent ludzi na całym świecie. Ale lek powodujący odrastanie zębów byłby nowością w świecie medycyny.

Doktor Katsu Takahashi, ordynator oddziału stomatologii i chirurgii jamy ustnej w szpitalu Instytutu Badań Medycznych w Kitano, pracuje nad lekiem od czasów studiów, czyli od początku lat dziewięćdziesiątych.

- Pomysł wyhodowania nowych zębów to marzenie każdego dentysty – powiedział japońskiemu dziennikowi "The Mainichi", dodając, że jest pewien, że uda mu się „zrealizować to”.

Przełomowe przedsięwzięcie stomatologiczne, wspierane przez Japońską Agencję Badań i Rozwoju Medycznego (AMED), ma na celu „dostarczenie leku terapeutycznego pacjentom z wrodzonym bezzębiem [osobom całkowicie lub częściowo bezzębnym] dzięki współpracy ponad 10 instytucji medycznych i instytutów badawczych w całym kraju” – czytamy w oświadczeniu na stronie internetowej kliniki.

„Wierzymy, że te badania wyjaśnią mechanizm choroby (anodoncja wrodzona) oraz przyczynią się do opracowania lekarstwa.”

Lek na odrost zębów byłby rewolucyjny, stanowiłby alternatywne rozwiązanie dla osób, które utraciły zęby w wyniku ciężkiej próchnicy lub chorób zębów.

Doktor Takahashi widzi przyszłość, w której medycyna na odrost zębów stanie się realną trzecią opcją, obok protez i implantów, oferując pacjentom szansę na odzyskanie naturalnych zębów.

źródło: IAR; Euronews Next