Lista Produktów Tradycyjnych. Ruchańce, żeberka w kapuście i twaróg z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej

Reprezentuje nas tam już 50 takich specjałów, a niebawem mogą do nich dołączyć kolejne.

Panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Kościelnej Wsi (gmina Osięciny, powiat radziejowski) są znane z tego, że wszystko co upieką czy ugotują jest warte co najmniej uznania. Zdobyły wiele nagród w konkursach kulinarnych. Po wpis na Listę Produktów Tradycyjnych ubiegały się po raz pierwszy. No i udało się! Na tej liście, prowadzonej przez ministerstwo rolnictwa, znalazły się ich ruchańce drożdżowe i żeberka w kapuście.

Przepisy mam i babć

- Wspólnie z paniami z naszego koła przypomniałyśmy przepisy mam i babć - mówi Irena Szałek_z KGW w Kościelnej Ws_i. - Dzięki temu, zaczęłyśmy częściej te potrawy przygotowywać także dla naszych najbliższych.

Postanowiły wystąpić o ministerialny wpis. Pani Irena przyznaje jednak, że z wypełnieniem formalności łatwo nie było. - Pomogła nam pracownica Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, z Zarzeczewa - dodaje Irena Szałek.

Bo - jak wyjaśnia urząd marszałkowski - warunkiem rejestracji produktu na tej liście jest wytwarzanie go przez co najmniej pięć gospodarstw domowych na danym obszarze geograficznym (czyli na terenie województwa) od co najmniej 25 lat.

Produkt powinien nawiązywać do regionalnej czy lokalnej tradycji.

Wniosek (o wpis) wraz z dołączoną dokumentacją potwierdzającą tradycję wytwarzania produktu i opis jego przyrządzania składa się w Departamencie Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu. Urząd ten sprawdza wnioski pod względem formalnym, potem kieruje go do zaopiniowania (do Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego).

Po otrzymaniu pozytywnej opinii tej izby, wniosek trafia do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Produkty z tradycyjnej listy: palce lizać

Ruchańce drożdżowe nazywane są też plackami ruchanymi, racuchami lub racuszkami. Są to okrągłe czasami owalne, wypukłe placki drożdżowe, przygotowywane z mąki, drożdży, mleka, niewielkiej ilości jaj i roztopionego, ciepłego masła.

- A masło same robimy - dodaje pani Irena.

Z kolei żeberka w kapuście są potrawą zazwyczaj spożywaną na ciepło, najczęściej bez dodatków, choć niektóre kujawskie gospodynie dla wzbogacenia smaku podają tę potrawę z ziemniakami. Jak wynika z opisu na stronie ministerstwa - to gęsta masa kapuściana (z widocznymi włóknami kapusty) oraz różnej wielkości kawałkami mięsa - żeberek. Dodaje się przyprawy: ziele angielskie i liście laurowe.

Tradycyjna linia

Ostatnio na listę trafił też twaróg z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, który powstaje w Kujawskiej Spółdzielni Mleczarskiej KeSeM we Włocławku.

- Wypełnienie wniosku i udokumentowanie go zajęło nam około trzy miesiące - mówi Mariusz Falgowski, wiceprezes włocławskiej mleczarni. - Lista Produktów Tradycyjnych to szansa dla takich firm jak nasza. Nie możemy konkurować z gigantami, szukamy niszy.

We włocławskiej mleczarni twarogi powstają na dwóch liniach produkcyjnych. Jedna z nich jest nowoczesna, bardzo zautomatyzowana, druga znacznie starsza.
Atutem tej mniej nowoczesnej jest fakt, że można produkować tak jak kiedyś, tradycyjnie. Człowiek jest niezastąpiony - on miesza twaróg, a nawet zawija go w pergamin. - Mamy nadzieję, że za taki produkt będziemy mogli uzyskać wyższą cenę - dodaje Mariusz Falgowski.

Dużo chleba i napojów

Wśród 50 zarejestrowanych dotąd na Liście Produktów Tradycyjnych z Kujaw i Pomorza najwięcej jest wyrobów piekarniczych i cukierniczych (12), tyle samo napojów. Oprócz tego - 11 gotowych dań i potraw, a także 4 warzywa i owoce, 3 produkty mleczne oraz 3 mięsne, a także miód, masło oraz inne wyroby.

Lista ta na pewno będzie się wydłużać. Panie z Koła Gospodyń w Kościelnej Wsi znają wiele przepisów na wspaniałe, tradycyjne potrawy. Na przykład ich zasmażana kapusta z gotowaną golonką albo amoniaczki zachwyciły niejednego wielbiciela dobrej kuchni.