https://pomorska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Mistrz z aparatem

Aldona Nocna
Jan Bułhak urodził się w Ostaszynie w ziemi nowogródzkiej w 1876 r.
Jan Bułhak urodził się w Ostaszynie w ziemi nowogródzkiej w 1876 r. fot. Internet
Jak kiedyś wyglądało uzdrowisko,widać na nielicznych rysunkach i zdjęciach. Ciechocinek fotografował ojciec polskiej fotografii.

Jan Bułhak urodził się w Ostaszynie w ziemi nowogródzkiej w 1876 r. Twórczość fotograficzną rozpoczął dość późno, ok. 1905 roku, kiedy dostał w prezencie od żony aparat fotograficzny. Ten najwybitniejszy polski piktorialista zadebiutował w 1908 r., a już dwa lata później jego zdjęcia publikowało berlińskie pismo "Photographische Mitteilungen". W 1911 r. został nagrodzony na międzynarodowych konkursach fotograficznych w Brukseli i Antwerpii. Później uczył się w drezdeńskim zakładzie znanego fotografa H. Erfhurtha. Przez wiele lat był związany z Wilnem, w którym mieszkał i pracował w latach 1912-1944. Zajmował się dokumentacją architektury Wilna, a potem innych polskich miast.

Na twórczość fotograficzną Bułhaka wpłynęły poglądy i działalność artystyczna znanego malarza symbolisty Ferdynanda Ruszczyca, z którym się przyjaźnił. Wykonywał przejmujące portrety dzieci, kobiet i starców oraz symboliczne krajobrazy. Fotografował również chłopów, kontynuując tradycję XIX-wiecznej "fotografii zakładowej". Wiele z jego zdjęć można spotkać w prasie ilustrowanej, książkach i na pocztówkach, gdyż Bułhak

chętnie współpracował z wydawcami

w celu upowszechniania fotograficznego obrazu Polski. Temu przesłaniu służyła propagowana w latach 30. XX w. przez artystę idea "fotografii ojczystej", której celem miało być zobrazowanie narodowego dziedzictwa kulturowego przez połączenie w obrazie fotograficznym piękna i wiedzy.

Fotografował na terenie całej Polski, tworząc przed wybuchem II wojny światowej wielotysięczną serię "Polska w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka". Obok cyklu Wilno i Okolice Wilna powstały także serie: Warszawa, Kraków, Lwów, Lublin, Poznań, Pomorze, Polski Bałtyk i Gdańsk. Jan Bułhak

był również w Ciechocinku

Plonem jego pracy jest wiele zdjęć najbardziej charakterystycznych miejsc uzdrowiska, np.: kościoła, Łazienek, parku Zdrojowego. Zostały one wydane w formie albumu pocztówek w latach 20. XX wieku. Tworzył w tzw. technikach szlachetnych (guma, wtórnik).

W latach 1919-39 zajmował się pracą pedagogiczną. Był kierownikiem Zakładu Fotografii Artystycznej przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. W latach 20. XX wieku był organizatorem życia fotograficznego w Polsce, w tym współzałożycielem i prezesem Fotoklubu Wileńskiego i Fotoklubu Polskiego. Wydał książki, są to m.in.: Fotografika. Zarys fotografii artystycznej (1931) i Estetyka światła. Zasady fotografiki (1936), które zilustrował swoimi pracami. Wywarł ogromny wpływ na polską fotografię I połowy XX w. Po II wojnie światowej zamieszkał w Warszawie. Działał w Związku Polskich Artystów Fotografów utworzonym w 1947 r.

Fotografował zniszczoną Warszawę i tzw. ziemie odzyskane, m.in. Wrocław. W 1946, jako pierwszy artysta fotografik, eksponował w stołecznym Muzeum Narodowym indywidualną wystawę zdjęć zatytułowaną Ruiny Warszawy. Zmarł w Giżycku w 1950 r. podczas ostatniej swojej wyprawy po kraju.

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska