Od menopauzy uciec się nie da. Można próbować ją przechytrzyć

MENOPAUZA

MENOPAUZA

Zwana też klimakterium, okresem przekwitania. Dokładnie menopauza to ostania miesiączka, po której przez rok nie było menstruacji.

Występuje przeciętnie w wieku 50-51 lat. Ale może być i wcześniej, i później.

Jednak już kilka lat przed - około czterdziestki przychodzą pierwsze zmiany hormonalne(premenopauza). Wtedy pojawiają się pierwsze objawy, związane ze zmianą poziomu hormonów płciowych, głównie estrogenów.

Zmiany nasilają się przed menopauzą . Trwają jeszcze około 10 lat (okres postmenopauzalny) po niej.

Często używa się określenia "kobieta w okresie okołomenopauzalnym"

To zasługa Elżbiety Jodłowskiej i jej spektaklu "Klimakterium... i już". Sprawa krępująca, do niedawna tabu, stała się tematem spektaklu, który niezmiennie cieszy się popularnością.

Można też, podczas porannej kawy przed telewizorem, dowiedzieć się, jaki lek pomoże kobietom złagodzić najbardziej uprzykrzające życie objawy.
O menopauzie i klimakterium dyskutuje się na internetowych forach. Wystarczy wrzucić hasło do internetowej wyszukiwarki i zdziwić się, ile wyskakuje odpowiedzi.

Symptomy klimakterium to : zmiany nastroju, gwałtowne uderzenia gorąca w dzień, zlewne poty w nocy. Do tego dochodzą problemy ze snem, skłonności do tycia, zagrożenie osteoporozą, kołatanie serca. Obniża się też, niestety, zdolność poznawcza kobiet po menopauzie.

Winne hormony

I to wszystko z powodu coraz mniejszej produkcji hormonów płciowych, głównie estrogenów. Około 60. roku życia organizm przestaje je wytwarzać.

Kobietom "po pięćdziesiątce", jak śpiewają w spektaklu "Klimakterium... i już" (trzydziestkę i czterdziestkę mają już za sobą) trudno się pogodzić ze zmianami zachodzącymi w organizmie. W ostatnich kilkudziesięciu latach, gdy wydłużyło się trwanie życie, okres okołomenopauzalny pojawia się, gdy kobiety są jeszcze aktywne zawodowo. Pracują, prowadzą firmy, odkryły inne uroki życia (dzieci odchowane), znajdują czas na realizację hobby.

Na czas po menopauzie przypada około 1/3 całego życia kobiety - ponad 20 lat. I robi się z tego problem połowy społeczeństwa.

Uciec się nie da, pomóc można

Byłoby znośnie, gdyby nie te bijące poty, fale gorąca. To utrudnia zawodowe i towarzyskie funkcjonowanie, kobiety czują się mniej pewnie.

Od zmian, jakie towarzyszą całemu okresowi menopauzy uciec się nie da. To fizjologia, procesy hormonalne, których nie zatrzymamy.
Jak która kobieta przejdzie przez okres klimakterium, to po części sprawa genetyczna. Warto sobie przypomnieć, jak ten okres przechodziła mama.

Ale można złagodzić uprzykrzające życie objawy. Jeden sposób to hormonalna terapia zastępcza (HTZ) pod ścisłą kontrolą lekarza - tak przynajmniej być powinno.
Jednak część kobiet z różnych powodów (nie chce lub nie może) nie stosuje HTZ.

- I wtedy zalecane są alternatywy typu zioła lub substancje roślinne, jak: wyciąg z soi - najbardziej popularny, czy wyciąg z pluskwicy groniastej, tj. cimicifuga racemosa - wylicza Bogumiła Kupcewicz, dr nauk farmaceutycznych z Katedry i Zakładu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum UMK.

Właśnie o tym, czy zioła i suplementy diety mogą zastąpić leki w okresie przekwitania, dr Kupcewicz mówiła podczas jednej z medycznych śród, organizowanych przez Collegium Medicum w Bydgoszczy. Przyznaje, że popularność wykładu ją zaskoczyła.

Bogumiła Kupcewicz kilka lat temu zaprzyjaźniła się z flawonoidami (temat jej pracy doktorskiej). Jedną z grup charakterystycznych flawonoidów są izoflawony, czyli fitoestrogeny. Mają budowę podobną do naturalnych estrogenów, czyli hormonów, których organizm kobiety wraz z wiekiem wytwarza coraz mniej.

Rośliny na ratunek

Naukowcy już dawno temu odkryli, że są naturalne specyfiki roślinne, których działanie jest podobne do zanikającego estrogenu.
W ostatnich latach na rynku pojawia się coraz więcej specyfików (leków i suplementów diety), które wykorzystują działania fitoestrogenów do łagodzenia przynajmniej niektórych objawów menopauzy. Poza tym izoflawony mają także właściwości antyoksydacyjne, czyli "wymiatania" wolnych rodników, opóźniają procesy starzenia.

Najpopularniejsza roślina, która zawiera fitoestrogeny to soja. Duże ilości tych związków występują także w koniczynie czerwonej. Poza tymi roślinami bardzo często wykorzystuje się pluskwicę groniastą (Cimicifuga racemosa L.).

- Pluskwica zawiera dużo substancji aktywnych, o innych charakterze niż soja. Bo mechanizm działania związków w soi jest zbliżony do estrogenu naturalnego, czyli ich działanie jest estrogenopodobne.

Związki z pluskwicy groniastej działają inaczej. W jej kłączu jest dużo substancji aktywnych i nie do końca jeszcze wiadomo, który za co jest odpowiedzialny.
Jednak działanie wyciągu z kłącza pluskwicy jest najszerzej zbadane. W wielu przypadkach okazuje się on skuteczny. Przede wszystkim w łagodzeniu uderzeń gorąca, bo pod tym kątem szczególnie był badany.

- Poza tym wspomagająco przy łagodzeniu uciążliwych objawów w okresie menopauzy mogą być stosowane zioła: niepokalanek zwyczajny, dziki ignam, miłorząb japoński, pieprz metystynowy, kudzu, wiesiołek dwuletni, arcydzięgiel chiński, dziurawiec zwyczajny - wylicza dr Bogumiła Kupcewicz.

W ramach swojej pracy naukowej oraz ze studentami z koła naukowego badała poziomu fitoestrogenów w ogólnie dostępnych preparatach sojowych zalecanych w celu łagodzenia objawów menopauzy, sprzedawanych bez recepty.
Z badań kilkunastu preparatów wynika, że - na szczęście - większość z suplementów zawiera ilości substancji aktywnych zgodne lub nieznacznie odbiegające od wartości deklarowanej przez producenta.

Tylko w przypadku kilku suplementów zawartość izoflawonów była zdecydowanie niższa niż deklarowana. To może negatywnie wpłynąć na skuteczność tych preparatów.

Lepszy lek niż suplement

Niektóre specyfiki dostepne bez recepty, łagodzące objawy menopauzy

Preparaty sojowe:
Menoplant Soy-a 40+
Menostat
Doppelherz Activ meno
Climagyn
Soy up
Soya meno (lek)
Soyfem (lek)
Fenestra
Climea meno

Preparaty z pluskwicy groniastej:
Remifemin (lek)
Menofem (lek)
Klimasom
Dagomed nr9 cimicifuga
Klimaktobon

Preparaty z wyciągiem z koniczyny:
Mabelle

Preparaty złożone
(wyciągi z soi, koniczyny czerwonej i Cimicifuga racemosa)
fin Femiveltabs (soja, koniczyna)
Naturalia-menopauza (soja, pluskwica)

Czy fitoestrogeny zastępują estrogeny? Podnoszą ich poziom?
- Nie do końca można tak powiedzieć. Jeśli przyjmiemy, że działanie naturalnego hormonu żeńskiego to 100 proc., to działanie najbardziej aktywnego izoflawonu będzie zaledwie ok. 0,1 proc - mówi Kupcewicz.

We wszystkich dostępnych środkach dawka estrogenów jest niewielka, można je śmiało zażywać na własną rękę.
Czy są skuteczne? Wyniki badań nie są jednoznaczne, ale też trzeba wziąć pod uwagę, że każdy organizm reaguje inaczej.

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które zawierają wyciągi z roślin, łagodzące objawy menopauzy.
Jedne zawierają wyciąg tylko z jednej rośliny, np. z soi czy pluskwicy, inne są złożone.
- Lepiej kupować leki, a nie suplementy diety - podpowiada dr Kupcewicz. - Bo leki podlegają kontroli jakości, muszą spełniać ściśle określone wymogi - wyjaśnia.
- Rzeczywista zawartość składników nie może odbiegać (poza ściśle określonymi granicami) od tego, co jest deklarowane na opakowaniu. Lek, jeśli nie spełnia wymagań, nie zostanie zarejestrowany.

W suplementach takiego wymogu nie ma. W tych preparatach wartość deklarowana i rzeczywista muszą być zgodne tylko dla witamin i niektórych minerałów. - Nie chcę przez to powiedzieć, że wszystkie suplementy są złe - zastrzega dr Kupcewicz. - Trzeba jednak pamiętać, że przy ich produkcji nie obowiązują tak ścisłe rygory.

Suplementy często wypuszczają też producenci leków. Można przyjąć, że im firma ma większą renomę i bardziej jest znana, tym większe prawdopodobieństwo, że o swoje dobre imię będzie dbała.