Papierosy mentolowe zniknęły ze sprzedaży. Polacy chcą obchodzić zakaz. Są inne możliwości - legalne i nie

Skąd taki zakaz? Nakłada go Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylająca dyrektywę 2001/37/WE.

Wchodzący w życie zakaz sprzedaży obejmuje papierosy mentolowe oraz te z kapsułką smakową. Zakaz obejmie zarówno papierosy, jak i tytoń do palenia. Nie będzie jednak dotyczył papierosów elektronicznych, podgrzewaczy tytoniu oraz cygar i cygaretek.

Dlaczego taki zakaz? Chodzi o nasze zdrowie. Unia Europejska tłumaczyła, że urozmaicenia papierosów poprzez np. aromaty smakowe mogą nakłaniać konsumentów do ich palenia. Stąd też pomysł zakazu ich sprzedaży.

- Żona popala mentole od czasu do czasu. Smakowy zapali, zwykłego nie. Zrobiła sobie już wcześniej małe zapasy ulubionych. Nie wiem co teraz zrobi. Palenia raczej nie rzuci. Testowała ostatnio jednorazową wkładkę, którą wkładała do paczki papierosów, by nabrały mentolowego aromatu. Albo będzie kupowała teraz te smakowe białoruskie albo ukraińskie papierosy - zastanawia się pan Marcin z Bydgoszczy.

"Cały czas paliłam mentole i nie zamierzam teraz rzucać, bo ktoś sobie wymyślił, aby wycofać je z rynku. Moje rozwiązanie - gilzy mentolowe Mascotte i tytoń z worka np. Lm. Za paczkę wychodzi mi ok. 7,5 zł. Kupując wszystko przez internet wychodzi jeszcze taniej. Palę, bo lubię palić i nie zamierzam rzucać. Zwykłego nie zapalę, miętusa z przyjemnością" - napisała na jednym z forów internautka "Mmmm".

"Ciężkie czasy dla palaczy to świetne czasy dla tych co udostępniają zakazane. Prohibicja w USA też nie zlikwidowała alkoholu, za to umożliwiła zdobycie fortuny Alowi Capone" - komentował na naszym Facebooku pan Marcin.

Są też głosy w drugą stronę, "Jak dla mnie mogą wszystkie zniknąć" - napisała pani Paulina.

- Toć to dla naszego zdrowia - uważa pani Ilona spod Bydgoszczy. - Ja nie palę, mąż kopci. Jak dla mnie każdy zakaz dobry, jeśli zmniejszy liczbę takich ludzkich "kopciuchów". Czy wie pani, ile teraz kosztuje paczka papierosów? Odkładając te kwoty przez rok, zamiast spalać, można pojechać na wakacje!

- Wszelkie analizy gospodarcze pokazują, że skutki dyrektywy okażą się najboleśniejsze dla Polski, pierwszego w Unii przetwórcy tytoniu, największego producenta gotowych wyrobów tytoniowych i drugiego kraju pod względem uprawy tytoniu - tłumaczył w 2013 roku (jeszcze przed zatwierdzeniem dyrektywy) Cezary Kaźmierczak, prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Polska nadal znajduje się w czołówce producentów tytoniu.

Jak wynika z raportu „Szara strefa 2020” Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych, Polska wyróżnia się też na tle krajów UE, jeśli chodzi o konsumpcję mentolowych wyrobów tytoniowych. Stanowią one u nas blisko 30 proc. rynku.

Z badania Forum Konsumentów wynika, że aż 51 proc. palaczy nie wiedziało o nadchodzącym zakazie. Jednocześnie prawie 20 proc. pytanych deklarowało, że jest gotowe sięgnąć po papierosy mentolowe z czarnego rynku.

- Wyroby tytoniowe stanowią ważną kategorię sprzedaży w handlu detalicznym. W niektórych sklepach odpowiadają nawet za 40 proc. obrotów. Obawiamy się, że nowe przepisy negatywnie wpłyną na przychody zwłaszcza najmniejszych przedsiębiorców - zaznacza Maciej Ptaszyński, wiceprezes Polskiej Izby Handlu. - Ważne jest też budowanie świadomości konsumentów, aby nie szukali wyrobów mentolowych na bazarach. Produkty niewiadomego pochodzenia nie spełniają żadnych norm jakości.

W ostatniej dekadzie udział nielegalnych papierosów na polskim rynku udało się obniżyć z 19 do ok. 10 proc. Jednak jak zauważa PIH, niestety oprócz zakazu sprzedaży mentoli są inne czynniki, które mogą powodować zawirowania na legalnym rynku wyrobów tytoniowych: wprowadzenie 10-procentowej podwyżki akcyzy, która obowiązuje od stycznia br., objęcie podatkiem akcyzowym płynów do e-papierosów i wyrobów tytoniowych do podgrzewania, trudności z funkcjonowaniem systemu Track&Trace, czy wreszcie niepewność ekonomiczna spowodowana koronawirusem.

– Odpływ konsumentów do szarej strefy to realne straty zarówno dla handlu, jak i budżetu państwa – uważa Maciej Ptaszyński. - Dlatego apelujemy do służb państwowych, aby po 20 maja zintensyfikować działania ograniczające przemyt i ewentualną nielegalną produkcję wyrobów mentolowych.

Jak wynika z raportu Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych „Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę”, w Polsce wyroby tytoniowe sprzedaje się w ponad 100 tys. punktów detalicznych. Każdego roku kategoria ta odpowiada za ok. 25 mld zł przychodów budżetowych z tytułu podatków.

Forum Konsumentów, podpowiada:

• rzuć palenie,
• nie wspieraj szarej strefy,
• sprawdź legalne mentolowe alternatywy (a takie są).

- Dla tych, którym pomimo licznych prób rzucenia palenia, nie udaje się wyrwać z nałogu, są dostępne na rynku produkty alternatywne, takie jak e-papierosy czy podgrzewacze tytoniu - przypominają przedstawiciele Forum Konsumentów. - W urządzeniach tego typu nie dochodzi do spalania tytoniu, przez co dostarczają one mniej szkodliwych substancji (poza nikotyną), niż dym papierosowy. Podczas palenia klasycznego papierosa, tytoń spala się w temperaturze od 600 to 900 stopni Celsjusza. W podgrzewaczu, tytoń podgrzewany jest do temperatury 350 stopni i nie ulega spaleniu, natomiast w e-papierosach przez grzałkę odparowywany jest liquid, będący nośnikiem nikotyny i smaku.

Urządzenia nowej generacji nie będą objęte zakazem sprzedaży w maju 2020.

Pierwszym urządzeniem do podgrzewania tytoniu był IQOS, wprowadzony na polski rynek w 2017 r. Aktualnie, dostępne są także urządzenia o nazwie GLO. E-papierosy również dostępne są na polskim rynku od wielu lat.