"Pasja " z kościoła św. Jakuba pod lupą toruńskich specjalistów

Przed wypożyczeniem obrazu proboszcz parafii św. Jakuba zdecydował się na konserwację dzieła.

Do badania "Pasji", jednego z najcenniejszych zabytków Torunia, wykorzystano technikę tomografii optycznej, w której światowymi liderami są naukowcy z Instytutu Fizyki UMK.

Spotkanie z da Vincim

Do tej pory uczeni prześwietlili m.in. zbiory bursztynu w Malborku i "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga w Gdańsku. Zaproszono ich nawet do Florencji, gdzie zespół pod wodzą prof. Piotra Targowskiego analizował dzieła samego Leonarda da Vinci. - Badanie tomografem jest zupełnie nieinwazyjne - zaznacza prof. Targowski. - Zbliżamy głowicę optyczną do obrazu i prześwietlamy wszystkie jego warstwy. Później, dzięki komputerowej obróbce, otrzymujemy dokładny przekrój dzieła.

Wiadomości z Torunia

Co daje takie badanie? Przede wszystkim pewną informację dla konserwatorów o miejscach, w których dokonano przemalowań, uzupełnień czy innych ingerencji w pierwotną strukturę obrazu.

Kolejnym celem jest dokumentowanie aktualnego stanu zabytku, co jest szczególnie istotne w przypadku dzieł, które są wypożyczane. Badanie tomografem pozwala precyzyjnie sprawdzić, czy w czasie podróży nie powstały przypadkiem jakieś dodatkowe zmiany czy ubytki.

Perła średniowiecza

Ale to nie wszystko - dzięki metodzie stosowanej przez toruńskich fizyków udało się dotrzeć do warstwy zawierającej pierwszy szkic "Pasji". - Badanie podczerwienią ujawniło przepiękny rysunek, który był charakterystyczny dla czasu powstania tego obrazu - mówi Jolanta Korcz, konserwator zabytków. - Nie znamy wprawdzie imienia i nazwiska autora obrazu, ale prawdopodobnie był to artysta niderlandzki. Jego "Pasja" to sztandarowy przykład wspaniałego warsztatu malarzy średniowiecznych.

Jak przyznaje Jolanta Korcz, wczorajsze analizy to dopiero początek całego zadania.wydobyć piękno "Pasji", konserwatorzy muszą się sporo napracować. - Musimy skorygować efekty najpoważniejszych prac konserwatorskich, które miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku - mówi Korcz. - Trzeba usunąć kity woskowe, założone w miejsce ubytków i zlikwidować ostatnią warstwę werniksu, położoną na zabrudzenia. Zdecydowaliśmy się też na odświeżenie ramy. Sporo jest także zniszczeń celowych - wszyscy oprawcy Chrystusa w scenach biczowania i koronowania cierniem mają wydrapane oczy. Coś z tym trzeba zrobić, bo bardzo przeszkadza to w odbiorze. Myślę, że nasze prace znacznie poprawią kondycję "Pasji".

Obraz z kościoła św. Jakuba na wystawę do Pragi wyruszy na początku maja.