Faktycznie istniał Walenty, a nawet paru świętych, którym przypisuje się męczeńską śmierć właśnie w tym dniu, jednak jak z wieloma zwyczajami jego geneza sięga głębiej w czasie. Najprawdopodobniej z czasów rzymskich. Wtedy to obchodzono święto płodności Lupercalia. Poświęcone bogowi Faunowi, obchodzone było 15 lutego.
Św. Walenty był postacią historyczną z III w. Wbrew rozkazom Caludiusza II, cesarza rzymskiego, dawał on tajemne śluby. Cesarz uważał, że żonaci młodzi ludzie mniej chętnie przyłączali się do jego armii, co nie było po jego myśli. Walenty został skazany i stracony, lecz przed śmiercią (14 lutego 270 r.) przekazał kartkę dla córki dozorcy więziennego: "Od twojego Walentego". W 496 r papież Gelasius ustanowił go patronem zakochanych, choć w 1969 r. jego następca Paweł VI usunął go z kalendarza.
Patron miłości
Bogumił Drogorób
Obraz św. Walentego w ołtarzu bocznym prawej nawy kościoła farnego w Brodnicy. - Kapłan i męczennik - charakteryzuje krótko św. Walentego ks. prałat Bolesław Lichnerowicz. - Jest patronem prawdziwej miłości, czyli miłości aż do śmierci.
