Do rzecznika praw obywatelskich zwrócił się jeden z mieszkańców domu pomocy społecznej. Chodziło o decyzję kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeniesieniu pensjonariusza do innego DPS, z niższym kosztem utrzymania.
Nie wyraził zgody
Mężczyzna argumentował, że nigdy nie złożył wniosku o przeniesienie do innego domu pomocy społecznej. Podczas wywiadu środowiskowego podkreślał wręcz, że chce pozostać w wybranej wcześniej placówce. W kolejnych pismach również podtrzymywał tę decyzję.
Okazało się, że wniosek o przeniesienie został złożony przez członków rodziny, ale nikt nie konsultował tego z samym pensjonariuszem. Co ważne – w decyzji o przeniesieniu nie przewidziano możliwości odwołania od decyzji.
Biuro rzecznika wystąpiło do Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie o pilne zbadanie sprawy i zobowiązało urzędników do przesłania informacji o dokonanych ustaleniach oraz podjętych działaniach. Ostatecznie Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło zaskarżoną decyzję kierownika ośrodka pomocy społecznej (o skierowaniu do innego domu pomocy społecznej) i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia. W konsekwencji samorząd orzekł o umorzeniu wszczętego postępowania.
Przeniesienie - tylko w określonych sytuacjach
Rzecznik praw obywatelskich podkreśla, że przepisy ustawy o pomocy społecznej pozwalają na przeniesienie mieszkańca do innego domu pomocy społecznej jedynie w konkretnych okolicznościach. Taka sytuacją mogłaby nastąpić, gdyby pensjonariusz sam wyraził zgodę na przeniesienie.
To nie pierwszy przypadek w tym roku, w którym RPO podejmuje działania w sprawie domów opieki.
W maju pojawiło się stanowisko rzecznika w sprawie znowelizowanych w 2018 roku przepisów o ochronie zdrowia psychicznego. Zwiększono wówczas uprawnienia osób kierowanych bez ich zgody do domów pomocy społecznej. Dzięki nim osoby te poddawane są co pół roku badaniom stanu zdrowia psychicznego w zakresie uzasadniającym ich pobyt w tych miejscach.
Osoba psychicznie chora też ma prawa w DPS
„Każdy człowiek, na każdym etapie życia, niezależnie od wieku, stanu zdrowia czy sprawności ma prawo do godnego życia, szacunku i szanowania jego woli. A prawa osób umieszczanych w domach pomocy społecznej i ośrodkach opiekuńczych powinny być należycie chronione” – pisał Marcin Wiącek, nawiązując do orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał uznał, że umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej wyłącznie na podstawie zgody opiekuna narusza art. 5 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka czyli prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego.
Wybory 2025. Zwycięstwo Nawrockiego, wysoka frekwencja
