"Płacą" emerytury seniorom z Kujaw i Pomorza? Tak obywatele Ukrainy spinają budżet ZUS

Prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS powiedziała, że duża liczba cudzoziemców odprowadzających składki na ubezpieczenia społeczne (mowa przede wszystkim o obywatelach Ukrainy) pomaga stabilności funduszu, z którego wypłacane są emerytury.

„Przychody FUS w okresie styczeń-wrzesień br. wyniosły 267,5 mld zł. Największą ich pozycję stanowiły składki na ubezpieczenia społeczne, których kwota według przypisu wyniosła 227,2 mld zł, czyli 77 proc. planu, i wzrosła w stosunku do analogicznego okresu 2022 r. o 16,1 proc. Wpływy składek wyniosły 223,9 mld zł i były o 16,9 proc. większe niż w tym samym okresie poprzedniego roku” - wyliczyła prezes ZUS, cytowana przez Money.pl.

Gertruda Uścińska podkreśla, że istotny wpływ na sytuację FUS ma liczba cudzoziemców pracujących w Polsce i objętych ubezpieczeniem emerytalno-rentowym.

Jak wygląda sytuacja w naszym regionie? Z informacji, które otrzymaliśmy od Krystyny Michałek, regionalnego rzecznika prasowego ZUS w województwie kujawsko-pomorskim,

• we wrześniu br. do ubezpieczeń społecznych w regionie zgłoszonych było, jako osoby fizyczne,
• 39 566 obcokrajowców, w tym 28 271 Ukraińców,
• 16 565 pracowników (11 264 UA)
• i 1553 działalności gospodarczych, w tym 412 należących do obywateli ukraińskich.

- W województwie odnotowaliśmy ponad 39,5 tys. obcokrajowców ubezpieczonych w ZUS. W dalszym ciągu dominującą grupą w naszym regionie są obywatele Ukrainy, których jest blisko 28,3 tys. Kolejną liczną grupą cudzoziemców w ubezpieczeniu społecznym są Białorusini. Na koniec września br. było ich niemal 2,7 tys. Tuż za nimi są obywatele Indii - 940 osób i Gruzji -805 osób. Legalną pracę w naszym regionie podejmują także obywatele Mołdawii, Rosji, Bułgarii, Turcji, czy Wietnamu. Do ubezpieczeń zgłoszeni są również obcokrajowcy z bardziej odległych, często egzotycznych krajów. To osoby pochodzące m.in. z Meksyku, Tajlandii, czy Filipin - mówi Michałek.

Większość cudzoziemców, bo aż 59,4 proc., którzy podlegają ubezpieczeniom społecznym, to osoby zatrudnione na umowę o pracę, pozostali albo prowadzą własną firmę, albo pracują na umowie zleceniu czy też na podstawie innych umów cywilnoprawnych, od których istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Co ciekawe, od początku roku przybyło cudzoziemców, którzy prowadzą z działalność o 54,9 proc. Ich liczba na koniec grudnia 2022 r. wynosiła 29,7 tys., by wzrosnąć do 46 tys. we wrześniu 2023. Na Kujawach i Pomorzu również największa grupa wśród ubezpieczonych cudzoziemców to pracownicy. Jest ich 16,5 tys. Na zarejestrowanie działalności gospodarczej zdecydowało się 1,5 tys. przedsiębiorców.

Obywatele Ukrainy, podobnie jak inni obcokrajowcy, aby otrzymać Polską emeryturę, muszą spełnić odpowiednie warunki i odprowadzać składki w naszym kraju. Zaś dodatek do minimalnej gwarantowanej emerytury w Polsce będzie im przysługiwał tylko, jeśli mieszkają na terenie naszego kraju. Prawo do minimalnej gwarantowanej emerytury, która od 1 marca br. wynosi 1588,44 zł, mają osoby, które osiągnęły wiek emerytalny (60/65 lat) i mają staż pracy wynoszący 20 lat dla kobiety, 25 lat dla mężczyzny.

Zgodnie z dwustronną umową z UA przy ustalaniu prawa do emerytury minimalnej w Polsce bierze się pod uwagę te okresy pracy w Ukrainie. Wyrównanie świadczenia do minimalne następuje od kwoty zsumowanych świadczeń z obu państw.

• Dopłata przysługuje wyłącznie w razie zamieszkiwania w Polsce.
• Jeśli osoba zamieszkuje w innym państwie, dopłata do minimum z Polski nie przysługuje.
• W takiej sytuacji wypłacamy osobie kwotę emerytury bez dopłaty.
• Ta kwestia jest też niezależna od obywatelstwa, dotyczy zatem także emigrujących Polaków.

Liczba dopłat wypłacanych obywatelom Ukrainy jest niewielka. W 2021 dotyczyła 1215 osób, w 2022 r. dotyczyła 1205 osób, a w kwietniu 2023 r. 1170 obywateli Ukrainy. Malejąca skala dopłat związana jest między innymi, z tym że obywatele Ukrainy podejmują w Polsce zatrudnienie. Osiąganie przychodu z tytułu pracy albo prowadzenie działalności gospodarczej w wysokości przekraczającej wysokość dopłaty, powoduje brak prawa do dopłaty do minimum. Druga przyczyna malejącej skali dopłat związana jest z wyjazdami obywateli Ukrainy z Polski.