Nad jeziorami tylko wiatr hula i smętne melodie na wantach przycumowanych przy brzegu żaglówek gra. Pusto na ulicach miasteczka, które latem tętni życiem, muzyką na plażach rozbrzmiewa i smakowitym zapachem do wejścia do knajpek zachęca. Teraz można tylko pomarzyć.
A jednak w tej porze roku jest coś niezwykłego, co rasowego turystę tylko na chwilę w stan melancholii może wprowadzić. Bo gdy do szybszego marszu padnie komenda, serce żywiej bije i dusza się raduje.
Dziś radujemy się z turystami z PTTK "Szlak Brdy" Powidzem, do którego wybrali się po wodzą Tadeusza Frymarka. Jest tu 33. Baza Lotnictwa Transportowego, ale nie będziemy latać, lecz poznamy ciekawostki miasteczka a właściwie wsi, bo prawa miejskie odebrano mu w latach 30. XX wieku. To jednak stolica jeziornej krainy Powidzkim Parkiem Krajobrazowym zwanej. Niedaleko stąd do południowo-zachodnich granic województwa kujawsko-pomorskiego.
Przeczytaj też: Wdecki Park Krajobrazowy: by ratować niepowtarzalną przyrodę
Powidzki park rozpościera się na 246 km kwadratowych w powiatach słupeckim, gnieźnieńskim i konińskim. To krajobraz polodowcowy, ukształtowany w ostatnim bałtyckim pochodzie lądolodu. Stąd mnogość ułożonych w rynny jezior, bagnisk, pagórków moreny czołowej, równin moreny dennej i piaszczystych równin sandrowych. Jezioro Powidzkie jest największym akwenem Wielkopolski.
Wyświetl większą mapę
Długa jest historia Powidza - W Izbie Muzealnej Zespołu Szkolno-Przedszkolnego można oglądać eksponaty z epoki brązu (ok. 6 tys. lat p.n.e) wydobyte z jeziora przez toruńskich płetwonurków.
Od tysiąca lat mieszkańcy chronili się przed napastnikami na wzgórzu grodowym nad jeziorem, gdzie po lokacji miasta w roku 1243 przez księcia Bolesława Pobożnego, prawdopodobnie wzniesiono niewielki zamek. W XIV mieszkańcy odpierali z jego murów ataki krzyżackiego zagonu. Grodowe wzgórze ostało się do dziś, ale próżno szukać tu kamiennych czy ceglanych umocnień. Być może pod ziemią znajdują się lochy.
W pierwszej połowie wieku XV w Powidzu utworzono działającą pod egidą Akademii Krakowskiej szkołę przyparafialną.
Zobacz: Wiele, raj dla ornitologów
Układ zabudowy współczesnego Powidza pochodzi z czasów lokacji miasta na prawie magdeburskim, o czym świadczą ulice rozchodzące się promieniście od Rynku. Większość murowanych budynków pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, gdy miasteczko znajdowało się w Wielkim Księstwie Poznańskim - w granicach zaboru pruskiego. Granica z carską Rosją przebiegała środkiem Jeziora Powidzkiego.
Zabytków zostało niewiele - najbardziej okazałym jest wzniesiony w roku 1863 w stylu neogotyckim kościół pw. św. Mikołaja.
W latach 1893 - 1911 przez Powidz ułożono tory wąskotorowej kolei powiatowej łączącej Anastazewo z Gnieznem. Zobaczyć tu można także XIX - wieczny wiatrak koźlak, który niestety grozi zawaleniem.
Czytaj e-wydanie »
