Ziemia Krajeńska w Kujawsko-Pomorskiem. Zobaczcie sami jak tu pięknie! [zdjęcia]

Zobacz wideo: Będzie wakacyjny boom? Polacy stęsknieni za podróżami.

W tych okolicach nadzwyczaj dobrze widoczne jest to, co uczynił skandynawski lodowiec - przeorał ogromnym cielskiem na różne sposoby ziemię, a topniejąc u schyłku swego żywota, wypełnił ją błękitnymi wodami. Toteż krajobraz jest falisty, tu i ówdzie wypiętrzonym pasmami, które dość szumnie nazywane są górami (to moreny czołowe), a w innych miejscach typowo pojezierny – sandrowy. Wszędzie zaś – na górze i dole - można się natknąć na głazy polodowcowe i mnóstwo kamiennej drobnicy.

Pojezierze Krajeńskie to duży obszar – mezoregion (4380 km kwadratowych), którego zachodnią granicę wyznacza rzeka Gwda, wschodnią – Brda, południową – Pradolina Toruńsko- Eberswaldzka, północną – Równina Charzykowska i Bory Tucholskie. My jednak ograniczymy się do samego centrum, za jakie można uznać Krajeński Park Krajobrazowy (KPK) i stolicę powiatu – Sępólno Krajeńskie.

Największe skupiska lasów i jezior w KPK znajdują się na zachód od Sępólna, opierają się na linii rzeki Łobżonki, stanowiącej też zachodnią granicę województwa kujawsko-pomorskiego. Lasy stanowią część Borów Krajeńskich, niegdyś zwartych, a dziś rozrzuconych enklawami od Gwdy (Zachodniopomorskie) aż po Sępólno, Kamień Krajeński i Więcbork.

I tu ciekawostka historyczna – do 1 września 1939 roku Łobżonka wyznaczała granicę między Polską a Niemcami. Leżąca nad rzeką kolonia Dorotowo jest najdalej na zachód wysuniętą miejscowością województwa. W okresie międzywojennym była tu placówka Straży Granicznej pierwszej linii „Dorotowo”.

Spójrzmy teraz na najwyższe wzniesienie w granicach Krajeńskiego Parku Krajobrazowego – na Czarną Górę w paśmie Gór Obkaskich (188,8 m n.p.m.)…

To także najwyższy punkt województwa kujawsko-pomorskiego. Gwoli ścisłości - w naszym szeroko rozumianym regionie, a zatem wraz z powiatem chojnicki, są jeszcze większe wyniosłości ze Wzgórzem Wolność na czele (206,1 m n.p.m.) nad południowo-zachodnim brzegiem Jeziora Charzykowskiego.

Na Czarną Górę wiedzie szlak z położonej u jej wschodniego podnóża wsi Dąbrówka. Sam szczyt jest zalesiony, więc nie ma tu dalekich widoków, bardziej liczy się sam fakt wejścia. Można za to odpocząć na ławeczkach.

Z Czarnej Góry jest blisko do Kamienia Krajeńskiego – zaledwie 2,3-tysięcznego miasteczka. Początki Kamienia związane są z osadą Wawrzeszkowo. Od XIII wieku należała do arcybiskupów gnieźnieńskich. W 1359 roku otrzymała prawa miejskie, zaś rok później zmieniła nazwę na Kamień.

Najbardziej okazałym zabytkiem tej położonej na niewielkim wzniesieniu miejscowości jest barokowa kolegiata pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, którą zbudowano latach 1720-1722 z wykorzystaniem fragmentów poprzedniego kościoła. Na południowo-wschodniej ścianie zachowała się duża część renesansowego (ok. 1578 r.) sgraffita wyobrażającego św. Krzysztofa. W Kamieniu można też oglądać fragment XIV-wiecznych murów obronnych.
Odpocząć można na ławeczce na zrewitalizowanym rynku (pl. Odrodzenia). A jeśli mowa o bardziej aktywnym wypoczynku, to polecamy miejską plażę nad jeziorem Mochel.

W naszym regionie są miejsca związane z początkami naszego państwa, by wspomnieć o Kruszwicy, legendarnej pierwszej stolicy Polski. Zaś wieś Komierowo w pobliżu Sępólna to przykład absolutnie niezwykłej historii związanej – jak mówią podania - z czeskim rycerzem o nazwisku Bossuta.

Ten miał znajdować się w ślubnym orszaku księżniczki Dobrawy spieszącej w roku 965 do Polski – do jej władcy Mieszka I. Później Bossuta otrzymał za swą służbę majątek na Krajnie. Była to tyle nagroda, co kolejna odsłona służby, bo ziemie te były dopiero co wydarte przez Piastów Pomorzanom. Bossuta wybudował w Komierowie strażnicę kresową, a jego ród przyjął od wsi nazwisko Komierowcy.

Pierwotną siedzibę Komierowskich zniszczyły wojska szwedzkie w XVII w. Już w roku 1670 zastąpił ją dwór, który stanął w okazałym parku ze stawami.

Pod koniec XIX wieku dwór został przebudowany, a ostateczny kształt i wielkość otrzymał w latach 20. XX stulecia. Stał się okazałym pałacem w stylu klasycystycznym, który do dziś – pomijając zawieruchy dziejowe – pozostaje w rękach Komierowskich. Po gruntownym remoncie w ostatnich latach pełni rolę hotelu.

Z Komierowa jest bardzo blisko do Sępólna Krajeńskiego, największego miasta tej części Pojezierza Krajeńskiego (10 tys. mieszkańców). Prawa miejskie uzyskało w 1360 r. z rąk Kazimierza Wielkiego.

Najważniejszym zabytkiem jest kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła wzniesiony w latach 1789-1803. Pierwsza świątynia w tym miejscu ufundowana została w 1359 r. przez ówczesnego właściciela miasta Hektora Ostroroga.

Sępólno położone jest uroczo nad Jeziorem Sępoleńskim, którego przedłużeniem na zachód jest Jezioro Lutowskie. Akweny zasila niewielka, ale dość długa (87 km) rzeka Sępólna, dopływ Brdy. I właśnie bliskość wód stanowi o charakterze miasta - w jego centrum jest nowoczesna przystań i molo, promenada, a także wypożyczalnia sprzętu pływającego. W upalny dzień znajdziemy ochłodę na plaży miejskiej.

Woda to także atut prawie 6-tysięcznego Więcborka, położonego o 13 km na południe od Sępólna. Na wschód od Więcborka rozlewa się Jezioro Więcborskie. Przepływa przez nie rzeczka Orla (68 km), umykająca zaraz na południe ku kolejnym ciągom jezior krajeńskich.

Nad jeziorem funkcjonuje kilka ośrodków wypoczynkowych, jest plaża miejska z nowoczesną infrastrukturę i wypożyczalnia sprzętu pływającego.

W sercu miasteczka wznosi się rokokowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza, zbudowany w latach 1772–1778. Na Górze św. Katarzyny, przez którą wytyczono parkowe aleje, znajduje się kaplica cmentarna z 1787 r. i stary cmentarz katolicko-ewangelicki.

Opodal Więcborka (kilka km na południe) swoje miejsce na ziemi znalazło Runowo Krajeńskie. Jest tu siedziba nadleśnictwa Runowo, ale miejscowość słynie z malowniczych ruin pałacu z końca XVI wieku. W pałacowym parku znajduje się ekskluzywny hotel i restauracja.

W ukrytej pośród lasów osadzie Runowo Młyn nad Orlą uwagę turystów przykuwa XIX – wieczny wieku pałac myśliwski, dawna rezydencja prezydenta RP, gdzie często gościł Ignacy Mościcki i bywało, że polował w okolicach.

A na koniec – czy wiedzie, że w granicach Krajeńskiego Parku Krajobrazowego (na jego południowych rubieżach) znajduje się wieś Białowieża?

Tak jak w bardziej znanej miejscowość w Puszczy Białowieskiej, także w tej naszej wiele domów zbudowano z drewna. To tzw. poniatówki, niewielkie domy stawiane w okresie międzywojennych z inicjatywy Juliusza Poniatowskiego - ówczesnego ministra rolnictwa i reformy rolnej.