Pożegnaliśmy Marię Patyk (1924-2011)

W miniony wtorek, 27 grudnia 2011 r. w wieku 87 lat zmarła okrywając żałobą rodzinę, krewnych i przyjaciół oraz wiele pokoleń swoich uczniów Maria Patyk, nauczycielka, hafciarka, twórca ludowy, miłośniczka folkloru kujawskiego.

Urodziła się 10 sierpnia 1924 r. w Pieckach koło Kruszwicy. Całe swe zawodowe życie związała z rodzinną ziemią. Po uzyskaniu w 1949 r. uprawnień nauczycielskich, pracowała najpierw do 1951 r. w szkole w Bachorcach. Potem przez 28 lat w Sławsku Wielkim. Tu narodziło się trwające do końca umiłowanie folkloru kujawskiego.

W latach 60. XX wieku kobiety ze Sławska Wielkiego (gm. Kruszwica) wybrały nauczycielkę Marię Patyk przewodniczącą koła gospodyń. Nie pomyliły się. Zaczęło się porządkowanie wsi, ukwiecanie ogródków. Energiczna przewodnicząca organizowała wycieczki do teatru, opery.

Rozbudzone potrzeby społeczności lokalnej i ambitne działania pani Marii spowodowały w 1965 r. powołanie zespołu regionalnego. Muzeum Etnograficzne w Toruniu opracowało strój kujawski. Kobiety ze Sławska Wielkiego pod okiem przewodniczącej, która na zakup materiałów nie żałowała swych oszczędności, same uszyły stroje regionalne. By nauczyć się jak je ozdobić, zorganizowano kurs haftu.

Wiadomości z Inowrocławia i okolic

Wydatna praca Marii Patyk, jej oddanie sprawom folkloru kujawskiego doprowadziły do utworzenia tu najprężniejszego ośrodka hafciarskiego na Kujawach, skupiającego ponad dwadzieścia hafciarek. Efektem tych działań były ozdobione mieszkania, piękne kuchnie, obrusy, firanki. W Sławsku Wielkim cała wieś tym żyła, czego efektem było zorganizowanie izby regionalnej.

Potem Pani Maria prowadziła kursy haftu dla kobiet z innych wsi i gmin. Zorganizowała ich ponad sześćdziesiąt. Opracowała dwie teki z wzorami haftów i organizowała wystawy. Jej podopieczne uczestniczyły w konkursach, zdobywając liczne nagrody. Niektóre uzyskały tytuł twórcy ludowego, jako szczególne uznanie Stowarzyszenia Twórców Ludowych i związane z tym przywileje. Maria Patyk, tytuł twórcy ludowego uzyskała już w 1975 r.

Wysiłki Pani Marii na rzecz kultury ludowej Kujaw najpiękniej doceniono w 1996 r. Minister kultury i sztuki przyznał Jej Nagrodę im. Oskara Kolberga za całokształt pracy twórczej. To najbardziej znaczące wyróżnienie w Polsce, przyznawane za osiągnięcia w popularyzowaniu sztuki ludowej. Pani Maria posiadała też liczne odznaczenia państwowe, w tym otrzymany 11 listopada 2001 r. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Maria Patyk pozostanie we wdzięcznej pamięci mieszkańców Kujaw jako życzliwa i niezwykle ciepła osoba, dla której sprawy oświaty na wsi i kultury ludowej były najważniejsze.
Dziś Maria Patyk została pochowana na cmentarzu w Czerniewicach koło Torunia.

Cześć Jej Pamięci!