Przystanek Rzeszów

Nic bardziej mylnego!

Niespełna 170-tysięczny Rzeszów, położony na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego jest pięknym, czystym, zadbanym, pełnym zieleni miastem.

Stolica województwa podkarpackiego to dynamicznie rozwijający się miejski organizm, a jednocześnie gród przyjazny dla mieszkańców, o czym oni sami mówią chętnie i z nieukrywaną dumą. Choć miasto klasyfikowane jest jako aglomeracja, jego atmosfera i społeczny klimat sprawiają, że nie przytłacza i nie rodzi problemów typowych dla zimnych metropolii. W rankingach uznawane jest za najbezpieczniejsze w Polsce, a jego innym szczególnym wyróżnikiem jest brak graffiti na murach kamienic i zabytkach. (Każde bazgroły są natychmiast zamalowywane, co sprawia, że bezmyślni pacykarze już dawno wytracili impet, swoje robi też monitoring, a ponadto w kilku miejscach udostępniono grafficiarzom fragmenty murów do malowania). Spacerując po Rzeszowie uświadamiamy sobie, jak krzywdzące są w wielu wypadkach stereotypy funkcjonujące w odniesieniu do tzw. Polski B.

Ależ to piękne miasto!
Gdy turyści zwiedzają rzeszowską starówkę, u wielu rodzi się pytanie - jak to możliwe, że tak ciekawe miejsce jest zarazem tak mało znane wśród rodaków?

Przecież historią, mnogością zabytków i urokiem starej zabudowy bije wiele innych miast, do znudzenia lansowanych przez rozmaite wydawnictwa turystyczne. Być może do niedawna wynikało to z pewnych zaniedbań promocyjnych, ale i w tej materii, dzięki wysiłkom m.in. Podkarpackiej Organizacji Turystycznej sytuacja zmienia się na lepsze. O Rzeszowie mówi się coraz częściej i w coraz to bardziej pozytywnym kontekście, toteż z pełnym przekonaniem zachęcamy do jego odwiedzenia. Warto wybrać się do stolicy Podkarpacia, by poznać jej atrakcyjne oblicze.

Gniazdo Lubomirskich
Historycy ustalili, że pierwsza wzmianka o Rzeszowie pochodzi z 1354 r., kiedy to król Kazimierz Wielki nadał mu prawa miejskie. Szczególny rozkwit grodu miał miejsce na przełomie XVI i XVII w., gdy jego właścicielem był Mikołaj Spytko Ligęza.

To za jego sprawą powstały obwarowania miejskie, zamek, kościoły i inne ważne obiekty, on też przyczynił się do rozwoju handlu i rzemiosła. Od połowy XVII w. Rzeszów był miastem rezydencjonalnym dla jednej z linii rodu Lubomirskich.

Niestety, najazdy jakie miały miejsce pod koniec tego stulecia spowodowały upadek szybko rozwijającego się ośrodka. Pewne ożywienie, już w czasie zaborów (Rzeszowszczyzna weszła w skład austro-węgierskiej Galicji ze stolicą we Lwowie) przyniosła budowa linii kolejowych, m.in. z Krakowa do Lwowa, ale nadal postrzegany było on jako peryferyjny. Kolejnym impulsem dla jego rozwoju była w okresie międzywojennym budowa kilku zakładów w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Całkiem nowy rozdział w dziejach Rzeszowa został otwarty po II wojnie światowej, gdy otrzymało ono rangę stolicy województwa. Dziś to prężny ośrodek przemysłowy, naukowy i kulturalny z międzynarodowym portem lotniczym (w tzw. Dolinie Lotniczej działają liczne firmy tej branży).

Zamek, ratusz, kamienice...
Turysta nie będzie się nudzić w Rzeszowie. Czekają tu na niego liczne zabytki i malownicze zakątki. Jednym z najważniejszych, a na pewno największym obiektem zabytkowym jest XVI-wieczny zamek Lubomirskich, otoczony kamienną fortyfikacją.

W pobliżu znajduje się pałacyk, dawna własność tego rodu. Starówka to głównie średniowieczny rynek w kształcie trapeza i okoliczne ulice. Na centralnym placu miasta zwraca uwagę okazały ratusz z XVI w., przebudowany pod koniec XIX w.

Niedaleko magistratu stoi pomnik Tadeusza Kościuszki oraz studnia. Z niej to przez wiele stuleci mieszkańcy czerpali wodę dopóki w połowie XIX w. jej nie zasypano. W ostatnich latach została odbudowana i ze swą efektowną konstrukcją stała się charakterystycznym motywem rynku. Przy nim stoją pieczołowicie odrestaurowane stylowe kamieniczki z ciekawymi dekoracjami i ornamentami. Innym ważnym fragmentem starej zabudowy jest jedna z najpiękniejszych ulic Rzeszowa - promenadowa 3 Maja, nazwana niegdyś przez studentów "Paniagą". Co roku organizowany jest "Dzień Paniagi" z wieloma koncertami i innymi imprezami rozrywkowymi.

Turysta w piwnicy
Wielką zabytkową wartość mają rzeszowskie świątynie - kościół farny pw. św. Stanisława i św. Wojciecha oraz kościół i klasztor oo. Bernardynów, a także dwie synagogi (przed wojną społeczność żydowska stanowiła znaczny procent mieszkańców). Wśród wielu ciekawych obiektów zwraca uwagę dawny zespół klasztorny oo. Pijarów, budynek Teatru im. Wandy Siemaszkowej, okazałe secesyjne kamienice i wille. Jest kilka pomników - wspomniany Kościuszki, Adama Mickiewicza oraz budzący kontrowersje ze względu na pewne skojarzenia Pomnik Walk Rewolucyjnych.

Gości zwiedzających Rzeszów czeka też nowa wielka atrakcja. Jest nią Podziemna Trasa Turystyczna, wytyczona pod kamienicami i płytą rynku. Liczy 213 metrów i prowadzi przez 34 piwnice położone na poziomie nawet do 10 metrów w głąb ziemi.

W piwnicach dawniej gromadzono różne towary, niektóre pomieszczenia pełniły też funkcje sklepów czy szynków, a nierzadko dawały schronienie rzeszowianom podczas wojen i najazdów.

Na zgłodniałego turystę czekają liczne restauracje, knajpki, puby i kawiarnie, także w nowoczesnych hotelach. Równie bogata jest strawa duchowa dla gości. Rzeszów to miasto galerii, muzeów, filharmonii, teatrów, festiwali. Tu co roku odbywa się Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych.

Region pełen atrakcji
Różnorodna oferta oraz usytuowanie miasta czynią zeń znakomitą bazę wypadową do poznawania niezwykle ciekawego regionu. A tu atrakcji bez liku - wspaniałe pałace w Łańcucie i Krasiczynie, niezwykły Przemyśl, interesujący Sanok, Krosno, Jasło, sławne uzdrowiska - Iwonicz, Rymanów, Polańczyk i Horyniec, Beskid Niski i Bieszczady z licznymi pamiątkami przeszłości i coraz nowocześniejszą infrastrukturą narciarską. Długo by wymieniać. Jedźmy więc i smakujmy nieodparte piękno tego zakątka Rzeczypospolitej.