- Czy możemy ogłosić koniec kryzysu rodziny?
- Z całą pewnością nie. Kryzys rodziny ogłaszany jest od zawsze i to będzie się powtarzać. Rodzina to centrum życia społecznego, ale oddziałują na nią różnego typu siły, głównie społeczne. To "komórka" nieustannie żyjąca w napięciu i walcząca o swój byt. Inne mechanizmy są związane z odsetkiem zawieranych ślubów i rozwodów. Liczba ślubów wzrasta wtedy, kiedy albo poprawia się sytuacja ekonomiczna, albo - i to nie jest to samo - wzrasta optymizm na najbliższe lata. To było widać po 89 roku. W połowie lat 90. nastąpiło zaś rozczarowanie transformacją.
- A podobno mamy kryzys gospodarczy. To oznacza, że jego efekty zobaczymy w statystykach najbliższych lat?
- Nie do końca są ważne obiektywne wskaźniki ekonomiczne. Istotne jest nasze postrzeganie. Nawet więc, jeśli mamy przekonanie, że dokoła nas szaleje kryzys, ale uważamy, że nas on nie dotknął, to może zadziałać to na nas pozytywie.
- Co będzie dalej?
- Są dwa podstawowe schematy. Pierwszy, to odtworzenie tego, co się stało na Zachodzie, gdzie wraz z rozwojem konsumpcji i dostatku ekonomicznego malała liczba ślubów. Wtedy wzrasta też poziom rozwodów. Z drugiej strony rodzina jest cały czas jedną z ważniejszych wartości w społeczeństwie, choć badania pokazują, że już nie zawsze najważniejszą. Gdy więc przez jakiś czas sytuacja się pogarsza, następuje odwrót do rodziny. Bo rodzina pozwala przetrwać.
Takie wahania pojawiają się i nadal będą się pojawiać, dopóki nasza sytuacja kulturowa i ekonomiczna będzie niestabilna.
