Są najbliżej mieszkańców wsi i najlepiej znają miejscowe bolączki

Sołtys stoi na czele sołectwa i jest wybierany na czteroletnią kadencję przez ogół mieszkańców, a jego poczynania wspiera rada sołecka. Łączy rolników z urzędem gminy. Najlepiej zna potrzeby lokalnej społeczności, a tych na wsi nie brakuje - począwszy od stanu dróg, zaopatrzenia w wodę, a skończywszy na stanie urządzeń melioracyjnych. Do tego dochodzi jeszcze racjonalne wykorzystanie funduszu sołeckiego i pomoc w załatwianiu spraw urzędowych.

Posłowie projekt odrzucili
Aby zostać sołtysem trzeba cieszyć się dużym zaufaniem mieszkańców. Do pełnienia tej funkcji społecznej potrzeba dużego zaangażowania i poświęcania swego wolnego czasu. Dlatego stosunkowo niedawno zrodził się pomysł, aby otrzymywali wynagrodzenie z budżetu państwa. Poselski projekt ustawy o sołtysach i radach sołeckich wpłynął do Sejmu 14 listopada ubiegłego roku. Zakładał on, iż niezależnie od diet i zwrotu kosztów podróży służbowych, sołtysom będzie przysługiwało wynagrodzenie związane z pełnioną funkcją. Miałoby ono wynosić połowę minimalnego wynagrodzenia, czyli obecnie tysiąc złotych brutto. Był to pomysł PSL. Jednak 26 stycznia br. projekt ten został odrzucony podczas pierwszego czytania głosami posłów PiS.

- Wbrew temu, co się mówi, na sołtysach spoczywa wiele obowiązków – stwierdza Tadeusz Wiewiórski, wójt gminy Wielgie. – Są one związane nie tylko z pełnioną funkcją, gdyż angażuje ich do pracy wiele instytucji, działających w obszarze rolnictwa. Mam tu na myśli chociażby służby weterynaryjne. Z naszej strony otrzymują jedynie inkaso od zebranego podatku rolnego oraz diety za udział w sesjach. Nie są to duże kwoty. Należy ich traktować jako liderów w swoim środowisku, którzy razem z radnymi aktywizują środowiska wiejskie. Dlatego też powinni otrzymywać wynagrodzenie.

Obowiązki idą w parze z mieszkańcami

Na wsi zawsze jest potrzebna osoba z charyzmą, która pociągnie za sobą mieszkańców. Czyny społeczne obecnie źle się kojarzą za sprawą minionej epoki, ale trudno inaczej nazwać pracę na rzecz innych.

- Sołtys powinien otrzymywać wynagrodzenie, ale są różne sołectwa– mówi Stanisław Jagielski, przewodniczący Stowarzyszenia Sołtysów Gminy Lipno. – Ilość obowiązków jest ściśle związana z liczbą mieszkańców. Sołtys najczęściej kojarzy się ze zbieraniem podatku rolnego, ale ma więcej spraw na głowie. Ustala kolejność odśnieżania dróg w danym sołectwie czy bieżących napraw. Z chwilą powstania funduszu sołeckiego proponuje podział środków. Ja mam do rozdysponowania 20 tys. zł.

- Nie wierzę, że kiedyś sołtysi doczekają się wynagrodzenia za swoją pracę – dodaje Andrzej Zieliński, sołtys Gołuchowa w gm. Chrostkowo. – Jest to temat trudny, bo jedno sołectwo trudno porównać do drugiego. Moje na przykład należy do najmniejszych w gminie. Gdybym dostał tyle samo, co sołtys największego sołectwa, ten drugi czułby się pokrzywdzony i miałby rację. Medal jednak ma dwie strony. Wynagrodzenie działałoby mobilizująco, a naprawdę obowiązków nam nie brakuje i mieszkańcy o wszystko mają najpierw pretensje do sołtysa. Dostaje się nam zwłaszcza za stan dróg gminnych, a przecież jako sołtys nie mam materiału na ich utwardzanie. Z kolei w przypadku zamieci odbieramy telefony, nawet w środku nocy, aby uruchomić odśnieżanie i to natychmiast.

I tak sołtysi muszą pozostać społecznikami, bo to, co otrzymują z gminnej kasy nie jest żadną rekompensatą.