Są wstępne ustalenia po wycieku kwasu solnego na byłym terenie bydgoskiego Zachemu. Możliwa "wada konstrukcyjna" zbiorników

- Po naszych wewnętrznych, wstępnych analizach, wszystko wskazuje na wadę konstrukcyjną zbiornika - mówi Tomasz Gardocki, dyrektor operacyjny w Brenntag Polska Sp. z o.o. - Będziemy to jeszcze oczywiście potwierdzać. Oprócz tego wystąpimy o analizę techniczną do dwóch innych, niezależnych instytucji, które zbadają próbki i wskażą, według nich, jaka była przyczyna. Zbiornik miał wszystkie możliwe dopuszczenia, ważność, przeglądy UDT, aktualne były wszystkie inne dokumenty.

22 czerwca ze zbiornika z kwasem solnym o stężeniu 32 procent wyciekło ponad 80 tysięcy litrów tej substancji. Część kwasu zgromadziła się bezpośrednio pod zbiornikiem, ale reszta utworzyła rozlewisko o powierzchni około 1 tys. metrów kwadratowych. Miejsce zabezpieczali, m.in. strażacy ze specjalnego zespołu ratownictwa chemicznego. Skala koniecznych działań okazała się ogromna.

- Na miejsce wysłano kolejną Specjalistyczną Grupę Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego, tym razem z Włocławka - mówi st. kpt. Karol Smarz, rzecznik Komendy Miejskiej PSP w Bydgoszczy. - Działania strażaków specjalistów skupiły się głównie na jak najszybszym przepompowaniu wyciekłego kwasu do zbiorników zastępczych. Zbudowano układy z armatury o odporności chemicznej, opierając się na pompach wysoko odpornych – pneumatycznej i wężowej.

Utrudnieniem działań była powstała chmura toksyczna, która oprócz zagrożenia z uwagi na swoje właściwości, ograniczała znacznie widoczność, nawet do jednego metra. Nieustannie wprowadzano kolejnych ratowników chemicznych w strefę działań.

- Łącznie działania trwały ponad 21 godzin, zaangażowanych zostało 29 zastępów, z czego 14 w jednym czasie w kulminacyjnym momencie akcji. Przekłada się to na liczbę 89 strażaków, w tym 22 ratowników chemicznych. Strażacy zużyli ponad 50 ubrań ochrony chemicznej, na miejsce zadysponowano również specjalistyczny wóz z zapasem butli z powietrzem do prowadzenia działań - wylicza Karol Smarz dodają, że była to największa akcja od czasów powołania Specjalistycznej Grupy Ratownictwa Chemiczno-ekologicznego w Bydgoszczy.

Teraz działania prowadzą Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzi Inspektora Ochrony Środowiska, ale też Komendy Miejska Policji pod nadzorem prokuratury. - Wszczęte zostało postępowanie w związku ze skażeniem środowiska - potwierdza prok. Włodzimierz Marszałkowski, szef Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz-Południe. - Na razie jest prowadzone w sprawie, a nie przeciwko.

Małgorzata Witkowska, naczelnik wydziału inspekcji WIOŚ w Bydgoszczy: - Rozpoczęliśmy kontrolę dokumentów, będziemy ustalali skutki, jak i przyczyny tego zdarzenia. Protokół z tych kontroli powstanie, kiedy będziemy mieli wstępne ustalenia, co do przyczyny zdarzenia. Znajdą się w nim informacje o tym, co działo się później - jakie podjęto działania. Sprawdzimy, czy sprawowano właściwy nadzór nad przechowywaniem substancji chemicznych, czy było zgłoszenie do Urzędu Dozoru Technicznego. To wszystko pozwoli wyeliminować w przyszłości ewentualne nieprawidłowości.

Inspektorzy WIOŚ sprawdzają, czy działały "konkretne procedury". - Musimy wiedzieć, co nie zadziałało właściwie. W tym przypadku szybko wykryto rozszczelnienie zbiornika. Gdyby doszło do uszkodzenia rurociągu, można zareagować odcinając dopływ substancji, zamykając zawór. Tu uległ uszkodzeniu właz rewizyjny. Gdyby wyciek miał wolniejsze tempo, to mógłby zostać wyłapany przez specjalne tace, w które tego typu zbiorniki muszą być wyposażone. Prawdopodobnie te tace powinny przejąć nawet całość zawartości zbiornika, ale w tym wyciekowi towarzyszyło duże ciśnienie i strumień sięgał daleko poza nie - dodaje Witkowska.

- Działamy w ścisłym porozumieniu z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, z WIOŚ, ze strażą pożarną, policją, prokuraturą - mówi Tomasz Gardocki. - Nawiązaliśmy kontakt z trzema firmami specjalistycznymi, które zajmują się profesjonalnie wymianą skażonej ziemi. Pobrano próbki. Mamy właściwie już skompletowane informacje, byśmy mogli wystartować i zacząć fizycznie wymieniać warstwę gleby.

Zbiorników z kwasem solnym firmy Brenntag na miejscu było więcej. Z pozostałych wypompowano zawartość.