Seniorze, nie daj się naciągnąć w sieci!

- Jak bardzo seniorzy są narażeni na manipulacje ze strony oszustów?
- Nie ma badań dotyczących precyzyjnych danych, ale mamy świadomość, że jest to ogromny problem. Wszyscy wiemy o „metodzie na wnuczka”, o firmach, które sprzedają rzekome złote monety z Mennicy Państwowej i bazują na naiwności seniorów. Moja babcia też dała się oszukać w ten sposób, kupując za 7 tysięcy zł pozłacane monety, których na allegro nie można sprzedać nawet po 500 zł. Wiemy o tych zjawiskach, ale z ich ogromu nie zdajemy sobie sprawy. Przeciętny senior daje się oszukiwać w mediach, ale jak wielka jest to skala, nie wiemy jeszcze, bo te zjawiska są dopiero badane.

- Dlatego właśnie realizujecie projekt: „Senior też badacz! Podnoszenie kompetencji osób starszych i włączanie ich w działania badawcze i analityczne z zakresu nauk społecznych, medioznawstwa i nauk o dziennikarstwie”. Są już pierwsze efekty?
- Ten projekt zaczął się w marcu tego roku i będziemy kontynuować nasze działania z seniorami. Program był skupiony wokół sześciu Uniwersytetów Trzeciego Wieku z województwa kujawsko-pomorskiego. Wzięło w nim udział ok. 250 osób m.in. z Chełmna, Świecia, Golubia-Dobrzynia, Aleksandrowa Kujawskiego, Torunia i z gminy Zbójno. Miał za zadanie wyposażenie seniorów w odporność na próby oszustw i manipulacji. Pokazaliśmy im świat, którego nie znali. Wcielili się w badaczy rzeczywistości społecznej. Chyba jeszcze nikt nie próbował nauczyć seniorów, czym jest socjologia w praktyce, jak się robi ankiety, jak się przeprowadza wywiady socjologiczne, jak analizuje dane,
tworzy wykresy i pisze z tego raporty. To była przygoda intelektualno-poznawcza, która może zmienić ich perspektywę.

- Po co to seniorom?
-Najpierw do seniorów przyjeżdżali wykładowcy z UMK, którzy rozmawiali o tym, czym są podstawowe kategorie nauk społecznych: grupa społeczna, kontrola społeczna. Seniorzy są specyficznymi słuchaczami, więc naukowcy musieli przekładać te zjawiska na przykłady z życia wzięte. W swobodnej rozmowie dyskutowali na temat rodzin, przypadków, jakie się w nich zdarzały i ubierali to w kategorie nauk społecznych, co niejednokrotnie otwierało seniorom oczy.
Mówili, że nigdy nie postrzegali tak rzeczywistości. To wszystko miało zainspirować starszych ludzi, aby uaktywnili się bardziej podczas warsztatów.

- A tam co robili?
- Musieli np. wymyślić jakiś temat badania, który ich interesuje. Nauczyli się, jak zrobić próbę badawczą, o czym wcześniej też nie mieli pojęcia.

- Ale po co to seniorowi?
- Po to, żeby zmienił swoją emocjonalną perspektywę myślenia na racjonalną, aby dostrzegł, że nauki społeczne są czymś innym, niż dotąd sobie wyobrażał. Aby miał narzędzia do badania zjawisk w życiu codziennym, które go otaczają i badał je w sposób zdyscyplinowany. Seniorzy są bardzo narażeni na manipulacje emocjonalne, niejednokrotnie upraszczają rzeczywistość, a to pożywka dla oszustów i naciągaczy. Podczas wykładów pokazywaliśmy również rozmaite przykłady fake newsów, jak je odróżnić od prawdy, jak dostrzec manipulację mediów i jak się przed tym ochronić.

- Ale ze starością wiążą się też choroby, jak zmiany zwyrodnieniowe w mózgu. Jak taki senior poradzi sobie w coraz bardziej brutalnej rzeczywistości, gdzie prym wiedzie błyskotliwość, szybkość reakcji, a nierzadko cwaniactwo naciągaczy?
Nie jesteśmy medykami, ale zdajemy sobie z tego sprawę. Nasza rolą jest zachęcenie seniorów do zdyscyplinowania myślenia i wielu podeszło do tego bardzo poważnie. Niektórzy sięgnęli nawet po lektury socjologiczne, aby pogłębić swoją wiedzę po to, by nie ulegać zjawiskom manipulacji.

- Dobrze. Jestem seniorką, kiepsko radzę sobie w internecie, nie za bardzo na tablecie, choć wnuki mają, oglądam TV, ale nie potrafię oddzielić ziarna od plew. Jak możecie mi pomóc, abym się czegoś nauczyła i nie dała się oszukać?
- Oczywiście, że możemy pomóc. Opracowaliśmy materiały dydaktyczne w ramach projektu, z których seniorzy mogą skorzystać i zdobyć wiedzę potrzebną do zachowania zdrowego rozsądku i uchronienia się przed oszustami. Wiemy jednak, że materiały materiałami, a życie życiem. Dlatego jesteśmy otwarci na rozmowę. Można do nas przyjść, zadzwonić, porozmawiać, jak świadomie i odpowiedzialnie konsumować media.

- A jeśli nagle pojawi się mnóstwo seniorów, pomieścicie ich?
- Gdybyśmy mieli takie problemy, byłbym zadowolony. Na razie koncentrujemy się na tym, by wzbudzić zainteresowanie jak największej grupy osób starszych potrzebujących pomocy i ustrzec ich oraz ich rodziny przed przykrymi konsekwencjami niewiedzy w bardzo szybko zmieniającej się rzeczywistości.

Przeczytaj koniecznie:
Nowy Kodeks Pracy 2019. Niewykorzystany urlop przepadnie [ZASADY, NOWE PRZEPISY]
Rolnik szuka żony 5. Kim są i czym zajmują się uczestnicy programu? [zdjęcia wszystkich kandydatów]
Nowy Kodeks Pracy 2019. Niewykorzystany urlop przepadnie [ZASADY, NOWE PRZEPISY]
Nowy Abonament RTV - rok 2019. Czy każdy musi go płacić? [KARY, ZWOLNIENIA]
Płaca Minimalna 2019. Co się wkrótce zmieni? [nowe stawki brutto i netto]
Emerytury 2019 - waloryzacja. Mamy tabelę i wyliczenia waloryzacji