Nazwisko Marii Danilewicz Zielińskiej jest jednym z tych, którymi szczycą się Białe Kujawy, jej ukochana mała ojczyzna... Maria z domu Markowska urodziła się 29 maja 1907 roku w Aleksandrowie Kujawskim. Jej rodzice Wilhelm Markowski, aptekarz i Antonina Korotyńska, nauczycielka
prowadzili dom otwarty
pełen narodowych pamiątek, książek i ludzi, dla których kultura była częścią życia. Dlatego Maria Danilewicz później wspominała: "od kolebki byłam skazana na literaturę". W skrócie przypominając jej zawodową drogę: była wieloletnim dyrektorem Polskiej Biblioteki Narodowej w Londynie, współpracowała z paryską "Kulturą" i Radiem Wolna Europa. Historyk literatury polskiej na obczyźnie, pisarka, działaczka emigracyjna. Człowiek niezwykle aktywny do końca swoich dni. Maria Danilewicz Zielińska zmarła 22 maja 2003 r. w Feijo koło Lizbony w Portugalii, w swoim domu pod granatowcem "Quinta das Romazeiras".
Jeszcze gdy żyła, została patronką szkoły w Stawkach, położonych pod Aleksandrowem. Małgorzata Wdowczyk, dyrektor szkoły odwiedziła panią Marię w Feijo w lipcu 2000 r. - Niezwykła osoba. Miała wspaniały, trzeźwy umysł. Mój pobyt w domu pani Marii wypełniły jej ciekawe wspomnienia. Wszędzie wokół książki, fiszki ze starannymi notatkami. Krótko po mojej wizycie, niestety, duża część księgozbioru spłonęła - opowiada Małgorzata Wdowczyk.
Zespół Szkół w Stawkach od dawna przygotowuje się do uroczystości upamiętniających
setną rocznicę urodzin
Marii Danilewicz Zielińskiej. Jesienią ub.r. rozpoczął się w szkole cykl prelekcji pod wspólnym hasłem: "Maria Danilewicz Zielińska - więzi, które przetrwały próbę czasu". Wykłady wygłosili już prof. Jerzy Starnawski i dr Konrad Tatarowski. Dziś o 12.00 z prelekcją o gwarze kujawskiej w twórczości Marii Danilewicz wystąpi dr Adam Wróbel, a w kwietniu dr Konrad Garda opowie o wojennych losach pani Marii. Inicjatyw jest więcej m.in.: szkolne konkursy, nakręcenie filmu dokumentalnego o kujawskich szlakach patronki, opieka nad grobem pani Marii na aleksandrowskim cmentarzu. Główne uroczystości odbędą się w Stawkach 1 czerwca. Na szkolnych murach zawiśnie wtedy tablica z wizerunkiem patronki i napisem: "Piastunce polskiego słowa w stulecie urodzin - Kujawianie". Zaprojektował ją znany ciechociński artysta prof. Wiesław Dembski, a wykonuje Zbigniew Dolski.
Jeszcze w jubileuszowym roku powinna ukazać się biograficzna książka o Marii Danilewicz, przygotowywana przez Małgorzatę Wdowczyk i Wiesława Noso-wskiego. - Już od jakiegoś czasu występujemy z prelekcjami o pani Marii. W różnych miejscach: Toruniu, Włocławku, ale też w Warszawie
w maju jesteśmy
zaproszeni do Biblioteki Narodowej - mówi Małgorzata Wdowczyk. Książkę pisze też włocławianka Krystyna Sarnowska. _- A w niedalekiej przyszłości myślimy o wydaniu wspomnień osób, które znały panią Marię. Rozesłaliśmy listy z prośbą o napisanie paru słów o ich wzajemnych relacjach. Cały czas dostajemy odpowiedzi, na przykład od studwuletniej koleżanki z włocławskiego gimnazjum, a kilka dni temu od profesora Jerzego Jarzębskiego, znanego historyka literatury - _wymienia pani Małgorzata.
Jubileuszowe uroczystości odbędą się także w Aleksandrowie w maju.
