Decyzje te związane są z naruszeniami zbiorowych interesów osób, które przed terminem spłaciły kredyt konsumencki. Chodzi o sytuacje, gdy klient uregulował dług wcześniej niż przewidywała to umowa, a spółki zatrzymywały sobie całą prowizję. Tymczasem (zgodnie z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim) powinny się rozliczyć z kosztów udzielenia pożyczki proporcjonalnie do okresu, o który został skrócony kontrakt. Przypomnijmy, taką interpretację przepisów prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedstawił już w 2016 r., a potwierdził ją wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z września 2019 r.
Teraz prezes urzędu nakazał firmom Vivus Finance i Zaplo natychmiastowe zaprzestanie zakwestionowanej praktyki. Przyjął także zobowiązanie Banku Pocztowego do usunięcia wobec konsumentów skutków stosowanej praktyki. Efekt? Wszystkie trzy spółki będą musiały poinformować każdego konsumenta, który spłacił przed terminem zaciągnięty u nich kredyt, o możliwości złożenia reklamacji. Te ostatnie natomiast mają zostać rozpatrzone w okresie nie dłuższym niż 30 dni. Konsumenci dostaną wówczas zwrot nadpłaconej części prowizji.
Których klientów to dotyczy
- Bank Pocztowy - dotyczy osób, które między 1 marca 2015 r. a 30 czerwca 2016 r. zawarły umowę „Pożyczka na Poczcie” i spłaciły ją przed terminem,
- Vivus Finance - dotyczy osób, które od 16 maja 2016 r. do dnia uprawomocnienia się decyzji spłaciły przed terminem pożyczkę,
- Zaplo - dotyczy osób, które od 16 maja 2016 r. do dnia uprawomocnienia się decyzji spłaciły przed terminem pożyczkę.
Na jakich zasadach
Kwotę do zwrotu instytucje finansowe mają obliczać metodą liniową. Polega ona na określeniu, jaka część kosztów kredytu przypada na jeden dzień, o ile dni został skrócony okres kredytowania i pomnożenia tych dwóch liczb.
- Metoda liniowa jest zgodna z brzmieniem przepisów i w pełni transparentna dla konsumentów. To liniowy mechanizm obliczania zwrotu opłat klientom jest najkorzystniejszy i uczciwie wypełnia wyrok TSUE - mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK. - Oczekuję tym samym, że wszystkie instytucje finansowe będą ją stosować przy rozliczeniach przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego. Takie stanowisko przedstawiliśmy też w październiku 2019 r. na spotkaniu ze Związkiem Banków Polskich.
Decyzje wobec Zaplo i Vivus Finance są nieprawomocne (firmy odwołały się do sądu). Natomiast decyzja wobec Banku Pocztowego jest prawomocna.
Przypomnijmy, wcześniej urząd zakazał takich praktyk firmom: Aasa, iCredit, Optima oraz Eurocent (w upadłości). To nie koniec, w toku są kolejne postępowania przeciw bankom i firmom pożyczkowym.
