Celem konkursu jest wyłonienie i nagrodzenie realizacji przedsięwzięć budowlanych ukończonych w danym roku, wyróżniających się szczególnymi walorami. Ideą konkursu jest propagowanie i wspieranie działań dla ratowania obiektów i budowli dziedzictwa narodowego oraz promocja modernizacji, przebudowy i rozbudowy obiektów i urządzeń dla uzyskania efektów użytkowych i estetycznych.
W finale konkursu znalazło się kilka obiektów z województwa kujawsko-pomorskiego, m.in. toruńskie parki kieszonkowe, Interaktywne Centrum Fajansu - Skarbiec Fajansu we Włocławku czy kompleksowa rewitalizacja cmentarza wojennego w Mełnie.
Rys historyczny
Inowrocławska atrakcja turystyczna znalazła się w tegorocznym finale ogólnopolskiego konkursu. Początkowo miasto, które zajmowało powierzchnię 16 ha, broniło się jeszcze przy użyciu obwarowań drewniano – ziemnych. Mury obronne Inowrocławia, których budowę rozpoczęto w końcu XIII wieku, były największą inwestycją budowlaną miasta, świadczącą o jego wysokiej pozycji i zamożności. Miasto opasywały mury o łącznej długości około 1600 metrów. Ich szerokość wynosiła 1,8 - 2,1 m, a wysokość około 5-7 m. W murach rozmieszczonych było 16 baszt i trzy bramy, przez które wiodły szlaki w kierunku Bydgoszczy, Torunia i Poznania. Przed murami znajdowała się fosa wypełniona wodą. Mur wybudowano z cegły palcówki na cokole z kamieni polnych, granitowych, warstwowanych do poziomu drobniejszymi kamieniami i cegłą, zalanych zaprawą wapienną.
Mury Inowrocławia oparły się w 1331 roku najazdowi wojsk krzyżackich, jednak już w kolejnym roku ponownie zaatakowane miasto zostało zajęte. Po krótkim oblężeniu zrezygnowano z dalszej obrony. Sto lat później, w 1431 roku, miasto zostało ponownie zdobyte przez Krzyżaków i spalone. Po tym wydarzeniu przeprowadzono naprawy murów i rozbudowano bramy miejskie i baszty. Średniowieczne fortyfikacje Inowrocławia dotrwały do początku XVII wieku. W wielu miejscach ich stan nie był jednak zadowalający. Po spustoszeniu Inowrocławia przez Szwedów w 1656 roku mury miejskie stopniowo niszczały. W XVIII i XIX wieku wraz z rozwojem miasta kolejne partie średniowiecznych umocnień miejskich były rozbierane.
Do dziś zachowały się jedynie dwa fragmenty gotyckich murów obronnych (wpisane do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego): przy szkole muzycznej (ul. Jana Kilińskiego) oraz w podwórzu posesji przy ul. Kasztelańskiej. Fragment przy ul. Kasztelańskiej częściowo wyeksponowany jest w ścianie Kujawskiego Centrum Kultury, w jednym z pomieszczeń stałej wystawy archeologicznej "Askaukalis Inowrocław”. Reszta muru na zewnątrz pełniła funkcję tylnych ścian budynków.
Mur po remoncie
Ze względu na zły stan zachowania materiału zabytkowego Miasto Inowrocław podjęło działania rewaloryzacji muru i zagospodarowania terenu na cele kulturalne i społeczne. Został przeprowadzony szereg prac, dzięki którym wyeliminowano przyczyny destrukcji muru, wzmocnienie i ustabilizowanie materii zabytkowej oraz zabezpieczenie przed dalszym niszczeniem. Przed rozpoczęciem prac polegających na zabezpieczeniu i ustabilizowaniu przeznaczonego do wyeksponowania oryginalnego fragmentu muru południowego zespół budowlany przeprowadził szereg prac konstrukcyjno-budowlanych.
- Podjęte działania przywróciły murowi cechy estetyczne i funkcjonalne. Została zrekonstruowana korona muru, oraz przywrócone pierwotne lico. Cały teren został zaaranżowany zielenią, chodnikami, ławkami, lampami. Na murze powstała platforma widokowa ze schodami oraz platformą dla osób z niepełnosprawnościami. Teren ogrodzono płotem w postaci muru i krat wema. Na jednej ze ścian powstały dzieła słynnego inowrocławskiego artysty przedstawiające "dawny Inowrocław”. Projekt wyeksponował zabytkową strukturę muru przy pomocy lekkiej i nowoczesnej interpretacji średniowiecznej architektury - czytamy w opisie atrakcji zgłoszonej do konkursu.
