Świadczenia podzieliły sołtysów, niektórzy poczuli się skrzywdzeni. Prawo będzie zmienione

- Sołtysi zawsze pełnili swoje funkcje najlepiej jak potrafili - bez względu na to czy rządziła prawica, czy lewica - mówi Krystyna Iwańska, która jest sołtysem w Starogrodzie (gm. Chełmno) od 2008 roku. - I dlatego każdego z nich trzeba traktować sprawiedliwie.

Ona korzysta ze świadczenia z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Tak jak Zbigniew Kiljan, który sołectwem w Wielkich Łunawach (gm. Chełmno) kieruje od czterech kadencji. - Ale są tacy, którzy nie spełnili ustawowych wymogów i czują się poszkodowani.

Bo świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (od 1 marca br. to 336 zł 36 gr) przysługuje osobie, która osiągnęła wiek: 60 lat – w przypadku kobiet i 65 lat – w przypadku mężczyzn, nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa oraz pełniła funkcję sołtysa na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez 8 lat.

- Ponad 2 tysiące sołtysów w kraju nie mogło skorzystać z tego świadczenia, bo nie spełnili wymogu dotyczącego minimum ośmiu lat pracy na stanowisku sołtysa (czasami zabrakło im kilkunastu dni) lub kierowali sołectwem przed wejściem w życie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - mówi Ryszard Bober, przewodniczący senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Tak nie można dzielić sołtysów! Dlatego z inicjatywy senackiej, na wniosek Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, powstał projekt ustawy, który zlikwiduje te nierówności.

Do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w woj. kujawsko-pomorskim (od 1.07.2023 r. do 31.03.2024 r.) wpłynęło 1960 wniosków. Przyznano 1836 świadczeń. Jak wyjaśnia Iwona Aderjahn, kier. referatu w bydgoskim Wydziale Świadczeń KRUS, główne przyczyny odmów to: 2 kadencje pełnienia funkcji przez okres krótszy niż 8 lat oraz pełnienie funkcji sołtysa tylko w okresie przed 1990 r. (przed wejściem w życie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym).

W projekcie ustawy zapisano: „Według informacji przedstawionych przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów (w oparciu o dane KRUS) – decyzję odmowną w sprawie przyznania świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa – według stanu na dzień 1 grudnia 2023 r. – otrzymało 1 185 osób, które pełniły tę funkcję przez dwie kadencje ale krócej niż 8 lat oraz 1 230 osób, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.”

- Wymogów nie spełnili m.in. sołtysi z gmin Gąsawa i Drzycim - mówi Alfred Frydrychowicz, prezes Stowarzyszenia Sołtysów Woj. Kujawsko-Pomorskiego.

- A zapewne nie wszyscy wnioskowali o te świadczenia wiedząc, że i tak nie spełnili wymogów - dodaje senator Bober.

Projekt ustawy dotyczy przyznania prawa do świadczenia pieniężnego osobom, które pełniły funkcję sołtysa przez co najmniej dwie kadencje, ale nie krócej niż przez 7 lat. Poza tym poszerzono katalog osób, którym przysługuje świadczenie, o te, które pełniły funkcję sołtysa przed wejściem w życie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Autorzy projektu zdecydowali także o konieczności wyeliminowania regulacji prawnej niekorzystnej dla sołtysów uprawnionych zarówno do świadczenia pieniężnego, jak i świadczenia uzupełniającego.

Ponadto dostrzeżono konieczność wprowadzenia zmian ułatwiających przeprowadzenie postępowania dowodowego w sytuacji, gdy wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie dysponował danymi potwierdzającymi okres pełnienia przez wnioskodawcę funkcji sołtysa. Bo wówczas konieczne było uzyskanie oświadczeń od 5 osób zamieszkujących w sołectwie w czasie, w którym wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa. A po tak długim czasie świadków ubywa i uzyskanie tylu oświadczeń może być trudne.

Projekt niebawem trafi do Sejmu. - Myślę, że szybko przejdzie przez Sejm - uważa Mirosław Maliszewski, szef sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Przecież chodzi o naprawienie niesprawiedliwych rozwiązań.