Szlak Mennonitów w okolicach Torunia. Zobacz, co można tam zobaczyć

Szlaki w okolicach Torunia są tak przemyślane, aby można było włączyć się w różnych miejscach ich przebiegu. Są znakowane w obu kierunkach.

- Wyjście w teren w obecnym czasie, przy zachowaniu obowiązujących norm i warunków bezpieczeństwa, może sprawić nam potrójną radość. Zaaplikujemy sobie trochę ruchu, będziemy przebywali na łonie przyrody oraz dotrzemy do interesującego miejsca lub obiektu - zachęca Henryk Miłoszewski, prezes Oddziału Miejskiego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Mariana Sydowa w Toruniu. - Szlaki powstały z myślą pokazania turystom obiektów krajoznawczych w okolicy, by wspomnieć o zamkach, grodziskach, świątyniach, młynach, pałacach i dworach, kościołach, rezerwatach i pomnikach przyrody.

Henryk Miłoszewski zachęca do wędrówek 30-kilometrowym szlakiem pieszym w kolorze niebieskim nazwanym "Szlakiem Mennonitów". Trasa szlaku wiedzie z Torunia, przez Małą Nieszawkę, Wielką Nieszawkę, Cierpice, Jarki, Zajezierze, do Gniewkowa.
Początek znajduje się w Toruniu przy kamienicy Oddziału Miejskiego PTTK na pl. Rapackiego. Teraz, z powodu prowadzonych prac na moście drogowym im. Józefa Piłsudskiego, zaleca się wejście na szlak od ul. Dybowskiej (za mostem).

Schodzimy za znakami niebieskimi i czarnymi XIX-wieczną drogą brukowaną w dół, pod most drogowy. Drogą dochodzimy do ruin zamku "Dybów", wzniesionego w 1. połowie XV wieku. Szlak obchodzi zamek od pn. strony i kieruje się w prawo, w ścieżkę prowadzącą przez las łęgowy otaczający zamkowe ruiny. Ścieżka doprowadza nas do brzegu wiślanego, wzdłuż którego wędrujemy w dół Wisły.

- Wokół słychać śpiew ptaków i dokazujące ptactwo wodne. Podziwiamy prawobrzeżną panoramę Torunia - uzmysławia prezes OM PTTK. - Wędrując po wysokim brzegu rzeki, mijamy po drodze liczne ostrogi rzeczne oraz wędkarzy, cierpliwie wpatrujących się w spławiki.

Bateria Nadbrzeżna
Po jakimś czasie zaczynamy oddalać się od Wisły, lekko wspinając się na niewielkie wzniesienie. Po chwili jesteśmy na wale przeciwpowodziowym, usypanym w XIX wieku.

Po zejściu z wału na drogę gruntową (ul. Przy Grobli) możemy podziwiać dawny obiekt militarny Twierdzy Toruń. Jest to Bateria Nadbrzeżna wzniesiona w latach 1889-1892 jako element pruskiej Twierdzy Toruń. Dalej mijamy dawną mokrą fosę Baterii Nadbrzeżnej, szlak prowadzi wzdłuż drogi gruntowej, która schodzi lekko w dół, biegnąc u podnóża wału przeciwpowodziowego. Dochodzimy do ul. Zagrodowej, którą przecinamy na wprost. Pozostawiamy znaki czarne "Szlaku Fortecznego" odchodzące w lewo, w ul. Zagrodową.

Ruiny w Małej Nieszawce
Po kilkunastu minutach mijamy gospodarstwo rolno - przemysłowe i wchodzimy na wał przeciwpowodziowy, aby po chwili zejść do jego podnóża. Przy kolejnym skrzyżowaniu dróg gruntowych, szlak dochodzi do samotnego gospodarstwa przy wale przeciwpowodziowym, pomiędzy którym znajduje się sad.

[ZDJĘCIA] Kujawski zamek Krzyżaków. Dziś to tylko relikty budowli

Na drugim planie widać niewielkie, porośnięte drzewami i krzakami niewielkie wzgórze. W tej małej enklawie zieleni kryją się fragmenty murów, fundamenty, podpiwniczenia oraz fragmenty fosy dawnej krzyżackiej warowni zamku w Małej Nieszawce.

- Gospodarze będą życzliwi, jeśli turysta zachowa kulturę osobistą i poprosi o zgodę wejścia na teren prywatny. W innym razie "mały" piesek szybko nauczy kultury - przestrzega Henryk Miłoszewski.

300 metrów za gospodarstwem szlak odbija w lewo, w utwardzoną drogę, pozostawiając z tyłu wał przeciwpowodziowy. Po kilkunastu minutach szlak dochodzi do prostopadle biegnącej drogi asfaltowej i skręca w prawo. Prowadzi ona pośród dawnych bloków w typie PGR-owskim do dawnego dużego gospodarstwa rolnego, dziś opuszczonego i zrujnowanego.

Drewniany kościółek
Za ruiną PGR-u zmieniamy kierunek marszu na południowy i po 10 minutach dochodzimy do drewnianego kościółka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Małej Nieszawce, pochodzącego z 1890 roku. To dawny zbór mennonicki.
Następnie dochodzimy do szosy Toruń Cierpice i skręcamy w prawo...

Wielka Nieszawka
Tak dochodzimy do zabudowań Wielkiej Nieszawki.

Uwaga! możemy kontynuować wycieczkę na wprost do Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce (około 750 m). Z ul. Toruńskiej trzeba jednak skręcić w prawo - w ul. Mennonitów.

Zobacz także: "Żywy skansen" w Wielkiej Nieszawce koło Torunia [zdjęcia]

Możemy też kontynuować marsz ulicą Toruńską, z której nasz szlak skręca w lewo w drogę asfaltową (ul. Prosta). Tą idziemy do mostka na kanale odwadniającym łąki. Tuż za nim skręcamy w prawo i wybrukowaną ścieżką rowerową idziemy wzdłuż kanału. Na końcu ścieżki skręcamy najpierw w prawo, a następnie w lewo i wkrótce dochodzimy do firmy P.P.H. Herring w Wielkiej Nieszawce, zakładu przetwórstwa rybnego.

Do centrum Cierpic
Mijamy zakład z lewej strony, dochodząc do ul. Wierzbowej, na której skręcamy w lewo. Po kilku minutach dochodzimy do nasypu linii kolejowej Toruń Bydgoszcz, oddanej do eksploatacji w 1861 roku.

Mijamy skrzyżowanie z ul. Zieloną i wchodzimy na Szkolną, która wije się pośród niewielkiego lasu, doprowadzając nas do centrum Cierpic.

Szlak prowadzi obok szkoły podstawowej, a następnie do przejazdu kolejowego na linii Toruń Bydgoszcz. Po lewej stronie widoczny jest kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski z 1938 roku.

Do drogi nr 10
Szlakiem dochodzimy do drogi krajowej nr 10 łączącej Toruń z Bydgoszczą, którą przekraczamy przejściem dla pieszych. Niedaleko przejścia usytuowany jest przystanek PKS, a dalej szlak prowadzi przez kompleks Puszczy Bydgoskiej do Gniewkowa. Opisany odcinek szlaku niebieskiego od pl. Rapackiego ma 12,5 km długości.

Zajrzyj do siedziby PTTK
W siedzibie Oddziału Miejskiego PTTK w Toruniu można zakupić foldery turystyczno krajoznawcze (2 złote za sztukę), w których zostały opisane wszystkie szlaki turystyczne piesze i rowerowe, administrowane przez OM PTTK w Toruniu. Na stronie www.pttk.torun.pl znajdują się również ich opisy, razem ze zdjęciami.

Szlak Mennonitów został w 2020 roku w całości odnowiony przez Zespół znakarzy szlaków PTTK. "Zadanie zrealizowano dzięki wsparciu Gminy Miasta Toruń".