Tani cukier martwi plantatorów buraków z kujawsko-pomorskiego i zniechęca do prowadzenia tej uprawy

- Po co kupowałam tyle cukru za ponad trzy złote za kilogram, jeśli teraz można kupić w promocji za złoty i dziewięćdziesiąt dziewięć groszy! - denerwuje się klientka marketu w powiecie bydgoskim.

- Tak niskie ceny cukru bardzo martwią plantatorów buraków cukrowych - mówi Józef Pawela, prezes Związku Plantatorów Buraka Cukrowego w Bydgoszczy, plantator z Wylatowa (pow. mogileński). - Przecież około dwóch złotych kosztuje surowiec do produkcji kilograma cukru. A do tego trzeba doliczyć m.in. koszty przetwórstwa, konfekcjonowania!

Jak wynika z danych Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy w minionym dziesięcioleciu kupujący najwięcej płacili w Kujawsko-Pomorskiem za kilogram cukru w listopadzie 2022 roku - 6,43 zł (w handlu detalicznym), w listopadzie br. było to już znacznie mniej - 3,79 zł.

- Na szczęście udział sprzedaży taniego cukru w akcjach promocyjnych przez duże sieci handlowe nie jest na tyle znaczący, by zdestabilizować rynek - twierdzi Józef Pawela, który przyznaje, że wpływ na nastroje w branży jednak ma. I na zainteresowanie uprawami buraków cukrowych.

Rafał Strachota, dyrektor Biura Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego: - Sytuacja na rynku cukru jest bardzo trudna. W ciągu ostatniego roku cena cukru w Polsce w opakowaniach 1 kg spadła o ponad 50%. Tendencja ta dotyczy nie tylko Polski, ale także całej Europy oraz rynku światowego. Na giełdzie w Londynie cena cukru białego oscyluje wokół 530 dolarów za tonę. W Unii Europejskiej w bieżącej kampanii wyprodukowano około 1,5 miliona ton cukru więcej niż rok wcześniej, i ponad 2 miliony ton więcej niż dwa lata temu. W Polsce produkcja cukru osiągnie rekordowy poziom, wynosząc około 2,6 miliona ton, czyli o 300 tys. ton więcej niż w poprzednim roku. Dodatkowo, dochodzi import cukru z krajów trzecich, w tym z Ukrainy, a presję na rynek wywiera także perspektywa zawarcia porozumienia handlowego z krajami Mercosur.

Dyr. Strachota zauważa, że niższe ceny cukru prowadzą do spadku cen buraków cukrowych: - Proponowane ceny na przyszły sezon są o ponad 30% niższe niż obecnie, co stanowi poważny cios dla plantatorów, zwłaszcza że koszty upraw są nadal wysokie, a ochrona plantacji staje się coraz trudniejsza. Dodatkowo, od kilku lat obserwujemy problemy z odpowiednią zawartością cukru w burakach. Na przyszły sezon przewiduje się, że powierzchnia zasiewów w Polsce zmniejszy się o około 25 tys. ha, osiągając około 255 tys. ha.

- W przyszłym roku jeszcze zapewne wielu rolników posieje buraki „siłą rozpędu”, ale gdy pod koniec sezonu podsumują koszty i przychody, to zapewne zainteresowanie uprawą spadnie także w Kujawsko-Pomorskiem - uważa Józef Pawela.

Marek Zagórski, prezes Krajowej Grupy Spożywczej, podczas Forum Rolniczego „Gazety Pomorskiej” zwrócił uwagę, że o cenach produktów rolnych decyduje przede wszystkim rynek globalny.

- Skuteczną metodą na stabilizowanie relacji z rolnikami jest to, co robiła wcześniej Krajowa Spółka Cukrowa, teraz Krajowa Grupa Spożywcza - powiedział nam prezes Zagórski. Chodzi o trwałość kontraktacji, pewność ceny wcześniej ustalanej pomiędzy przedstawicielami plantatorów i KGS: - To pozwala na to, żeby obydwie strony miały poczucie bezpieczeństwa.

Prezes zauważył, że spadek cen cukru wpłynął na niższe ceny za przyszłoroczny surowiec, ale przetwórcy nie mogą dopłacać do produkcji i muszą reagować na wahania stawek. Dodał, że rolnicy współpracujący z KGS mogą jeszcze liczyć na wyrównanie w ostatecznym rozliczeniu, bo „w tym systemie jest sporo bezpieczników”.

- Plantatorzy współpracujący z KGS są w lepszej sytuacji, bo mogą otrzymać nie mniej niż 33,5 euro za tonę buraków plus wyrównanie po sprzedaży cukru - przyznaje Józef Pawela. - Jednak przy systematycznie rosnących kosztach środków do produkcji i przy założeniu, że plon będzie dobry, mają zagwarantowany zwrot nakładów. Czy coś zyskają? Być może, ale na pewno nie tyle, co w poprzednich latach. Zysk z hektara może spaść do kilkuset złotych. A być może tylko pokryje koszty