Twórca - zawód jak każdy inny. Kongres Twórców Kultury Polskiej w Toruniu

Na trzydniowy kongres przybyli do naszego miasta reprezentanci niemal wszystkich dziedzin i kręgów kultury. Wśród gości znaleźli się przedstawiciele większości organizacji zrzeszających twórców - od kompozytorów, literatów i fotografików począwszy, na dziennikarzach, tłumaczach i artystach plastykach skończywszy.

Chcą godnie żyć i pracować

- Jesteśmy tu dlatego, że uważamy kulturę narodową za bezcenne dobro, które nabiera nowego znaczenia w obliczu integracji europejskiej - mówi Paweł Bromski, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Twórców Kultury, który zorganizował toruński kongres. - Naszym celem jest poprawa warunków pracy i życia twórców kultury, bo od tego, jaka będzie ich kondycja zależy kondycja kultury narodowej.

Jednym z głównych tematów dyskusji jest obowiązujące prawo, które niejasno określa status twórcy i jego sytuację socjalną. Mowa zatem m.in. o podatkach, ubezpieczeniu zdrowotnym, emeryturach dla twórców czy prawie autorskim i pokrewnych.

- To są rzeczy prozaiczne, ale dla nas zupełnie podstawowe - mówi Teresa Stępień-Nowicka, aktorka i przewodnicząca X Oddziału Związku Artystów Scen Polskich w Toruniu. - Wiem, że twórców kojarzy się ze sławą i splendorem, ale oprócz gwiazd znanych z pierwszych stron gazet, są tysiące ludzi, którzy ciężko pracują w mniejszych ośrodkach - muzeach teatrach, filharmoniach za nieduże pieniądze. Jesteśmy tylko ludźmi, którzy chorują, rodzą dzieci i mają takie problemy jak wszyscy. Pisarz, aktor, malarz to po prostu zawód.

O kulturze trzeba mówić

Kongres w Toruniu wpisuje się w ogólnopolską dyskusję na temat stanu naszej kultury. Przed trzema tygodniami podobne spotkanie odbyło się w Krakowie, jednak - jak twierdzą uczestnicy toruńskiej debaty - nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.

- Kongres oczywiście nie zmieni rzeczywistości, w której funkcjonują twórcy kultury, ale może uświadomić społeczeństwu, jak bardzo potrzebuje ono bezpiecznego trwania twórczości artystycznej - mówi Grzegorz Cydejko, prezes oddziału warszawskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. - Choć nie mamy bezpośredniego wpływu na przykład na rozwiązania prawne, możemy wiele zmienić w mentalności.

Cydejko nie szczędził słów uznania dla Torunia jako idealnego miejsca intelektualnych spotkań: - Cieszy mnie, że kongres odbywa się akurat w Toruniu. To miasto, w którym kreatywność i twórczość ma się bardzo dobrze od stuleci. Sądzę, że atmosfera tego miejsca emocjonuje uczestników i dodaje im odwagi do używania ostrych słów oddających mizerię sytuacji twórców.

Debata o mediach

Po wczorajszych rozmowach na temat m.in. prawa autorskiego i polityki kulturalnej państwa, dziś uczestnicy kongresu skupią się przede wszystkim na statusie twórców oraz analizie tzw. "Planu prof. Hausnera dla kultury polskiej".

Ważnym elementem obrad będzie dyskusja panelowa na temat kondycji twórców kultury wobec aktualnej sytuacji w mediach oraz wobec sporów o nowy kształt ustawy medialnej. Wezmą w niej udział m.in. Witold Kołodziejski (przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji) oraz Małgorzata Raczyńska z Wyższej Szkoły Komunikowania, Politologii i Stosunków Międzynarodowych. Początek dyskusji o 14.30 w Sali Wielkiej Dworu Artusa.

Całość trzydniowego kongresu zostanie zarejestrowana. W przyszłości zapis debaty zyska także formę publikacji książkowej, która - zdaniem Pawła Bromskiego - ma szansę stać się pierwszym prawdziwym raportem o stanie polskiej kultury.