Uczniowie są coraz mniej sprawni fizycznie. To alarm dla szkół i rodziców!

Badaniem kompetencji ruchowych objęto ponad 3 mln uczniów, od 4 do 8 klasy w tym 1,6 mln chłopców i 1,5 mln dziewcząt. Niestety wyniki okazały się gorsze niż 15 czy 20 lat temu.

Uczniowie wzięli udział w serii standardowych testów sprawnościowych takich jak bieg wahadłowy, podparcie na przedramionach na leżąco czy skok w dal z miejsca.

– Często zdarza się, że uczniowie kończą szkołę mniej sprawni, niż gdy do niej trafili – stwierdził Sławomir Nitras, minister sportu i turystyki podkreślając konieczność analizy przyczyn tego niepokojącego zjawiska.

Z kolei Barbara Nowacka, ministra edukacji zapowiedziała powołanie zespołu ekspertów i praktyków, którego celem będzie opracowanie nowych podstaw programowych dla wychowania fizycznego. Mają one lepiej odpowiadać na potrzeby młodych ludzi i ich rozwój fizyczny.

– To alarm dla szkół i rodziców! – stwierdza Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia (PPOZ).
Wyniki te potwierdziły raport Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie z 2023 roku, który wskazywał, że aż 94 proc. uczniów w Polsce nie ma podstawowych umiejętności ruchowych jak skakanie, rzucanie piłką i jej chwytanie, jak bieganie. Wówczas przebadano ponad 2 tys. uczniów, z 17 szkół podstawowych w kraju

.

Po opublikowaniu badań kompetencji ruchowych młodzieży szkolnej, lekarze PPOZ ponownie zaapelowali o zmianę podejścia do aktywności fizycznej, a przede wszystkim o regularne uczestnictwo w lekcjach w-fu.

– Ruch odgrywa kluczową rolę w rozwoju młodego organizmu. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo - naczyniowego, wzmacnia kości, rozwija mięśnie oraz poprawia koordynację ruchową i równowagę – wymienia Bożena Janicka. - Regularny ruch sprzyja także lepszemu zdrowiu psychicznemu, bo zmniejsza poziom stresu i poprawia nastrój, zwiększa koncentrację i wydolność umysłową.

Prezes PPOZ zwraca też uwagę na to, że z kolei brak aktywności fizycznej w młodości „prowadzi do poważnych konsekwencji takich jak otyłość, nadciśnienie, problemy z układem sercowo - naczyniowym a także wpływa na zmniejszenie gęstości kości, co może skutkować osteoporozą w dorosłym życiu”. Długotrwałe unikanie ruchu wpływa też negatywnie na postawę ciała, co może prowadzić do wad postawy i bólu pleców. W późniejszym wieku brak ruchu dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca. Obniża jakość i długość życia.

– Jednym z kluczowych powodów jest z pewnością rozwój technologii. Współczesne dzieci spędzają dużo czasu przed ekranami komputerów, smartfonów, tabletów i telewizorów. Gry wideo, media społecznościowe i oglądanie filmów zastępują tradycyjne formy aktywności fizycznej. Elektronika staje się główną formą rozrywki, co ogranicza czas spędzany na świeżym powietrzu czy na boisku – wymienia Bożena Janicka.

I wskazuje na rolę opiekunów: – Jeśli chodzi o aktywność fizyczną, to dzieci nie mają często odpowiednich wzorców do naśladowania. Rodzice sami nie uprawiają sportu i nie zachęcają ich do aktywności, dlatego młodzi ludzie nie dostrzegają znaczenia ruchu w codziennym życiu. 

Wśród innych przyczyn jest zwyczajny brak czasu. Ma to związek zarówno z obciążeniem nauką jak i nadmiarem zajęć pozaszkolnych. Według lekarzy PPOZ należy odwrócić te niepokojące tendencje, czyli trzeba postawić na edukację zdrowotną w szkołach, bo niska świadomość tego jak ruch wpływa na zdrowie, samopoczucie i na przyszłe życie "może skutkować brakiem motywacji do podejmowania aktywności".

Lekarze wskazują, że nauczyciele w- fu powinni też zwrócić uwagę na uczniów z niską samooceną spowodowaną np. wyglądem czy brakiem umiejętności sportowych, przez co narażonych na krytykę ze strony innych. - To też jest powód do ucieczki przed lekcjami w-fu - argumentują. 

I dodają, że warto zastanowić się nad programem lekcji, bo - według nich - brak różnorodności w zajęciach oraz nadmierne skupienie się na wynikach sportowych, a nie na zabawie czy indywidualnym rozwoju może zniechęcać dzieci. Bo czasem zajęcia wf-u są postrzegane jako obowiązek, a nie forma rozrywki czy zdrowego stylu życia. - Uważamy, że jak najszybciej należy opracować strategię motywującą młodych ludzi do podejmowania regularnej aktywności fizycznej – podsumowuje Bożena Janicka.