Upadek seniora to początek problemów ze zdrowiem. Co robić, żeby się nie przewracać? Pomóc mogą ćwiczenia

Samorząd województwa kujawsko-pomorskiego uchwalił „Program zapobiegania upadkom dla seniorów w województwie kujawsko-pomorskim”. W 2023 r. będzie finansowany z budżetów województwa i 22 samorządów, które wezmą udział w jego realizacji. Koszt szacowany jest na 309 tys. zł. - Upadki osób starszych stanowią poważny problem geriatryczny, społeczny i ekonomiczny – czytamy w uzasadnieniu Programu. - Do upadków dochodzi w każdej grupie wiekowej. Jednak wśród osób starszych występuje statystycznie zwiększona podatność na urazy oraz to, że ich następstwem jest zazwyczaj pogorszenie funkcji organizmu, zwiększenie chorobowości i śmiertelności, co generuje też wzrost kosztów leczenia i opieki.

Upadki dotyczą 25–40 proc. osób w wieku 65 i więcej lat, a po 80. roku życia co druga osoba doświadcza upadku przynajmniej raz w roku. Częstość urazów związanych z upadkami wzrasta z wiekiem. Statystyki wskazują, że 10-15 proc. upadków skutkuje poważnymi urazami. Połowę z nich stanowią złamania, reszta to urazy głowy i obrażenia tkanek miękkich. Najczęstszymi przyczynami upadków są: potknięcia, pośliźnięcia, zaburzenia równowagi. Miejscem upadków są zwykle dom i jego najbliższe sąsiedztwo.

Najpoważniejsze w skutkach są złamania nasady bliższej kości udowej. Stanowią one 1,5–2 proc. upadków i są typowymi złamaniami osób w podeszłym wieku.

- Wynika to z charakteru upadków w kierunku bocznym, osłabienia i spowolnienia odruchów obronnych oraz, wynikającego z osteoporozy, zmniejszenia wytrzymałości kości – tłumaczą eksperci z WHO i wskazują, że złamania bliższego końca kości udowej są przyczyną większej chorobowości i śmiertelności wśród osób starszych oraz w znacznym odsetku przyczyniają się do rosnącej grupy osób z ograniczoną sprawnością.

Wśród osób 50-letnich rasy białej ryzyko złamania bliższego końca kości udowej w ciągu życia wynosi 16–18 proc. dla kobiet i 5–6 proc. dla mężczyzn. W ostatnich dziesięcioleciach w statystykach światowych obserwuje się wzrost liczby wykonanych operacji w tym zakresie. Na całym świecie prognozuje się wzrost liczby złamań szyjki kości udowej z 1,7 mln w 1990 r. do 6,3 mln w 2050 r. (¾ kobiet).

„Upadki osób” to grupa wypadków, do których w gospodarstwach rolnych dochodzi najczęściej. Od 1 stycznia do końca września 2022 na kujawsko-pomorskiej wsi doszło do 472 wypadków, z tytułu których przyznano jednorazowe odszkodowanie, z czego 210 było skutkiem upadku.

- Zapobieganie upadkom jest kwestią przestrzegania prostych zasad, stosowanie których nie wymaga najczęściej angażowania dużych nakładów finansowych – ocenia KRUS. - Do głównych przyczyn potknięć możemy zaliczyć: progi w wejściach, zły stan nawierzchni podwórzy, nieuporządkowane ciągi komunikacyjne, nierówności podłóg i posadzek w budynkach, brak odpowiedniego oświetlania podwórza oraz wnętrz budynków.

Jak zmniejszyć liczbę upadków i urazów wśród osób po 60 r. ż.? Można to osiągnąć dzięki poprawie sprawności fizycznej. - Ponieważ przyczynami zwiększonego ryzyka upadków są: spadek siły mięśniowej, gibkości i równowagi, a nie wiek – czytamy Programie. Zgodnie z tym będzie on angażować seniorów do udziału w ćwiczeniach, które poprawiają te parametry, a także sprawność krążeniowo-oddechową, gdyż wpływa ona na szybki rozwój zmęczenia, co może dodatkowo zwiększać ryzyko upadku.