Wielki Post. Pokuta, pojednanie, skromność i umiar w jedzeniu

Post trwa czterdzieści dni, co nawiązuje do czasu, jaki przebywał Chrystus na pustyni. Post, po łacinie znaczy -„po”; „post factum”, a więc po dokonaniu czynu i stanowił pokutę za grzechy. Miał na celu umartwianie ducha i ciała człowieka. Ten czas, w którym łączą się ceremonie kościelne i rozmaite zwyczaje ludowe, często zabarwione elementami magicznym i wymagał niegdyś od wiernych, tak jak i obecnie, nie tylko skupienia, modlitwy, ale żalu i skruchy za grzechy.

W każdy piątek Wielkiego Postu kujawiacy tak jak obecnie uczestniczyli w drodze krzyżowej, a w niedzielę w gorzkich żalach. Symboliczne przejście ostatniej drogi Chrystusa, sprzyjało modlitwie i rozważaniom medytacyjnym. Szczególnie w takich miejscach jak droga krzyżowa na Kalwarii Pakoskiej, w której udział jest wyjątkową okazją do modlitwy i indywidualnych przemyśleń.

W okres Wielkiego Postu zostały wpisane również rekolekcje dla dorosłych z naukami stanowymi dla narzeczonych, małżeństw, rodziców, dla ludzi samotnych - panien, kawalerów, wdów, wdowców, oraz rekolekcje szkolne. Okres przygotowania kończy spowiedź wielkanocna.