Wśród kobiet walczących w Powstaniu Warszawskim były także mieszkanki Kujaw i Pomorza

Wspaniałe, odważne, brawurą dorównujące mężczyznom. Były nie tylko sanitariuszkami i łączniczkami. Walczyły na pierwszej linii ognia, jak trzeba było - gotowały, prały. W tym piekle na ziemi starały się być piękne. Kochały i były kochane. W ciągu 63 tragicznych dni stawały na... ślubnym kobiercu.

W wyprodukowanym w 2014 r. niezwykłym obrazie pt. „Powstanie Warszawskie” (powstał w całości z prawdziwych kadrów nakręconych przez kilkudziesięciu powstańców- operatorów) siwa od pyłu kpr. Julita Cyrus-Sobolewska, mimo krwawiącego łuku brwiowego, uśmiecha się do kamery i poprawia kołnierzyk od bluzy. Trudno o lepszy przykład pozostawania kobietą, choć wokół ruiny i śmierć...

Wśród kobiet walczących w powstaniu warszawskim były także mieszkanki Kujaw i Pomorza - tu się urodziły lub trafiły po wojnie.

Niech pamięć o Powstaniu Warszawskim łączy Polaków

W Toruniu wychowywała się, urodzona w Warszawie, Krystyna Hanula (po mężu Hojka). Żołnierzem największej podziemnej armii w okupowanej Europie została na początku 1944 r. Miała wówczas 19 lat.

Powstańczą epopeję swojej matki opowiedział nam przed dwoma laty Zdzisław Hojka, długoletni szef działu historii w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (publikacja pt. „Godzina W. Jak Krystyna została »Grażyną«” ukazała się w GP na 70. rocznicę wybuchu powstania).

W czasie powstania „Grażyna” należała do KG AK - Oddział V (Dowodzenie i Łączność) - batalion radiotelegraficzny „Iskra” - kompania „Orbis”. Walczyła na Woli, Starym Mieście, skąd kanałami przeszła do Śródmieścia. Za zgodą dowódcy wychodziła z Warszawy wraz z ludnością cywilną. Z rodziną została wywieziona do obozu pracy w Turyngii. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie zgłosiła się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Tam poznała Jana Hojkę, za którego we Włoszech wyszła za mąż. Wraz z 2. Korpusem znaleźli się w Anglii. Do Polski wrócili w 1947 r. Pani Krystyna zmarła w 2008 r.

94-letnia dziś Irena Malukiewicz z domu Siezieniewska (mieszka w Bydgoszczy) do konspiracji przystąpiła w 1939 roku. - Na tajnych kompletach studiowałam medycynę. Kiedy wybuchło powstanie, byłam na trzecim roku - wspominała przed dwoma laty. Należała do oddziału „Bakcyla”. Takim kryptonimem opatrzony został Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. W jego skład wchodził Szpital Powstańczy nr 1, mieszczący się w gmachu PKO na rogu ul. Jasnej i Świętokrzyskiej. Przez 9 tygodni była tam, gdzie był szpital polowy, gdzie ranni i umierający - na pl. Dąbrowskiego, Chmielnej, Próżnej, Brackiej, Hożej i Koszykowej. Na tej ostatniej 7 października zastał ją koniec powstania.

Rodowitej torunianki, gen. Elżbiety Zawackiej, legendarnej „Zo”, nie trzeba przedstawiać. Jedyna kobieta cichociemna, kurierka między KG AK i sztabem naczelnego wodza w Londynie. Od marca 1944 r. pozostawała w Szefostwie Wojskowej Służby Kobiet KG AK. W ramach WSK uczestniczyła w powstaniu. Przed kapitulacją jej ostatnim zadaniem było odprawienie kuriera por. Jana Jeziorańskiego „Nowaka”. Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Przeszła przez obóz w Pruszkowie i wyjechała do Krakowa, gdzie powróciła do działalności konspiracyjnej, organizując przerzuty kurierów do Szwajcarii.