Zostały po nich piękne budowle

Trudno oczywiście mówić o architekturze w przypadku osady z IX w. n.e. - a taka powstała w widłach Wisły i Zgłowiączki. Już prędzej dotyczyć to może wieku XI, gdy na jej miejscu powstał drewniany gród obronny. W połowie XIII w. Włocławek staje się miastem biskupim, więc siłą rzeczy muszą się pojawić świątynie. Ale nie tylko. Miasto związane było z Wisłą, dzięki czemu rozwijał się handel. Jak handel, to oczywiście magazyny, czyli spichlerze.

W 1340 r. biskup Maciej Gołańczewski rozpoczął budowę gotyckiej katedry, która zastąpiła wcześniejszą, zniszczoną przez Krzyżaków. W tym czasie rozpoczęto też budowę zamku - rezydencji biskupów. Mijały wieki, kujawskie miasta przeżywały okresy rozwoju i upadku. Jednym z materialnych tego świadectw są zachowane do dziś budynki, zaprojektowane przez mniej, lub bardziej znanych architektów.

Urodził się w 1792 roku w Rzymie. Studia architektoniczne odbył w Bolonii. Do Polski sprowadził go z Włoch gen. Ludwik Pac, który powierzył mu budowę pałaców w Dowspudzie i Warszawie. Wkrótce stał się czołowym projektantem gmachów użyteczności publicznej - kościołów, pałaców i tzw. małej architektury (fontanny, studnie, pawilony, itp.). Projektuje w stylu eklektycznym, czerpiąc wzory z gotyku oraz renesansu rzymskiego i florenckiego, także neoklasycyzmu. Od 1824 roku Marconi przeszedł na służbę rządową. Zaprojektował Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, ratusze w Radomiu, Łowiczu, Brześciu Kuj., Hotel Europejski w Warszawie.

Kształcił się początkowo pod kierunkiem ojca, Leandra, następnie na uniwersytecie i Akademii Sztuki Pięknych w Bolonii. Od 1827 zajmował stanowisko w Wydziale Przemysłu i Handlu Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego.

Poślubił córkę ogrodnika hr. Paca, Szkotkę, Małgorzatę z Heitonów. Panna młoda była kalwinistką i niektóre ich dzieci wychowano na katolików, podczas gdy inne na kalwinistów.

Jego dziełem jest m.in. kościół Opieki MB w Osięcinach - zbudowany w latach 1845 -1855. Fundatorami byli Józef i Karolina hr. Skarbek oraz Józef Gzowski. Budowę w 1845 r.rozpoczął ks.Ludwik Bromierski, który był zarządcą nowo budowanego kościoła. Budowę kościoła nadzorował Henryk Marconi.
Zaprojektował też ratusz w Brześciu Kujawskim. Zbudowany został w 1824 r. w stylu klasycystycznym. Jest to budowla dwukondygnacyjna z kwadratową wieżyczką

Henryk Marconi zmarł w 1863 r., został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Urodził się w 1818 r. w Kaliszu. Ukończył Korpus Kadetów w rodzinnym mieście, a potem kursy budowlane przy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrzych i Duchownych w Warszawie. Przez pewien czas odbywał praktykę u Henryka Marconiego. W 1842 r. zdobył uprawnienia budowlane, otrzymał też nominację na budowniczego powiatu kujawskiego. Do Włocławka przyjechał w 1858 r. Projektował kościoły, kaplice, dzwonnice, szpitale, hotele. Do jednych najwcześniejszych prac należy dzwonnica, znajdująca się obecnie na Pl. Kopernika we Włocławku. Zaprojektował też budynek synagogi przy ul. Żabiej, zburzony w czasie II wojny oraz wiele domów we Włocławku. Projektował też obiekty dla Kalisza, Warszawy, Łodzi, zaprojektował też Hotel Mullera w Ciechocinku. Zmarł w 1880 r. w Kaliszu.

Antoni Fr. Olszakowski urodził się w 1860 r. w Dąbrowie Górniczej. Po ukończeniu Instytutu Inżynierów Cywilnych w Warszawie uzyskał tytuł inżyniera architekta. Mianowany inżynierem na powiat Włocławki i nieszawski, zamieszkał w 1887 r. we Włocławku. Mieszkał przy ul. Orlej. Wkrótce stał się wziętym architektem. Współpracował z Konstantym Wojciechowskim przy przebudowie katedry, kierował rozbudową seminarium duchownego. To według jego projektu powstała siedziba Domu Rolniczego - znana dziś jako pałac Mühsama przy pl. Wolności.

Na przełomie XIX i XX w. Olszakowski zaangażował się w prace komitetu, którego zadaniem była budowa gmachu Szkoły Handlowej (obecnie LZK). Prawdopodobnie był autorem projektu tego budynku.

W ciągu 45 lat działalności we Włocławku był autorem projektów domów, kamienic czynszowych, modernizacji innych obiektów użyteczności publicznej. Projektował kościoły, dwory na Kujawach. Angażował się w ochronę zabytków, m.in. w ochronę kościoła w Lubrańcu.

Prawdziwą pasją Olszakowskiego była praca społeczna. Był członkiem Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego, Polskiej Macierzy Szkolnej, Rady Opiekuńczej Szkoły Handlowej. Z jego inicjatywy w 1908 r. odbyło się zebranie organizacyjne członków założycieli Oddziału Kujawskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, który powstał jako siódmy w kraju.

W latach międzywojennych kontynuował swą społeczną działalność, współtworzył m.in. Komitet Budowy Muzeum Ziemi Kujawskiej PTK, był wydawcą miesięcznika "Życie Włocławka i Okolicy". W latach 1927-1937 był prezesem Oddziału Kujawskiego PTK. Jemu przypadł zaszczyt otwarcia Muzemu Kujawskiego 7 grudnia 1930 r.

Po wybuchu II wojny zamieszkał w Wilnie, gdzie zmarł w 1942 r.

***
Korzystałam: "Włocławek - widoki miasta do 1939 r.", Lega 2000.
"Włocławski słownik biograficzny", Lega 2004.