ZUS czy pracodawca nie podwyższą zasiłku macierzyńskiego z automatu. Co trzeba zrobić?

Od 26 kwietnia br. obowiązują ważne zmiany w kodeksie pracy. Wynikają one z unijnej dyrektywy work-life balance oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków zatrudnienia. Dotyczą one także m.in. wysokości zasiłku macierzyńskiego za:

• okres urlopu macierzyńskiego,
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyjątkiem części przysługującej drugiemu z rodziców - 9 tygodni).

Obecnie zasiłek macierzyński wynosi 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wcześniej było to 80 proc.

ZUS czy pracodawca nie podwyższą zasiłku macierzyńskiego z automatu. Trzeba złożyć wniosek.

- Rodzic, który na 26 kwietnia 2023 roku pobierał zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, ma prawo do wyższego zasiłku pod warunkiem, że do 17 maja złoży wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku. Jeżeli wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku macierzyńskiego nie zostanie złożony do 17 maja, to ubezpieczony rodzic będzie miał wypłacany zasiłek w niezmienionej wysokości, przez cały okres urlopu - zaznacza Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Jak dodaje, wniosek o ustalenie zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości, powinien być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej do płatnika zasiłku, tj. płatnika składek lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Forma wniosku uzależniona jest od tego, do kogo wniosek jest składany. Jeżeli do płatnika składek (pracodawcy, zleceniodawcy), to w formie pisemnej. Jeżeli do ZUS, to w formie pisemnej lub elektronicznej np. przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS na formularzu POG.

Nowelizacja kodeksu pracy objęła też urlop rodzicielski i ojcowski.

Urlop rodzicielski wydłużył się o 9 tygodni: z 32 do 41 tygodni w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka i z 34 do 43 tygodni - w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka. W szczególnych warunkach zasiłek może być wypłacany przez 38 tygodni, np. gdy rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko do lat 7 lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny.

Co ważne, dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje tylko jednemu z rodziców. Jeśli ubezpieczona mama wykorzystała urlop rodzicielski w maksymalnym wymiarze, np. 32 tygodni lub 34 tygodni, to pozostałe 9 tygodni może wykorzystać już tylko drugi rodzic.

Do dłuższego urlopu rodzicielskiego niż 41, 43 i 38 tygodni mają rodzice, którzy urodzą lub przyjmą na wychowanie dziecko mające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Jeśli dziecko ma specjalne zaświadczenie „Za życiem”, rodzice będą mogli skorzystać odpowiednio z 65, 67 i 62 tygodni urlopu - dodaje rzeczniczka regionalna ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Zmiany dotyczą też urlopu ojcowskiego. O ile nadal trwa 2 tygodnie, to skrócił się czas na jego wykorzystanie. Od 26 kwietnia br. można to zrobić do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.