500 lat temu Mikołaj Kopernik wygłosił w Grudziądzu traktat „O szacunku monety”. Zobacz zdjęcia

Mikołaj Kopernik najbardziej znany jest ze swoich osiągnięć w dziedzinie astronomii. Dzieci na całym świecie uczą się, że to on „zatrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. A niewiele osób ma świadomość, że astronomia była tylko pasją (jedną z wielu) Kopernika, bo zawodowo, jako osoba duchowna zajmował się administrowaniem majątkiem kościelnym kapituły warmińskiej i w pracy tej bliżej mu było do ekonomii niż astronomii.

Ekonomiczne dokonania Kopernika podkreślamy w Grudziądzu, bo to właśnie w naszym mieście, 21 marca 1522 roku, na Sejmiku Prus Królewskich wygłosił on jeden ze swoich najważniejszych traktatów ekonomicznych: „De aestimatione monetae” (O szacunku monety). Traktat ten mówił m.in., że „gorszy pieniądz wypiera pieniądz lepszy”.

- To, co Kopernik nazywał psuciem pieniądza, dziś nazwalibyśmy inflacją - uważa dr nauk ekonomicznych Grażyna Leśniewska, popularyzatorka dokonań Mikołaja Kopernika i jego związków z Grudziądzem.

Podczas okolicznościowego wykładu Grażyna Leśniewska mówiła: - Kopernik przez wiele lat analizował gospodarkę pieniężną. Najpierw w domu rodzinnym, wszak jego ojciec był kupcem, a później jako administrator kapituły warmińskiej. W sposób naukowy i metodyczny zajął się tym zagadnieniem w 1517 r. Swoje rozważania na temat gospodarki finansowej rozwijał przez wiele lat publikując kolejne traktaty. Po raz pierwszy traktat o pieniądzu i jego szacunku został wygłoszony właśnie na Sejmiku Prus Królewskich w Grudziądzu.

Z okazji 500. rocznicy tego wydarzenia w poniedziałek 21 marca obchodzimy Grudziądzki Dzień Kopernika Ekonomisty i - poza uroczystością pod pomnikiem Mikołaja Kopernika na placu Miłośników Astronomii - w mieście zorganizowano kilka wydarzeń.

Uczniowie mogli wysłuchać wykładu online, wziąć udział w konkursie wiedzy o ekonomicznych osiągnięciach Kopernika. Premierę miał film „Z wizytą u Kopernika” przygotowany przez uczniów Zespołu Szkół Ekonomicznych. (Do obejrzenia TUTAJ)

Premierę miały też dwa okolicznościowe numizmaty:

• mosiężny żeton z Mikołajem Kopernikiem wydany przez grudziądzki ratusz wspólnie z Miejskim Ośrodkiem Rekreacji i Wypoczynku w nakładzie 700 sztuk, kosztujący kilkanaście zł,
• oraz srebrny (próba 999) numizmat wybity przez Mennicę Polską w nakładzie do 1000 egzemplarzy sprzedawany w ramce oraz z certyfikatem za 199 zł.

W poniedziałek w Informacji Turystycznej większym powodzeniem cieszył się pierwszy z nich. Drugi - choć bardzo ładny - jest jednak wydany głównie z myślą o kolekcjonerach.

Promocję numizmatu zorganizowano on-line i była połączona z wykładem dr Leśniewskiej na temat pozaastronomicznych dokonań Kopernika i jego związków z Grudziądzem. Film obejrzeć można TUTAJ

Choć naukowcy nie są zgodni, to Kopernik mógł swoim doświadczeniem pomagać mieszczanom grudziądzkim w wytyczeniu kanału Trynka (jego budowę zakończono w 1552 r., już po śmierci Kopernika), który dostarczał wodę pitną do miasta. Prawdopodobnie to także Kopernik zaprojektował pompę ssąco-tłoczącą pracującą w wieżyczce muru obronnego, a zapewniającą wodę we wszystkich studniach miejskich dawnego Grudziądza. - Grudziądz był w tej sytuacji pierwszym miastem, gdzie pompę tę zastosowano, dlatego też wieżyczkę wodociągową nazwano wodociągiem Kopernika - mówiła Grażyna Leśniewska.

Informacja o tej pompie była tak istotna, że w 1800 r., w jednym z pierwszych przewodników po Europie, „wodociąg Kopernika” w Grudziądzu uznano za cud techniki.

Z okazji 500. rocznicy wygłoszenia przez Mikołaja Kopernika traktatu "O szacunku monety", w samo południe 21 marca odbyła się uroczystość na placu Miłośników Astronomii w Grudziądzu. Udział w niej wzięli między innymi poseł na Sejm Tomasz Szymański, przedstawiciele władz miasta na czele z wiceprezydent Różą Lewandowską, a także przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, instytucji kultury, szkół oraz mieszkańcy.

W planie jest jeszcze konferencja naukowa.

- Z powodu pandemii przenieśliśmy pewne wydarzenia na czerwiec, aby mogły się odbyć w sposób bezpośredni - mówi Sebastian Soberski, szef grudziądzkiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego. I zapowiada: - Kulminacyjnym wydarzeniem będzie naukowa konferencja ekonomiczna, która będzie miała miejsce 14-15 czerwca w teatrze grudziądzkim.

Więcej o obchodach TUTAJ.